Trong bối cảnh an ninh lương thực toàn cầu ngày càng quan trọng, Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế hàng đầu về xuất khẩu gạo. Những biến động từ chính sách của các nước lớn như Ấn Độ cùng tác động của biến đổi khí hậu đã thiết lập mặt bằng giá gạo mới, tạo ra sức hút lớn đối với cổ phiếu ngành gạo.
Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết về cổ phiếu ngành gạo, giúp bạn hiểu rõ tiềm năng và rủi ro, từ đó có cái nhìn tổng quan trước khi đưa ra quyết định đầu tư trong nửa cuối năm 2025.
Sức Hấp Dẫn Của Cổ Phiếu Ngành Gạo
Ba trụ cột chính củng cố sức hấp dẫn của ngành gạo không chỉ còn là dự báo mà đã được chứng minh bằng những con số thực tế ấn tượng.
1. Vị thế cường quốc xuất khẩu được củng cố
Không còn là dự báo, những con số mới nhất đã chứng minh một năm đại thắng của ngành gạo Việt Nam. Theo số liệu thống kê, 8 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã xuất khẩu gạo thu về 3 tỷ USD. Với đà này, dự báo cho cả năm 2025 đã được nâng lên mức kỷ lục mới, ước đạt trên 8 triệu tấn, vượt xa mục tiêu ban đầu là 7,5 triệu tấn. Sản lượng lúa gạo cả năm vẫn được đảm bảo ở mức trên 43 triệu tấn, đủ cho cả an ninh lương thực trong nước và đẩy mạnh xuất khẩu. (Theo Tạp chí Kinh tế – Tài chính)
Trong khi đó, động thái Ấn Độ gỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo 100% tấm vào tháng 3/2025 được xác định chỉ là một điều chỉnh nhỏ. Chính sách cốt lõi của họ là tiếp tục siết chặt xuất khẩu gạo trắng thường (tính đến cuối tháng 9/2025), qua đó duy trì khoảng trống nguồn cung khổng lồ trên thị trường toàn cầu. Điều này củng cố vững chắc cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam gia tăng thị phần và sản lượng.
2. Bối cảnh vĩ mô toàn cầu ủng hộ
Giá gạo thế giới đã thiết lập một mặt bằng mới và duy trì ổn định ở mức rất cao. Cập nhật đến cuối tháng 9/2025, giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam liên tục được chào bán ở mức 460 – 465 USD/tấn. Mặc dù có phần “hạ nhiệt” so với mức đỉnh cục bộ, đây vẫn là một mức giá rất cao so với trung bình nhiều năm và đảm bảo biên lợi nhuận tốt cho doanh nghiệp.
Nhu cầu nhập khẩu từ các thị trường chiến lược như Philippines, Indonesia, Malaysia và Trung Quốc vẫn rất lớn do lo ngại về biến đổi khí hậu và nhu cầu tăng cường dự trữ quốc gia.
3. Chính sách trong nước hỗ trợ
- Chính phủ xác định lúa gạo là ngành chiến lược, với nhiều chính sách hỗ trợ phát triển bền vững và xúc tiến thương mại.
- Người tiêu dùng trong và ngoài nước ngày càng ưa chuộng gạo chất lượng cao, có thương hiệu, đạt chuẩn an toàn, như ST24, ST25, tạo lợi thế cạnh tranh cho các doanh nghiệp có khả năng cung cấp sản phẩm này.
- Các Hiệp định Thương mại Tự do như EVFTA, UKVFTA, CPTPP mở rộng cơ hội xuất khẩu gạo vào các thị trường khó tính với thuế suất ưu đãi, củng cố vị thế cho cổ phiếu ngành gạo trong mắt nhà đầu tư.
Phân Tích Sâu Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Cổ Phiếu Ngành Gạo
Muốn hiểu rõ cơ hội và rủi ro của cổ phiếu ngành gạo? Dưới đây sẽ là phân tích các yếu tố quan trọng, bao gồm tác động từ vĩ mô và nội tại doanh nghiệp, giúp bạn đánh giá hiệu quả đầu tư dài hạn:
Các yếu tố vĩ mô thuận lợi
Các yếu tố bên ngoài hiện đang tạo ra một môi trường cực kỳ thuận lợi, được xem là giai đoạn “hoàng kim” cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo.
- Chính sách quốc tế: Như đã phân tích, việc Ấn Độ (chiếm ~40% thị phần) tiếp tục hạn chế xuất khẩu các loại gạo chính vẫn là yếu tố quan trọng nhất hỗ trợ giá gạo toàn cầu. Việt Nam và Thái Lan tiếp tục là hai nguồn cung thay thế chủ lực.
- Tỷ giá USD/VND neo cao: Cập nhật ngày 1/10/2025, tỷ giá USD/VND dao động quanh mốc 26.427. Mức tỷ giá cao này là một “cú hích kép”, giúp doanh thu xuất khẩu khi quy đổi sang VND được ghi nhận cao hơn, trực tiếp cải thiện lợi nhuận.
- Chi phí đầu vào ổn định:
- Giá phân bón: Mặc dù giá phân Urê thế giới và trong nước có xu hướng tăng nhẹ trở lại trong quý 4/2025, nhưng nhìn chung vẫn thấp hơn nhiều so với giai đoạn đỉnh 2022-2023. Mức giá tại các vùng miền dao động từ 540.000 – 660.000 đồng/bao, giúp chi phí sản xuất không bị đột biến.
- Chi phí Logistics: Cước vận tải biển toàn cầu, sau giai đoạn biến động mạnh, đã bước vào giai đoạn ổn định hơn trong nửa cuối năm 2025. Dù vẫn có rủi ro từ các bất ổn địa chính trị, chi phí logistics hiện không còn là gánh nặng quá lớn.
Các yếu tố nội tại doanh nghiệp quyết định hiệu quả
- Vùng nguyên liệu và chi phí sản xuất: Doanh nghiệp nắm chắc vùng nguyên liệu chất lượng cao sẽ có lợi thế về chi phí và ổn định nguồn cung.
- Biên lợi nhuận gộp: Là chỉ số quan trọng để so sánh hiệu quả giữa các cổ phiếu ngành gạo, đặc biệt với mục tiêu đầu tư dài hạn.
- Năng lực tài chính: Vốn lưu động đủ lớn và tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu thấp giúp doanh nghiệp chống chịu tốt các biến động thị trường.
- Cơ cấu sản phẩm cao cấp: Tập trung vào sản phẩm gạo chất lượng cao, có thương hiệu như ST24, ST25 giúp biên lợi nhuận tốt hơn và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.
Rủi Ro Chính Khi Đầu Tư Vào Cổ Phiếu Ngành Gạo
Đầu tư vào cổ phiếu ngành gạo mang nhiều cơ hội, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro. Dưới đây sẽ là những yếu tố chính nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng:
- Rủi ro từ chính sách thương mại quốc tế: Một thay đổi đột ngột từ các nước xuất khẩu lớn, ví dụ Ấn Độ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo, có thể tạo ra cú sốc cung lớn và làm giảm giá gạo trên thị trường toàn cầu. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu và biên lợi nhuận của các doanh nghiệp trong ngành.
- Phụ thuộc vào thời tiết: Thời tiết là yếu tố quyết định sản lượng lúa gạo mỗi năm. Thiên tai như hạn hán, lũ lụt hay mưa bất thường có thể làm mất mùa, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất và lợi nhuận của doanh nghiệp. Nhà đầu tư cần lưu ý yếu tố này khi cân nhắc cổ phiếu ngành gạo.
- Áp lực lên biên lợi nhuận gộp: Dù doanh thu tăng mạnh, nhưng giá lúa nguyên liệu trong nước cũng tăng cao theo giá xuất khẩu. Điều này có thể bào mòn biên lợi nhuận của các doanh nghiệp nếu không quản trị chi phí thu mua hiệu quả. Nhà đầu tư cần phân tích kỹ biên lợi nhuận gộp chứ không chỉ nhìn vào tăng trưởng doanh thu.
- Tính chu kỳ của ngành: Ngành gạo có tính chu kỳ rõ rệt theo cung cầu. Khi giá gạo tăng cao, nông dân thường mở rộng diện tích trồng, dẫn đến dư cung trong các mùa vụ tiếp theo. Điều này có thể làm giá giảm và tác động đến lợi nhuận doanh nghiệp.
Phân Tích Top 3 Cổ Phiếu Ngành Gạo Đáng Chú Ý
Trong bối cảnh xuất khẩu gạo Việt Nam duy trì vị thế hàng đầu, một số cổ phiếu ngành gạo nổi bật trở thành lựa chọn đáng chú ý cho nhà đầu tư. Dưới đây là phân tích chi tiết về ba doanh nghiệp tiêu biểu để bạn có cái nhìn toàn diện:
CTCP Tập đoàn Lộc Trời (UPCOM: LTG)
Mô hình kinh doanh: Lộc Trời sở hữu hệ sinh thái nông nghiệp gần như hoàn chỉnh nhất tại Việt Nam, bao gồm từ sản xuất giống, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón đến chế biến và xuất khẩu gạo. Mô hình này giúp công ty kiểm soát toàn bộ chuỗi giá trị, giảm chi phí và tăng hiệu quả.
Điểm mạnh: Công ty có vùng nguyên liệu lớn liên kết với nông dân, đảm bảo nguồn lúa chất lượng cao, đồng thời hưởng lợi trực tiếp từ các đơn hàng xuất khẩu sang thị trường khó tính như châu Âu. Mảng thuốc bảo vệ thực vật đem lại biên lợi nhuận cao, bù đắp phần nào cho biên lợi nhuận mỏng của mảng gạo, đồng thời tạo ra dòng tiền ổn định.
Thách thức: Biên lợi nhuận của riêng mảng gạo vẫn còn hạn chế. Ngoài ra, cơ cấu tài chính phụ thuộc nhiều vào nợ vay để tài trợ vốn lưu động, nên LTG nhạy cảm với biến động lãi suất. Nhà đầu tư cần lưu ý các yếu tố này khi cân nhắc mua cổ phiếu.
Số liệu tham khảo (Q2/2025):
- Vốn hóa: ~4.500 tỷ đồng
- P/E: ~10.x
- Nợ/VCSH: ~1.8x
CTCP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An (HNX: TAR)
Mô hình kinh doanh: TAR chuyên về gạo chất lượng cao, gạo thơm và gạo hữu cơ, tập trung vào xuất khẩu. Đây là doanh nghiệp thuần gạo, giúp nhà đầu tư dễ theo dõi tác động từ các biến động ngành.
Điểm mạnh: Thương hiệu gạo chất lượng cao được khách hàng quốc tế tin dùng, công ty có kinh nghiệm xuất khẩu vào các thị trường khó tính và đảm bảo uy tín sản phẩm.
Thách thức: Quy mô doanh nghiệp nhỏ, dẫn đến khả năng tài chính hạn chế và nhạy cảm với biến động lãi suất, chi phí vốn lưu động. Ngoài ra, các vấn đề quản trị doanh nghiệp và thay đổi nhân sự cấp cao trong quá khứ có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.
Số liệu tham khảo (Q2/2025):
- Vốn hóa: ~1.200 tỷ đồng
- P/E: ~9.x
- Nợ/VCSH: ~2.0x
CTCP Tập đoàn PAN (HOSE: PAN)
Mô hình kinh doanh: PAN là tập đoàn đa ngành, mảng gạo được thực hiện thông qua công ty con Vinarice. Công ty tận dụng hệ sinh thái khép kín từ giống (NSC) đến chế biến và xuất khẩu gạo, đồng thời quản lý các mảng kinh doanh khác như thủy sản, bánh kẹo.
Điểm mạnh: PAN có tài chính vững mạnh, quản trị chuyên nghiệp và hệ sinh thái khép kín giúp giảm chi phí và gia tăng hiệu quả vận hành. Đây là một lựa chọn phù hợp nếu nhà đầu tư muốn tiếp cận cổ phiếu ngành gạo trong bối cảnh đa dạng hóa danh mục.
Thách thức: Vì là tập đoàn đa ngành, kết quả kinh doanh của PAN phụ thuộc một phần vào các mảng khác ngoài gạo, khiến cổ phiếu ngành gạo chưa phản ánh hoàn toàn sức mạnh thực sự. Nhà đầu tư cần cân nhắc khi so sánh với các cổ phiếu thuần ngành gạo như LTG hay TAR.
Số liệu tham khảo (Q2/2025):
- Vốn hóa: ~5.000 tỷ đồng
- P/E: ~12.x
- Nợ/VCSH: ~0.8x
Dưới đây là bảng so sánh ba cổ phiếu ngành gạo tiêu biểu, giúp nhà đầu tư dễ dàng hình dung điểm mạnh, lợi thế cạnh tranh và rủi ro của từng doanh nghiệp:
Bảng so sánh các cổ phiếu ngành gạo tiêu biểu
Tiêu chí | LTG | TAR | PAN (Vinarice) |
Mô hình kinh doanh | Hệ sinh thái nông nghiệp toàn diện, từ giống đến xuất khẩu | Chuyên xuất khẩu gạo chất lượng cao và gạo hữu cơ | Tập đoàn đa ngành, mảng gạo thực hiện qua công ty con Vinarice |
Lợi thế cạnh tranh | Vùng nguyên liệu rộng, nguồn lúa ổn định | Thương hiệu gạo cao cấp, uy tín quốc tế | Hệ sinh thái và tài chính mạnh, quản trị chuyên nghiệp |
Đặc điểm đầu tư | Hưởng lợi toàn diện từ ngành gạo | Cổ phiếu thuần ngành gạo, tập trung vào xuất khẩu | Cổ phiếu an toàn, giúp đa dạng hóa danh mục đầu tư |
Rủi ro chính | Nợ vay cao, nhạy cảm với lãi suất | Quy mô nhỏ, rủi ro quản trị doanh nghiệp | Kết quả kinh doanh bị ảnh hưởng bởi các mảng khác ngoài gạo |
Cách Mở Tài Khoản Trên VNSC Để Giao Dịch Cổ Phiếu Ngành Gạo
Để bắt đầu giao dịch cổ phiếu ngành gạo như LTG, TAR, PAN, bạn cần mở một tài khoản chứng khoán. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết các bước mở tài khoản tại VNSC (by Finhay).
Để tải ứng dụng VNSC by Finhay, vui lòng chọn liên kết phù hợp với hệ điều hành của bạn:
- Dành cho iOS (iPhone/iPad): VNSC by Finhay – Save & Invest on the App Store
- Dành cho Android: VNSC by Finhay – Save & Invest – Ứng dụng trên Google Play
Ngoài ra, để tải ứng dụng VNSC by Finhay một cách nhanh chóng và tiện lợi, bạn có thể quét mã QR dưới đây:
Bước 2: Đăng Ký Tài Khoản
- Mở ứng dụng VNSC và chọn Đăng ký.
- Nhập số điện thoại của bạn và mã giới thiệu (nếu có).
- Nhập mã OTP được gửi về điện thoại để xác thực.
Bước 3: Xác Minh Danh Tính (eKYC)
Đây là bước quan trọng để xác minh thông tin của bạn.
- Chụp ảnh CMND/CCCD: Hệ thống sẽ yêu cầu bạn chụp mặt trước và mặt sau của CMND/CCCD. Hãy đảm bảo hình ảnh rõ nét, không bị lóa sáng và đầy đủ thông tin.
- Xác thực khuôn mặt: Bạn cần thực hiện các thao tác theo hướng dẫn của ứng dụng để xác thực khuôn mặt (xoay trái, xoay phải, nhắm mở mắt…).
- Điền thông tin cá nhân: Điền các thông tin bổ sung như họ tên, ngày sinh, địa chỉ, nghề nghiệp, email…
Bước 4: Ký Hợp Đồng Mở Tài Khoản
- Sau khi xác minh danh tính thành công, bạn sẽ được chuyển đến bước ký hợp đồng.
- Kiểm tra lại toàn bộ thông tin cá nhân trên hợp đồng.
- Nhập mã OTP để xác nhận chữ ký điện tử.
Bước 5: Hoàn Tất và Bắt Đầu Giao Dịch
- Khi ký hợp đồng, tài khoản của bạn sẽ được phê duyệt và kích hoạt trong thời gian ngắn.
- Bạn có thể nạp tiền vào tài khoản và bắt đầu đặt lệnh giao dịch cổ phiếu ngành gạo trên nền tảng VNSC.
Kết Luận
Cổ phiếu ngành gạo tiếp tục là lựa chọn đầu tư hấp dẫn trong năm 2025 nhờ nhiều yếu tố vĩ mô thuận lợi và tiềm năng tăng trưởng ổn định.
Nhu cầu gạo toàn cầu vẫn cao, nguồn cung từ các đối thủ chính bị hạn chế, đồng thời vị thế xuất khẩu của Việt Nam được củng cố, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp dẫn đầu ngành. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần lưu ý rủi ro từ thời tiết, biến động chính sách xuất khẩu và tính chu kỳ của ngành, những yếu tố có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả đầu tư.
Để tối ưu lợi nhuận, nên chọn doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh bền vững, quản lý tài chính hiệu quả, theo dõi sát thông tin thị trường và đồng thời đa dạng hóa danh mục để giảm thiểu rủi ro.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Bài viết này cung cấp các phân tích và nhận định cổ phiếu phân bón dựa trên các nguồn thông tin công khai và đáng tin cậy. Đây không phải là lời khuyên đầu tư, nhà đầu tư cần tự nghiên cứu và chịu hoàn toàn trách nhiệm về quyết định của mình.