Lệnh MP là gì? Những thông tin quan trọng nhà đầu tư cần lưu ý

Lệnh thị trường MP là lệnh quan trọng khi đầu tư chứng khoán, thể hiện chiến lược của nhà đầu tư, giúp mua hoặc bán chứng khoán ở mức giá tốt nhất hiện có. Vậy lệnh MP là gì? Cùng Chứng khoán VINA tìm hiểu về loại lệnh này trong bài viết dưới đây.

Lệnh MP là gì

Lệnh MP – Market Price order hay lệnh thị trường là lệnh giao dịch mua chứng khoán tại mức giá thấp nhất hoặc bán chứng khoán tại mức giá cao nhất hiện có trên thị trường tại thời điểm đặt lệnh. Khi đặt loại lệnh này, hệ thống sẽ tự động thực hiện mua/bán chứng khoán tại bất kỳ mức giá cao nhất/thấp nhất tại thời điểm giao dịch.

Lệnh MP được thực hiện trong phiên khớp lệnh liên tục tại cả sàn HoSE và sàn HNX. Nó được ưu tiên thực hiện trước các lệnh khác, được thực hiện ngay khi nhập vào hệ thống nếu trên thị trường xuất hiện lệnh LO đối ứng. Nếu chưa có lệnh LO đối ứng phù hợp, lệnh thị trường sẽ bị hủy.

Ví dụ lệnh MP trong chứng khoán:

Giả sử mức giá bán thấp nhất trên thị trường hiện tại của cổ phiếu X là 30.000đ/cổ phiếu. Nếu nhà đầu tư thực hiện lệnh MP mua cổ phiếu X, giá mua sẽ là 30.000đ/cổ phiếu.

Số còn lại chưa được khớp lệnh sẽ tiếp tục được mua ở mức giá cao hơn tiếp theo hiện có trên thị trường là 31.000đ/cổ phiếu. Nếu sau đó vẫn còn cổ phiếu chưa được khớp lệnh hết, nó sẽ tiếp tục được mua với mức các mức giá cao hơn tiếp theo là 32.000đ/cổ phiếu, 33.000đ/cổ phiếu.

Nếu số lượng cổ phiếu cần mua vẫn còn mà không có lệnh bán đối ứng, số còn lại sẽ được chuyển sang lệnh LO, mua ở mức giá cao hơn 1 đơn vị so với mức giá mua cuối cùng gần nhất. Nếu mức giá mua cuối cùng là giá trần, lệnh MP sẽ chuyển thành lệnh LO tại mức giá trần.

Nguyên tắc khớp lệnh của Lệnh MP

Trên các sàn giao dịch chứng khoán Việt Nam như HOSE, HNX hay UPCOM, lệnh khớp nhanh MP được khớp theo một số nguyên tắc cụ thể nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong giao dịch:

• Ưu tiên mức giá tốt nhất: Lệnh MP sẽ được khớp tại mức giá đang có lợi nhất trên thị trường. Cụ thể, lệnh mua sẽ ưu tiên khớp với giá bán thấp nhất, trong khi lệnh bán sẽ khớp với giá mua cao nhất tại thời điểm đặt lệnh.
• Ưu tiên theo thời gian: Trong trường hợp có nhiều lệnh ở cùng mức giá, hệ thống sẽ xử lý theo thứ tự thời gian – lệnh được nhập sớm hơn sẽ được ưu tiên khớp trước.
• Áp dụng trong phiên khớp lệnh liên tục: Lệnh MP chỉ hoạt động trong khung giờ giao dịch liên tục (ví dụ: từ 9h15 đến 14h30 đối với HOSE), đảm bảo khả năng khớp lệnh ngay lập tức nếu thị trường có đủ thanh khoản.
• Tự động khớp theo khối lượng có sẵn: Nếu khối lượng đặt lệnh lớn hơn lượng cổ phiếu hiện có tại mức giá tốt nhất, phần còn lại sẽ tiếp tục được khớp ở các mức giá kế tiếp cho đến khi toàn bộ lệnh được thực hiện hoặc không còn lệnh đối ứng.
• Không thực hiện nếu thiếu thanh khoản: Trong trường hợp thị trường không có bên đối ứng phù hợp (ví dụ: không có lệnh bán khi đặt mua MP), lệnh có thể không khớp và sẽ bị hủy hoặc chờ đến khi có lệnh đối ứng mới.

Phân loại lệnh MP

Lệnh MP đều được sử dụng trên sàn HoSE và sàn HNX, tuy nhiên có chút khác biệt. Tại sàn HNX, lệnh thị trường được phân chia thành 3 loại như sau:

• Lệnh thị trường giới hạn (MTL): Nếu lệnh thị trường được nhập vào hệ thống không được thực hiện hết, phần còn lại sẽ tự động chuyển thành lệnh giới hạn, áp dụng tất cả các quy định về sửa, hủy của lệnh giới hạn.
• Lệnh thị trường khớp toàn bộ hoặc hủy (MOK): Nếu lệnh thị trường không được thực hiện toàn bộ sẽ bị hủy ngay sau khi nhập vào hệ thống.
• Lệnh thị trường khớp và huỷ (MAK): Khi lệnh thị trường được nhập, có thể được khớp lệnh một phần hoặc toàn bộ, phần còn lại sẽ bị hủy ngay sau khi khớp lệnh.

Ưu điểm và hạn chế của lệnh MP

Lệnh MP được sử dụng nhiều trong các phiên giao dịch vì những ưu điểm sau:

• Thực hiện nhanh chóng: Một trong những lợi thế lớn nhất của lệnh MP là khả năng được khớp ngay lập tức tại mức giá tốt nhất có trên thị trường, đặc biệt hữu ích trong những thời điểm thị trường biến động nhanh.
• Đơn giản, dễ sử dụng: Do không yêu cầu nhập giá cụ thể, lệnh khớp  MP giúp nhà đầu tư tiết kiệm thời gian và phù hợp với cả người mới bắt đầu lẫn nhà đầu tư có kinh nghiệm.
• Tối ưu khi giao dịch cổ phiếu có thanh khoản cao: Đối với các mã cổ phiếu có khối lượng giao dịch lớn, lệnh MP thường mang lại mức giá khớp sát với giá thị trường, đảm bảo hiệu quả giao dịch.

Tuy nhiên, sử dụng dụng lệnh thị trường cũng cần chú ý một số hạn chế như:

• Rủi ro biến động giá: Do không giới hạn giá, lệnh MP có thể bị khớp ở mức giá không như kỳ vọng, đặc biệt trong điều kiện thị trường biến động mạnh hoặc thiếu bên đối ứng.
• Rủi ro phát sinh chi phí không mong muốn: Việc không xác định trước giá khớp có thể dẫn đến chi phí đầu tư vượt ngoài dự tính, gây ảnh hưởng đến chiến lược giao dịch.
• Không phù hợp với cổ phiếu thanh khoản thấp: Khi thị trường thiếu thanh khoản, lệnh MP có thể không khớp được hoàn toàn hoặc bị khớp ở các mức giá bất lợi, ảnh hưởng đến kết quả đầu tư.

So sánh lệnh MP với các lệnh khác

Trên thị trường chứng khoán, mỗi loại lệnh đều có cơ chế hoạt động và mục tiêu sử dụng riêng. Để hiểu rõ hơn về ưu nhược điểm của lệnh thị trường MP, nhà đầu tư cần đặt nó trong bối cảnh so sánh với các lệnh phổ biến khác. Bảng sau sẽ giúp làm rõ sự khác biệt giữa lệnh MP và các lệnh như LO, ATO hay ATC nhằm hỗ trợ nhà đầu tư lựa chọn công cụ giao dịch phù hợp với từng tình huống cụ thể.

Ví dụ: Giả sử bạn có nhu cầu mua cổ phiếu MWG với mức giá tối đa là 60.000 VNĐ/cổ phiếu, khi đó lệnh LO (Limit Order) sẽ là lựa chọn thích hợp để đảm bảo không mua vượt quá mức giá đã định. Ngược lại, nếu mục tiêu của bạn là mua ngay lập tức mà không quan tâm đến biến động giá tại thời điểm đó, thì việc sử dụng lệnh MP sẽ giúp giao dịch được thực hiện nhanh chóng.

Khi nào nên đặt lệnh MP?

Lệnh MP là công cụ giao dịch phù hợp trong những tình huống đòi hỏi tốc độ và khả năng khớp lệnh cao. Nhà đầu tư có thể cân nhắc sử dụng loại lệnh này trong các hoàn cảnh sau:

• Cần phản ứng nhanh với thị trường: Khi xuất hiện tín hiệu rõ ràng về việc nên mua hoặc bán ngay, chẳng hạn để kịp thời chốt lời hoặc hạn chế thua lỗ, lệnh MP cho phép giao dịch được thực hiện gần như tức thì.
• Thị trường biến động mạnh theo xu hướng: Trong các phiên giao dịch mà thị trường đang tăng trưởng nhanh hoặc lao dốc rõ rệt, lệnh giao dịch MP giúp nhà đầu tư nhanh chóng tham gia mà không bị trì hoãn bởi bước xác định giá.
• Giao dịch cổ phiếu có thanh khoản lớn: Với những mã có khối lượng mua bán sôi động như VNM, HPG hay VIC, việc sử dụng lệnh MP thường đảm bảo được khớp lệnh nhanh với mức giá hợp lý, hạn chế rủi ro trượt giá lớn.

Những điều cần lưu ý khi đặt lệnh MP

Khi sử dụng lệnh MP, nhà đầu tư cần lưu ý một số điều sau đây để tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro:

• Theo dõi sổ lệnh trước khi đặt: Quan sát giá chào mua – chào bán để tránh khớp ở mức giá không mong muốn. Ví dụ, nếu biên độ giữa giá mua và bán vượt quá 2%, nên cân nhắc sử dụng lệnh LO.
• Không nên dùng trong phiên biến động mạnh: Khi VN-Index dao động trên ±3%, giá khớp lệnh có thể vênh lớn so với giá tham chiếu, gây rủi ro chi phí cao hoặc bán dưới giá trị hợp lý.
• Ưu tiên cổ phiếu có thanh khoản cao: Lệnh MP chỉ phát huy hiệu quả với cổ phiếu có khối lượng khớp lệnh trung bình trên 500.000 đơn vị/ngày như VHM, MWG, hoặc CTG.
• Chú ý đến biểu phí giao dịch: Một số công ty chứng khoán như SSI hoặc VPS áp dụng phí từ 0,15% – 0,35% cho từng giao dịch; với lệnh lớn, chênh lệch phí có thể ảnh hưởng đáng kể.
• Theo dõi kết quả sau khớp lệnh: Với các lệnh lớn (từ 10.000 cổ phiếu trở lên), cần kiểm tra kỹ lưỡng để phát hiện các trường hợp khớp từng phần hoặc chưa khớp toàn bộ.
• Kết hợp phân tích thị trường: Sử dụng các công cụ phân tích kỹ thuật (RSI, MACD) và theo dõi tin tức tài chính để xác định thời điểm chính xác đặt lệnh. Ví dụ, khi RSI vượt qua ngưỡng 70 (mua quá mức), lệnh khớp  MP có thể giúp tham gia giao dịch ngay trước khi thị trường điều chỉnh.

Trên đây là những thông tin cơ bản về lệnh MP mà VNSC muốn chia sẻ với nhà đầu tư. Hy vọng những thông tin này có thể giúp bạn sử dụng thành thạo lệnh MP, từ đó thu được lợi nhuận cao và giảm thiểu rủi ro hiệu quả trong đầu tư.