Hướng dẫn cách đào Bitcoin năm 2025 hiệu quả dành cho người mới

Bạn nghe nói về “đào Bitcoin” và muốn thử? Khoan đã. Nếu như 10 năm trước, đây là “mỏ vàng” mở, thì giờ đây, “cánh cửa” này đã gần như khép lại với nhà đầu tư cá nhân. Sân chơi này giờ chỉ dành cho các “trang trại” khổng lồ với vốn đầu tư triệu đô.

Vậy chính xác đào Bitcoin là gì mà lại khó đến vậy? Liệu có “cửa” nào khác để một nhà đầu tư F0 có thể sở hữu Bitcoin một cách hiệu quả? Hãy cùng VNSC tìm hiểu bản chất và những con đường thực tế nhất.

1. Đào Bitcoin Là Gì? (Hiểu Đúng Bản Chất)

Định nghĩa đơn giản

Bản chất quá trình đào Bitcoin là dùng các máy tính cực mạnh để xác thực tính hợp lệ của giao dịch và bảo mật mạng lưới Bitcoin, ghi chúng vào sổ cái công khai (blockchain). Người hoặc tổ chức làm công việc này gọi là “thợ đào” (miners). Họ cũng chính là lực lượng bảo mật và vận hành mạng lưới. 

Để dễ hiểu, bạn có thể tưởng tượng mạng lưới Bitcoin giống như một cuốn sổ kế toán công khai khổng lồ. Các thợ đào chính là các “kế toán viên” trên toàn thế giới. Họ cạnh tranh để giành quyền ghi lại “trang” mới (chính là một “block” chứa giao dịch) trong cuốn sổ chung. Người thắng cuộc sẽ giành được phần thưởng. Cơ chế cạnh tranh công khai này đảm bảo không một cá nhân hay tổ chức nào có thể kiểm soát hoặc thay đổi dữ liệu đã ghi. 

Cơ chế hoạt động: Proof-of-Work (PoW)

Cơ chế hoạt động chính là Proof-of-Work (PoW – Bằng chứng Công việc) – đây là cơ chế đồng thuận giúp Bitcoin giải quyết vấn đề “chi tiêu kép” mà không cần cơ quan trung gian. 

Để giành quyền ghi lại block mới, thợ đào cần giải bài toán mật mã cực khì phức tạp, có thể đòi hỏi phải thử lên đến hàng nghìn tỷ phép tính mỗi giây. Thợ đào nào có sức mạnh tính toán lớn hơn (tức là tốc độ thử nghiệm lớn hơn), có xác suất giải được bài toán trước tiên. 

Các bài toán này thường:

• Rất phức tạp, đòi hỏi phải thử hàng nghìn tỷ phép tính mỗi giây và tiêu tốn nhiều năng lượng. 
• Dù khó giải, tuy nhiên, lời giải lại dễ dàng và nhanh chóng để mạng lưới xác minh là đúng hay sai. 

Người thắng (người tìm ra lời giải hợp lệ đầu tiên) sẽ nhận được 2 loại phần thưởng khuyến khích họ cung cấp năng lượng và bảo mật mạng lưới. 

• Phần thưởng khối (block reward): lượng Bitcoin mới được tạo ra (phần thưởng này giảm đi một nửa sau mỗi năm, làm cho Bitcoin ngày càng trở nên khan hiếm). 
• Phí giao dịch: toàn bộ phí từ các giao dịch nằm trong block đó. Trong tương lai, khi phần thưởng khối giảm dần, phí giao dịch sẽ là nguồn thu nhập chính giúp duy trì động lực cho thợ đào.

Xem thêm bài viết: Đào coin có dễ không? Hướng dẫn chi tiết từ A – Z

Bitcoin Halving – Sự Kiện “Giảm Một Nửa” Quan Trọng

Bitcoin Halving là cơ chế kinh tế quan trọng của mạng lưới BTC và là yếu tố làm nên tính khan hiếm. 

Cứ khoảng 4 năm một lần hoặc sau khối được đào, phần thưởng khối sẽ giảm đi một nửa. Đây là sự kiện được lập trình sẵn trong mã nguồn của Bitcoin để kiểm soát lạm phát. Cơ chế này còn mô phỏng sự khan hiếm của các kim loại quý như vàng, đảm bảo tổng nguồn cung Bitcoin không bao giờ vượt quá 21 triệu BTC. Điều này cũng đồng thời dẫn đến nhu cầu tăng và giá cao hơn, cũng dẫn đến việc khai thác trở nên ít lợi nhuận hơn nếu không tăng giá. 

Sự kiện Bitcoin Halving diễn ra gần nhất vào ngày 20/4/2024, giảm phần thưởng khối xuống còn 3.125 BTC. Sự kiện đã ảnh hưởng tới nguồn cung hiện tại trong 2025. Khi phần thưởng giảm đi 1 nửa, trong khi chi phí về điện, máy móc không đổi, thậm chí tăng lên, khiến việc đào Bitcoin ngày càng trở nên khó khăn và cạnh tranh hơn. 

Tính khan hiếm củng cố niềm tin về Bitcoin là một tài sản giảm phát khi nguồn cung mới giảm, nhu cầu vẫn duy trì hoặc tăng. Theo quy luật kinh tế, điều này tạo động lực mạnh mẽ cho giá BTC tăng trong chu kỳ tiếp theo. 

Tuy nhiên, về phía thợ đào, có thêm những khó khăn mới:

• Chi phí cố định: Chi phí của thợ đào (máy móc, điện năng…) không đổi, thậm chí tăng lên theo từng năm. 
• Lợi nhuận giảm: Lượng BTC họ nhận được giảm, khiến cho việc đào Bitcoin trở nên khó khăn và cạnh tranh hơn. 
• Quy luật đào thải: Người thợ đào dùng máy móc cũ kỹ, kém hiệu qủa hoặc có chi phí điện năng cao buộc phải ngừng hoạt động, chỉ còn những thợ đào lớn, có công nghệ hiện đại, nguồn điện giá rẻ. 

Khi Block reward giảm, nguồn thu từ phí giao dịch trở nên quan trọng hơn để bù đắp chi phí cho thợ đào, duy trì động lực bảo mật mạng lưới. 

2. Sự Thật Phũ Phàng: Tại Sao Bạn KHÔNG THỂ Đào Bitcoin Bằng Máy Tính Thường?

Việc dùng laptop, PC hay card đồ hoạ (VGA) để đào Bitcoin đã lỗi thời từ gần 1 thập kỷ trước. Việc đào BTC là một cuộc cạnh tranh khắc nghiệt, sự xuất hiện của công nghệ chuyên dụng đã làm thay đổi cuộc chơi, đẩy các thiết bị thông thường ra khỏi vòng cạnh tranh. 

Sự ra đời của “Trâu cày” ASIC

Application-Specific Integrated Circuit (ASIC) là máy tính được thiết kế với mục đích duy nhất và tối ưu cho nhiệm vụ đào Bitcoin. Nó ra đời vào khoảng năm 2013. Với mục đích này, ASIC dùng loại chip vi mạch được thiết kế riêng, tối ưu hoá để thực hiện các thuật toán của Bitcoin nhanh nhất có thể. 

ASIC đã chấm dứt kỷ nguyên đào BTC bằng PC thông thường. Một máy đào ASIC hiện đại có thể thực hiện hàng nghìn tỷ, thậm chí hàng triệu tỷ phép tính mỗi giây, với sức mạnh tính toán gấp hàng triệu lần so với một CPU có GPU mạnh nhất. 

Tìm hiểu thêm về các loại máy đào coin tại đây.

Bởi thế, nhiều người so sánh dùng PC hay laptop đào Bitcoin chẳng khác nào dùng xe đạp để đua với xe công thức 1, hay dùng thìa múc nước biển khi biển đang cạn. Có nghĩa, công sức bạn bỏ ra hầu như chẳng mang ý nghĩa gì với tổng mạng lưới. Thay vào đó, chi phí (điện, công sức, thời gian) bỏ ra còn lớn hơn so với Bitcoin kiếm được.  

Độ khó khai thác ngày càng tăng

Mạng lưới Bitcoin sẽ tự động điều chỉnh độ khó của bài toán mật mã khoảng 2 tuần một lần để đảm bảo dù có bao nhiêu sức mạnh tính toán tham gia vào mạng lưới, thời gian trung bình để tìm ra một block mới luôn giữ ở mức khoảng 10 phút. Cơ chế điều chỉnh độ khó này là tính năng cốt lõi đảm bảo sự ổn định của mạng lưới Bitcoin. Tuy vậy, nó lại lại là kẻ thù của lợi nhuận.

Với việc các thế hệ ASIC mới liên tục ra đời, độ khó khai thác của Bitcoin đã đạt đến những mức kỷ lục. Theo dữ liệu từ Bitinfocharts, thước đo tổng sức mạnh tính toán toàn mạng lưới Bitcoin (hash rate), đã đạt 1,12 tỉ TH/s vào ngày 12.9.2025. Đồng nghĩa với mức độ phức tạp khi thợ đào tìm được một khối mới trên blockchain, cũng tăng kỷ lục.

Chữ T là viết tắt của Terahashes – đơn vị đo lường cực lớn được sử dụng để định lượng độ khó của mạng lưới Bitcoin (T = 1.000 tỉ hashes). 144,72T nghĩa là độ khó khai thác đang ở mức 144,72 nghìn tỉ, tương đương việc cần trung bình 144,72 nghìn tỉ phép băm (thực hiện hàm băm) để khai thác thành công một khối. Điều này cho thấy việc đào với quy mô nhỏ và máy tính thông thường là gần như không thể có lãi.

Chi phí điện năng khổng lồ

Đây là rào cản lớn nhất. Ngay cả một máy đào có công suất hàng đầu hiện nay như Antminer S21 (công suất khoảng 3.5 kW) cũng đã là con số khổng lồ với hệ thống điện dân dụng. 

Hãy thử xem xét tính toán sau: Với máy đào ASIC Antminer S21 (công suất khoảng 3.5 kW) trên:

• Mức tiêu thụ điện năng: 3.5 kW/ giờ và mỗi ngày 24 giờ, chạy liên tục suốt 30 ngày. Nó sẽ tiêu thụ: 3.5 x 24 x 30 = 2.520 kW / tháng.
• Chi phí điện năng: với mức phí điện tại Việt Nam là khoảng: 3.500 vnđ/kW. Số tiền điện phải trả một tháng sẽ là: 2.520 x 3.500 = 8.820.000 vnđ

Chưa biết bạn có đào thành công hay không nhưng đây sẽ là chi phí cố định bắt buộc. 

Xác suất mà thu nhập Bitcoin mà máy đào đơn lẻ có thể kiếm được sau Halving 3.125 khối sẽ chia đều cho hàng triệu TeraHash chắc chắn sẽ thấp hơn rất nhiều so với chi phí điện năng này và khả năng cao là lỗ vốn hàng tháng. Bởi thế, việc đào BTC đã dịch chuyển sang các vùng có điện năng công nghiệp siêu rẻ hoặc dùng năng lượng thừa (ví dụ: khí đốt bị đốt cháy) để tối ưu lợi nhuận. 

3. Vậy Ai Đang Đào Bitcoin Hiện Nay? Và Bằng Cách Nào?

Hiện nay, việc đào Bitcoin là ngành công nghiệp chuyên nghiệp. Nó là sân chơi của các tập đoàn lớn và các mô hình toàn cầu. 

Các “Xưởng Đào” (Mining Farms) quy mô lớn

Đây là những trung tâm dữ liệu khổng lồ, chứa hàng ngàn, thậm chí hàng chục máy đào ASIC hoạt động liên tục. Chúng là các cơ sở đóng vai trò xương sống trong mạng lưới PoW hiện đại. Công suất tiêu thụ điện năng của chúng thậm chí tương đương 1 thành phố nhỏ. 

Vị trí của các xửng đào này thường nằm ở những nơi có giá định cực rẻ và có khí hậu mát mẻ để giảm chi phí tản nhiệt nhằm tối ưu hoá lợi nhuận. 

Tham gia Mining Pool (Bể Đào)

Mining Pool là mô hình hợp tác sinh ra để giúp các thợ đào nhỏ lẻ chống lại sự cạnh tranh của các xưởng đào lớn.

• Đây là một hợp tác xã nơi nhiều thợ đào nhỏ lẻ trên khắp thế giới góp chung sức mạnh tính toán của họ. 
• Thay vì tự mình giải bài toán, cả bể sẽ cùng nhau giải. Khi bể tìm ra một block, phần thưởng (vd: 3.125 BTC) sẽ chia đều cho tất cả thành viên dựa trên tỷ lệ sức mạnh tính toán họ đã đóng góp.
• Khi tham gia hợp tác xã, thay vì một miner phải chờ đợi nhiều năm để giải được bài toán, cả bể sẽ cùng nhau giải. Sức mạnh tổng hợp này giúp cả bể có xác suất tìm ra một block rất cao, thậm chí nhiều block mỗi ngày. 

Đây là cách duy nhất để một người sở hữu một vài máy ASIC có thể nhận được dòng thu nhập đều đặn (dù nhỏ) thay vì chờ đợi may mắn trong vô vọng. 

Những bể đào lớn có thể tìm thấy nhiều block mỗi ngày. Những bể đào nổi tiếng như: Foundry USA, AntPool, F2Pool… Chúng có thể chiếm tới hơn 50% tổng Hash Rate của mạng lưới Bitcoin. 

4. Hướng Dẫn (Lý Thuyết) Cách Đào Bitcoin (Nếu Bạn Vẫn Muốn Thử)

Sau đây là các bước mô tả quy trình tiêu chuẩn để bạn tham gia vào mạng lưới. (Lưu ý rằng: các bước sau chỉ mang tính chất tham khảo. Việc đầu tư và vận hành máy đào tại Việt Nam có thể không hiệu quả về mặt kinh tế và tiềm ẩn rủi ro pháp lý. Do độ khó khai thác cao, giá điện sinh hoạt đắt, việc đầu tư vận hành máy đào ASIC với quy mô nhỏ tại Việt Nam có thể không hiệu quả về mặt kinh tế, đồng thời tiềm ẩn những rủi ro pháp lý liên quan đến dùng điện và giao dịch tiền mã hoá). 

Bước 1: Tính toán Lợi nhuận & Khả năng hòa vốn 

Đây là bước cực kỳ quan trọng, quyết định tính khả thị của dự án đào. Các công cụ thường sử dụng là: tính toán online (ví dụ: WhatToMine; CryptoCompare…). 

Bạn sẽ cần nhập các thông số: 

• Hash Rate (Sức mạnh tính toán): đơn vị TH – TeraHash (ví dụ: 200 TH/s).
• Công suất tiêu thụ (W): xác định chi phí điện năng (ví dụ: 3500W).
• Giá điện cụ thể: yếu tố quyết định lợi nhuận ròng (vnđ/kWh).
• Giá Bitcoin hiện tại: xác định doanh thu. 
• Phí bể đào (Pool fee): mức chi phí này thường từ 1% – 2%. 

Kết quả: công cụ sẽ cho bạn biết lợi nhuận (profit) hoặc mức lỗ (loss) ước tính hàng tháng. Bạn luôn cần tính thêm chi phí khấu hao máy móc vào tổng chi phí để có được lợi nhuận ròng thực tế. 

Bước 2: Mua phần cứng chuyên dụng (ASIC Miner)

Bạn có thể mua các dòng máy tính hiện đại từ Bitmain (Antminer) hoặc MicroBT (Whatsminer). Chi phí cho một máy mới và hiệu quả có thể từ vài nghìn đến hơn 10.000 USD. Lưu ý rằng chỉ nên chọn các dòng máy có hiệu suất năng lượng cao nhất (Joule trên mỗi TeraHash)

Bước 3: Chuẩn bị Ví Bitcoin an toàn

Ví Bitcoin dùng để nhận Bitcoin đào được. Mục đích của ví là đảm bảo BTC đào được không bị mất cắp. Các ví lạnh (cold wallet) như (Ledger, Trezor) là lựa chọn an toàn nhất cho việc lưu trữ lâu dài (tuân thủ nguyên tắc “Not your keys, not your coins”). 

Bước 4: Tham gia một Mining Pool

Để tham gia, bạn tạo tài khoản trên một bể đào uy tín và tạo “worker” (tài khoản cho máy đào của bạn). Bể sẽ tập trung Hash Rate của bạn với những người khác và chia sẻ phần thưởng dựa trên đóng góp.

Bước 5: Cấu hình và Vận hành

Bạn cắm máy đào vào nguồn điện ổn định và mạng internet. Tiếp đó:

• Truy cập vào giao diện quản lý của máy đào qua địa chỉ IP. 
• Nhập thông tin của bể đào (URL, tên worker, mật khẩu) và bắt đầu quá trình đào.

Máy sẽ bắt đầu quá trình Hashing và gửi kết quả đến bể. Bạn có thể theo dõi thu nhập và ước tính Hash Rate thực tế trên giao diện bể. 

Lưu ý, nên cắm máy đào vào nguồn điện ổn định (tránh bị sụt áp) và mạng internet tốc độ cao (để truyền dữ liệu Hash đến Pool liên tục).

Quy trình này chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế nếu chi phí điện năng và khấu hao máy móc nhỏ hơn giá trị BTC kiếm được. Đối với đa số người dùng cá nhân. Chỉ nên coi BTC là tài sản đầu tư thay vì là tài sản khai thác. 

5. Cảnh Báo “Đỏ”: Các Chiêu Trò Lừa Đảo Khi “Đào Bitcoin”

Trong ngành crypto, sự phức tạp của công nghệ đã tạo ra kẽ hở lớn cho các mô hình lừa đảo tinh vi, đặc biệt nhắm vào những người muốn kiếm tiền dễ dàng từ việc đào Bitcoin.

“Đào Bitcoin Free” trên Điện thoại/Website

Sự thật phũ phàng là 100% lời mời gọi trên là vô giá trị hoặc lừa đảo. Điện thoại hoặc trình duyệt không có bất kỳ sức mạnh tính toán (hash rate) nào đủ cạnh tranh với các máy ASIC chuyên dụng. Điện thoại sẽ bị quá tải, nóng máy nhanh, hao pin nhanh chóng mà không hề mang lại Bitcoin thật. 

Mục đích thực sự của các ứng dụng hay trình duyệt này chỉ là:

• Kiếm tiền từ quảng cáo – bạn phải xem các quảng cáo hiển thị, và bên phát hành sẽ kiếm tiền từ các đơn vị đặt quảng cáo. 
• Đánh cắp dữ liệu cá nhân – khi bạn cài đặt hoặc truy cập, thông tin cá nhân, mật khẩu của bạn có thể bị thu thập, đánh cắp và kẻ gian thậm chí có thể truỵ cập vào ví điện tử của chính người dùng. 
• Mô hình nâng cấp lừa đảo: lừa người dùng nạp tiền để nâng cấp tốc độ đào ảo, sau đó khoá tài khoản hoặc biến mất. 
• Coin rác: ứng dụng hoặc trình duyệt có thể đào ra một loại coin riêng của họ, không có giá trị, không thể giao dịch trên bất cứ sàn uy tín nào. 

Đây là một trong hình thức lừa đảo phổ biến nhất hiện nay. 

Cloud Mining (Đào trên đám mây)

Đây là việc bạn trả tiền để thuê sức mạnh tính toán từ xa (tại các xưởng đào của công ty lớn). Về mặt lý thuyết, bạn nhận một phần lợi nhuận từ việc đào mà không cần mua hay vận hành máy móc. 

Về cơ chế, đây là hình thức phổ biến của mô hình Ponzi (lừa đảo tháp ảo) – khi người cũ nhận được lợi nhuận bằng tiền của người mới tham gia. Dự án sẽ sụp dổ khi không còn đủ nhà đầu tư mới. Lợi nhuận thường được cam kết một cách phi thực tế (ví dụ: 10% lợi nhuận hàng tháng) mà không chứng minh được sự tồn tại thực sự của xưởng đào. 

Hình thức này (ngay cả khi hợp pháp) thì rủi ro rất cao: bởi chi phí thuê và phí bảo trì rất cao. Các chi phí này thường cao hơn lợi nhuận (bitcoin) thực tế bạn nhận được rất nhiều và càng trở nên nghiêm trọng hơn đặc biệt khi giá Bitcoin giảm. 

Lời khuyên cảnh giác:

• Nguyên tắc “Không có bữa ăn trưa miễn phí”: tóm lại, không có cách nào để “Đào Bitcoin Free” mà có giá trị.
• Xác minh Hash Rate: Bất kỳ dự án nào không chứng minh được Hash Rate thực tế, hợp đồng cung cấp điện giá rẻ, và thông tin công ty rõ ràng thì khả năng cao đều có thể là lừa đảo.
• Đầu tư an toàn: Cách duy nhất để hưởng lợi từ Bitcoin là mua trực tiếp hoặc đầu tư thông qua các sản phẩm gián tiếp có quy định chặt chẽ Bitcoin ETF.

6. Các Cách Kiếm Bitcoin Khác, Thực Tế Hơn Cho Người Mới (Cập nhật 2025)

Đến đây, bạn đã hiểu được việc tự đào Bitcoin bằng máy tính thông thường là tương đối bất khả thi về mặt kinh tế. Thay vào đó, nhà đầu tư nên tập trung vào chiến lược tích luỹ, tối ưu hoá vốn trong hệ sinh thái tài chính số của mình. Ngoài ra, sau đây là một số cách tiếp cận có tính thực tế hơn:

Cách 1: Mua và Tích lũy Bitcoin

Đây là cách làm đơn giản, dễ tiếp cận và được chứng minh là hiệu quả với đa số mọi người. Bạn có thể mua Bitcoin định kỳ (ví dụ: hàng tuần, hàng tháng) trên các sàn giao dịch uy tín (Binance, OKX, Coinbase…) thông qua giao dịch P2P và lưu trữ an toàn trong ví cá nhân.

Chiến lược Trung bình giá (DCA) giúp bạn giảm thiểu rủi ro mua ở đỉnh, xây dựng kỷ luật tài chính, đồng thời hưởng lợi theo chu kỳ dài hạn của Bitcoin. 

Cách 2: Lending (Cho vay)

Bạn có thể cho người khác vay Bitcoin thông qua các nền tảng tập trung (CEX) hoặc phi tập trung (DeFi) để nhận lãi suất.  Ưu điểm của hình thức này là lãi suất minh bạch, bạn không cần tin cậy vào bên thứ ba. 

Tuy nhiên, khi cho vay, bạn phải chịu rủi ro việc nền tảng có thể bị hack/sập (CEX) hoặc gặp rủi ro hợp đồng thông minh nếu mã nguồn của giao thức bị lỗi hoặc bị tấn công. Ví dụ thực tế là nhiều nền tảng lending đã từng phá sản trong năm 2022.

Cách 3: Cung cấp Thanh khoản

Cung cấp thanh khoản cho các cặp giao dịch có Bitcoin (ví dụ: WBTC/ETH) trên các sàn phi tập trung (DEX) như Uniswap hoặc PancakeSwap để hưởng phí giao dịch. Bạn sẽ nhận được một phần phí giao dịch mà các trader trả khi họ thực hiện swap giữa hai tài sản trong “bể” của bạn. 

Trong thị trường phi tập trung, đây là chiến lược tiên tiến cho phép bạn đóng vai trò là “chủ sàn”.Tuy nhiên, phương pháp này có rủi ro là có thể gặp thua lỗ tạm thời. Đây là rủi ro phát sinh khi giá hai tài sản trong cặp thanh khoản thay đổi đáng kể so với thời điểm bạn nạp vào. 

7. Kết Luận & Lời Khuyên Vàng

Qua bài viết trên, hẳn bạn đã hiểu đào Bitcoin là gì. Đây là một ngành cạnh tranh, đòi hỏi đầu tư vốn khổng lồ cũng như có lợi thế về chi phí điện năng. Năm 2025, đào Bitcoin không còn là sân chơi cho nhà đầu tư cá nhân với máy tính thường như rất nhiều năm trước. 

Nếu bạn muốn đầu tư vào thị trường crypto năm 2025, thay vì cố gắng đào Bitcoin, hãy tập trung vào việc kiếm ra tiền pháp định từ công việc của bạn và dùng một phần tiền đó đầu tư coin. Đối với 99,9% mọi người, cách an toàn và bền vững nhất chính là mua và nắm giữ Bitcoin trên những sàn giao dịch uy tín. Lưu ý, hãy cẩn trọng và tránh xa những lời mời chào “đào Bitcoin miễn phí” và tập trung vào chiến lược đầu tư bền vững.