Hàng loạt doanh nghiệp hưởng lợi nếu EVN được tự quyết giá điện tăng 3-5%

Nhóm các doanh nghiệp ngành điện có dự án điện ký LNG như: POW, PGV hay những doanh nghiệp lĩnh vực năng lượng tái tạo hàng đầu như: REE, GEX, BCG, HDG có thể sẽ được hưởng lợi từ cơ chế giá điện mới…

Mới đây vào ngày 26/3/2024, Phó Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 05/2024/GĐ-TTg quy định về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ năng lượng điện bình quân. Khác biệt với cơ chế cũ, cơ chế mức giá bán lẻ mới đảm bảo triển vọng kinh doanh của Tập đoàn điện lực Việt Nam – EVN với một số điểm cải thiện như: Chu kỳ điều chỉnh mức giá tối thiểu giảm xuống 3 tháng, phản ánh những biến động chi phí trong ngắn hạn.

Chi phí điều hành giao dịch mua bán trên thị trường và chi phí điều hành & quản lý ngành điện được đưa vào chi phí sản xuất, phản ánh đầy đủ hơn các khoản phí phát sinh.

Tập đoàn điện lực Việt Nam có trách nhiệm giảm giá điện tương ứng, nếu mức giá tính toán giảm từ 1% trở lên, so với mức giá bán lẻ bình quân đang hiện hành. Ngược lại, EVN cũng có thẩm quyền điều chỉnh tăng giá bán điện nếu mức giá tính toán tăng 3%-5%. Trường hợp mức tăng từ 5% đến 10%, tập đoàn được phép điều chỉnh sau khi báo cáo lên Bộ Công Thương và được chấp thuận. Ở mức giá tăng trên 10% hoặc mức ảnh hưởng đến nền kinh tế vĩ mô, EVN cần thông qua các ý kiến từ các Bộ ban ngành liên quan và báo cáo lên Thủ tướng Chính Phủ.

Cơ chế giá điện mới là dấu hiệu cho những đợt tăng giá sau đó, khi văn bản này có hiệu lực từ ngày 15/5/2024. Công ty chứng khoán MBS cho rằng trong năm 2024, giá điện bán lẻ còn có thể tăng lên khoảng 5-10%.

Cũng theo chứng khoán MBS, cơ chế này sẽ giảm thiểu đáng kể những áp lực biến động đầu vào (Đây là một hạn chế lớn của cơ chế cũ còn tồn tại, được phản ánh rõ nét trong giai đoạn năm 2021-2023). Theo đó, tình hình tài chính của tập đoàn điện lực Việt Nam không chỉ cải thiện trong ngắn hạn mà còn đồng thời được đảm bảo phát triển bền vững trong dài hạn.

Trong năm nay, cơ chế mới sẽ tạo nên khoảng dư địa lớn để EVN tăng giá bán lẻ điện, phần nào sẽ giải quyết được bài toán về dòng tiền thanh toán cho các nhà máy sản xuất, đặc biệt là nhóm nhiệt điện như các doanh nghiệp; PGV, POW, QTP, NT2 sẽ ghi nhận khoản thu tiền điện tăng mạnh mẽ, cùng tỷ trọng khoản phải thu/ tổng tài sản ở mức cao.

Mặt khác, nhóm doanh nghiệp xây lắp điện như TV2 và PC1 cũng sẽ được hưởng lợi, đến từ nhu cầu đầu tư cơ sở hạ tầng điện, dự kiến mức tăng 12% so với cùng kỳ năm 2023. Vấn đề tài chính được cải thiện sẽ giúp EVN đảm bảo hoạt động đầu tư không bị gián đoạn. Với giả định giá bán lẻ điện tăng khoảng 5-10% trong năm nay, dự kiến giá bán lẻ sẽ cao hơn giá đầu vào trung bình ghi nhận được tại quý III/2023 từ 0,4-0,5%, bổ sung khoảng 43.000-73.000 tỷ đồng doanh thu cho tập đoàn EVN.

Tầm nhìn dài hạn, cơ chế giá bán lẻ mới được thực hiện sẽ là một sự chuẩn bị cần thiết. Theo quy hoạch Điện 8, tỷ trọng các nguồn điện giá cao gồm: Điện khí LNG sẽ tăng từ 9% lên 24%, điện gió dự kiến tăng từ 6% lên 18% (đặc biệt có sự góp mặt của điện gió ngoài khơi giai đoạn 2023-203).

Điều này dự kiến sẽ đẩy chi phí huy động bình quân của các nhà máy thuộc EVN lên nhanh chóng, khi tỷ trọng các nguồn điện truyền thống với giá thấp sẽ giảm dần.

Với cơ chế giá mới, Chứng khoán MBS hy vọng dư địa huy động các nguồn điện giá cao sẽ tăng và phần nào thúc đẩy tiến độ đàm phán PPA của các dự án điện khí, đồng thời triển khai các chính sách Năng lượng tái tạo, khi cơ chế này sẽ giúp chuyển một phần rủi ro chi phí tăng sang cho giá bán lẻ. Theo đó, nhóm các doanh nghiệp điện có dư điện điện khí LNG như: PGV và POW hay những công ty năng lượng tái tạo dẫn đầu như: REE, HDG, GEX, BCG có thể sẽ được hưởng nhiều lợi ích.