Nghị định 68 và những cải cách gần đây đang đặt kinh doanh tư nhân Việt Nam vào một chu kỳ mới: minh bạch hơn, chuyên nghiệp hơn.
Cơ hội mới mở ra cho rất nhiều người kinh doanh sau khi Nghị Quyết 68 ra đời, bao gồm cả các bạn trẻ mới ra trường, các anh chị chuyển đổi từ làm thuê qua kinh doanh và cả các cán bộ công chức thay đổi công việc khi sáp nhập tỉnh thành.
Đây là một trong những bài viết thuộc loạt nội dung định hướng, gợi ý cho những ai đang tìm cách bắt đầu hành trình kinh doanh của mình. Mục tiêu không phải vẽ ra những viễn cảnh màu hồng, mà là đặt nền móng cơ bản và cho người đọc các gợi ý để họ có thể đi đường dài.
Cơ hội mới trong chu kỳ kinh doanh
Nghị định 68 và những cải cách gần đây đang đặt kinh doanh tư nhân Việt Nam vào một chu kỳ mới: minh bạch hơn, chuyên nghiệp hơn.
Con số từ Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho thấy, chỉ trong 6 tháng đầu năm, cả nước có hơn 91.000 doanh nghiệp thành lập mới, tăng 11,8% so với cùng kỳ; cùng với hơn 61.500 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động. Tổng cộng có tới 152.700 doanh nghiệp gia nhập hoặc tái gia nhập thị trường, tăng 26,5% so với năm trước.
Cơ hội thì rõ ràng, nhưng cũng đồng nghĩa sự sàng lọc gay gắt hơn. Những hộ kinh doanh vốn quen làm ăn thiếu chứng từ, chạy theo ngắn hạn sẽ khó trụ vững. Chúng ta đã thấy rõ dấu hiệu một doanh nghiệp đã chủ động đóng cửa không phải do thua lỗ mà do cách kinh doanh cũ không còn phù hợp.
Tầm nhìn không phải khẩu hiệu
Một trong những điểm mà những ai khởi sự kinh doanh cần hiểu: tầm nhìn không phải là một câu slogan treo trên website. Nó phải là “kim chỉ nam” để đội ngũ thấy được hướng đi dài hạn, nhân viên yên tâm gắn bó, và khách hàng tin tưởng.
Tầm nhìn luôn là câu hỏi đầu tiên mà người kinh doanh cần trả lời
Tầm nhìn luôn là câu hỏi đầu tiên mà người kinh doanh cần trả lời: làm gì? Cung cấp giải pháp gì? Cho ai? Thị trường nào? Quy mô to đến mức nào? Cột mốc sẽ đạt được là gì?
Thực tế, đến tận quy mô công ty niêm yết vẫn rơi vào tình trạng “hôm nay chuối, mai bất động sản, mốt nuôi bò, rồi lại cao su”. Kết quả là mất phương hướng, đánh mất lòng tin.
Trong khi đó, khảo sát quản trị doanh nghiệp năm 2024 cho thấy, các doanh nghiệp bình quân chỉ đạt khoảng 50% mức điểm tiêu chí đánh giá các chuẩn mực quản trị hiện đại. Do đó, từ tầm nhìn không rõ ràng sẽ dẫn tới định hướng và thực thi không rõ ràng.
Một tầm nhìn tốt là phải chỉ rõ phạm vi thị trường, khách hàng mục tiêu, cách tiếp cận khác biệt và tầm vóc dài hạn (giới hạn ở Việt Nam hay hướng tới khu vực, toàn cầu).
Một ví dụ rõ nét từ ngành mỹ phẩm và làm đẹp
Để thấy rõ hơn, hãy thử nhìn vào một lĩnh vực nhu cầu rất phổ biến là sản phẩm chăm sóc sức khỏe và làm đẹp. Riêng ngành mỹ phẩm tại Việt Nam có quy mô thị trường khoảng 2,3 tỷ USD vào năm 2023 và dự báo sẽ tăng trưởng kép 5,9%/năm đến 2028 (Statista).
Từ một nhu cầu như vậy, bạn có thể lựa chọn nhiều con đường khác nhau, như mở một doanh nghiệp phân phối nhỏ tại địa phương; hình thành nhóm bán hàng online tận dụng mạng xã hội; xây dựng chuỗi cửa hàng phân phối từ Nam ra Bắc.
Bên cạnh đó, bạn có thể xây dựng luôn một thương hiệu OEM mới; thậm chí phát triển một ứng dụng công nghệ, kết nối khách hàng với chuỗi cửa hàng và thương hiệu mỹ phẩm – trở thành một nền tảng chuyên biệt cho ngành hàng này.
Cùng giải quyết một nhu cầu của khách hàng, nhưng mỗi hướng đi đòi hỏi năng lực, vốn, chiến lược và tầm nhìn khác nhau. Đó chính là lý do người khởi nghiệp cần ngồi lại, phân tích để chọn định hướng phù hợp nhất với mình.
Người khởi nghiệp cần ngồi lại, phân tích để chọn định hướng phù hợp nhất với mình.
Từ tầm nhìn đến mô hình kinh doanh
Sai lầm thường gặp của người mới là “tưởng dễ như ngày xưa”: nhập hàng, quảng cáo rầm rộ, thuê người bán. Nhưng bối cảnh hiện tại khác hoàn toàn, khi khách hàng đòi hỏi thương hiệu uy tín, trải nghiệm liền mạch, thông tin minh bạch.
Muốn xây được mô hình kinh doanh thuyết phục và quan trọng nhất là giảm rủi ro thất bại, bạn phải có phương pháp phân tích từ thị trường, đối thủ, chi phí, dòng tiền đến rủi ro. Quan trọng nhất, mô hình phải phù hợp với đặc thù Việt Nam – từ hạ tầng logistics, pháp lý, tới sức mua người tiêu dùng.
Kiến thức, đội ngũ và cộng đồng
Cơ hội nhiều không đồng nghĩa ai cũng nhảy ra “bắt cá” là thành công. Người khởi nghiệp cần chuẩn bị những điều sau đây:
Thứ nhất, kiến thức & know-how. Hãy đầu tư thời gian cho kiến thức kinh doanh như một “nghề”, vì quản lý công ty khởi sự những năm đầu khác hẳn quản lý công ty đã thành công và vận hành ổn định.
Thứ hai, đội ngũ. Một mình không thể đi xa. Đội ngũ sáng lập phải chung tầm nhìn, chia sẻ trách nhiệm. Đội ngũ này không xuất hiện ngay lập tức và dễ dàng, bạn cần nghiêm túc “đánh giá” đội ngũ (assessment) để xem họ có các kiến thức và năng lực bổ trợ cho nhau không (ví dụ: năng lực về marketing bán hàng/ năng lực vận hành/ năng lực về tài chính…).
Thứ ba, cộng đồng & cố vấn. Cộng đồng “khởi nghiệp” có đặc thù riêng, đặc biệt trong bối cảnh đang có rất nhiều công cụ, phần mềm hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp. Đây là nơi chia sẻ kiến thức, nâng đỡ tinh thần, kết nối với những người đi trước.
Tóm lại, Việt Nam đang ở đầu một chu kỳ kinh doanh mới, khi cơ hội nhiều, nhưng yêu cầu cũng khắt khe hơn. Thành công không đến từ việc chạy theo xu hướng, mà từ tầm nhìn rõ ràng, mô hình khả thi, kiến thức bài bản và sự đồng hành của đội ngũ và cộng đồng.
Các doanh nghiệp khởi nghiệp hôm nay, nếu bạn có được định hướng và nền tảng ban đầu (đội ngũ, kiến thức pháp luật, cộng đồng hỗ trợ) là bệ đỡ, bạn đã đi trước một bước dài so với số đông vẫn còn đang loay hoay tìm cách kinh doanh và kiếm tiền trong giai đoạn mới.
VNSC by Finhay 
10-10-2025 11:30:20 
