FED là gì? Biến động lãi suất FED ảnh hưởng thế nào đến kinh tế thế giới và Việt Nam?

FED là một từ khá quen thuộc đối với những ai quan tâm đến đầu tư và tài chính. Các nhà đầu tư dù là nhà đầu tư F0 hay “lão làng” trong thị trường chứng khoán, crypto thường hay nghe đến việc FED tăng, giảm lãi suất ảnh hưởng đến toàn thị trường. Vậy cụ thể FED là gì? Lịch sử hình thành phát triển ra sao? Và vai trò của tổ chức này đối với thị trường tài chính như thế nào?

FED là gì?

FED (Federal Reserve System) hay còn gọi là Cục dự trữ Liên bang, là Ngân hàng Trung ương Mỹ, được thành lập từ ngày 23/12/1913. FED được ký bởi tổng thống Woodrow Wilson theo đạo luật mang tên “Federal Reserve Act” nhằm duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt, ổn định và an toàn cho nước Mỹ.

FED hoàn toàn độc lập và không bị phụ thuộc hay tác động bởi chính phủ Hoa Kỳ. Đây là tổ chức duy nhất trên thế giới được phép in tiền USD (đô la Mỹ). Chính vì vậy FED là cơ quan có vai trò quan trọng trong việc hoạch định cũng như điều chỉnh chính sách tiền tệ. Việc FED thay đổi về lãi suất, lượng cung tiền sẽ tác động trực tiếp đến thị trường và nhà đầu tư.

Tuy nhiên, với vị thế dẫn đầu của nền kinh tế Hoa Kỳ và sức mạnh của đồng Đô la Mỹ, các chính sách tiền tệ của FED liên quan đến lãi suất và lượng cung đồng USD sẽ ảnh hưởng tới nền kinh tế toàn thế giới. Điều này cũng tác động tới thị trường và các nhà đầu tư trên toàn cầu.

Cơ cấu hệ thống dự trữ liên bang Mỹ

FED bao gồm một số cơ sở tài chính quan trọng của nhà nước và tư nhân. Hệ thống Dự trữ Liên bang có cơ cấu tổ chức gồm các thành phần chính sau đây:

• Hội đồng Thống đốc bao gồm 7 thành viên, nhiệm kỳ 14 năm, do Tổng thống Hoa Kỳ chỉ định.
• Ủy Ban Thị Trường Mở Liên Bang (FOMC)
• Các ngân hàng của FED gồm có 12 Ngân hàng Dự trữ Liên bang khu vực, được đặt ở các thành phố lớn
• Các ngân hàng thành viên

Trong đó:

Hội đồng Thống đốc bao gồm 7 thành viên được đề cử bởi Tổng thống Mỹ, được Thượng viện thông qua. Đây cũng chính là người đưa ra quyết định quan trọng về các chính sách tiền tệ.

Ủy Ban Thị Trường Mở Liên Bang sẽ gồm 7 thành viên của Hội đồng Thống đốc và 5 chủ tịch ngân hàng chi nhánh. Họ có nhiệm vụ thực hiện các nghiệp vụ trên thị trường mở liên bang.

12 ngân hàng dự trữ liên bang khu vực được đặt ở Boston, New York, Philadelphia, Chicago, St. Louis, Richmond, Cleveland, Atlanta, Minneapolis, Kansas City, Dallas và San Francisco đảm nhiệm các nhiệm vụ còn lại.

Nhiệm vụ và vai trò của FED

Ban đầu, FED được thành lập với vai trò là một NHTW điều phối thị trường, ứng phó với khủng hoảng tài chính của nước Mỹ. Theo thời gian, cấu trúc của FED đã thay đổi cùng với các nhiệm vụ của tổ chức cũng được mở rộng. Vai trò chính sách tiền tệ được FED nêu rõ trong Đạo luật Dự trữ Liên bang, đã sửa đổi năm 1977 với các nhiệm vụ chính sau đây:

• Thực thi các chính sách tiền tệ quốc gia bằng cách tạo việc làm cho người dân Hoa Kỳ, ổn định giá cả và điều chỉnh lãi suất phù hợp cho dài hạn.
• Duy trì ổn định cho nền kinh tế cũng như kiểm soát rủi ro hệ thống có khả năng phát sinh trên thị trường tài chính. Bình ổn giá cả sản phẩm, dịch vụ nhằm khuyến khích tăng trưởng kinh tế.
• Giám sát tổ chức ngân hàng đồng thời đảm bảo hệ thống an toàn tài chính, quyền tín dụng của người dân một cách vững vàng.
• Cung cấp dịch vụ tài chính cho các tổ chức chính thức nước ngoài, tổ chức quản lý tài sản có giá trị và chính phủ Hoa Kỳ. FED cũng đóng vai trò then chốt trong việc vận hành hệ thống chi trả quốc gia.

Các công cụ tiền tệ của FED

FED sẽ sử dụng các công cụ tiền tệ để hoàn thành các nhiệm vụ của mình. Vậy những công cụ nào đang được Cục dự trữ Liên Bang Hoa Kỳ sử dụng?

Mua bán trái phiếu chính phủ

Mua và bán trái phiếu chính phủ được sử dụng để điều tiết lượng cung tiền trong nền kinh tế. Khi FED mua vào trái phiếu chính phủ, một lượng tiền lớn được đưa vào lưu thông, cung tiền tăng, lãi suất sẽ giảm. Từ đó, hoạt động cho vay và tiêu dùng sôi động hơn, kích thích nền kinh tế phát triển.

Ngược lại, khi FED bán trái phiếu chính phủ, một lượng tiền lớn được thu về, cung tiền trong nền kinh tế giảm. Trong khi đó nhu cầu chưa giảm kịp với mức giảm cung tiền tạo ra khan hiếm tạm thời, lãi suất sẽ tăng, việc vay ngân hàng trở nên khó khăn hơn. Biện pháp này được sử dụng khi lạm phát ở mức cao.

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc

Hiểu đơn giản, đây là khoản tiền FED quy định các NHTM thành viên phải dự trữ lại dựa trên số tiền đã huy động được, không được cho vay vượt quá mức dự trữ này. Công cụ này được sử dụng để điều tiết lượng cung tiền trong nền kinh tế.

Khi tỷ lệ dự trữ bắt buộc tăng, lượng tiền các NHTM có thể cho vay giảm, cung tiền trong nền kinh tế giảm, lãi suất sẽ tăng. Khi tỷ lệ dự trữ bắt buộc giảm, lượng tiền có thể cho vay tăng, cung tiền tăng, lãi suất giảm.

Lãi suất chiết khấu

Khi cần vốn cho các nhu cầu ngắn hạn, các NHTM thành viên sẽ vay từ FED với lãi suất chiết khấu nhỏ hơn lãi suất vay liên ngân hàng. Do vậy, lãi suất chiết khấu là công cụ FED sử dụng khi muốn điều chỉnh lượng cung tiền trong nền kinh tế.

Nếu FED tăng lãi suất chiết khấu, các NHTM e dè trong việc vay tiền, lượng cung tiền sẽ giảm. Ngược lại, nếu lãi suất chiết khấu tăng, các NHTM vay tiền nhiều hơn, lượng cung tiền sẽ tăng.

Lãi suất FED Hiện Nay – Cập Nhật T9/2025 

Lãi suất FED (Federal Funds Rate) là mức lãi suất qua đêm mà các ngân hàng vay mượn lẫn nhau để đáp ứng yêu cầu dự trữ bắt buộc. Đây là công cụ điều hành chính sách tiền tệ quan trọng nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED).

Quyết định từ cuộc họp tháng 9/2025 

Tại cuộc họp chính sách kết thúc vào ngày 17/9, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) đã quyết định hạ lãi suất quỹ liên bang 0.25 điểm phần trăm (25 điểm cơ bản). Động thái này đưa lãi suất tham chiếu của Mỹ về mức 4.0% – 4.25%.

Đây là lần cắt giảm lãi suất đầu tiên trong năm 2025, báo hiệu sự khởi đầu của một chu kỳ nới lỏng tiền tệ mới nhằm đối phó với các dấu hiệu suy yếu của thị trường lao động và nền kinh tế.

Tín hiệu cho tương lai và các chỉ số kinh tế

Quan trọng hơn, “biểu đồ dấu chấm” (dot plot) công bố sau cuộc họp cho thấy các quan chức FED dự kiến sẽ có thêm 2 lần giảm lãi suất nữa trong những tháng còn lại của năm 2025. Điều này khẳng định với thị trường rằng FED đã thực sự chuyển ưu tiên từ chống lạm phát sang hỗ trợ tăng trưởng.

Bên cạnh quyết định về lãi suất, FED cũng cập nhật các dự báo kinh tế vĩ mô:

• Tăng trưởng GDP: Dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 được nâng nhẹ lên 1.6%, so với mức 1.4% trong dự báo hồi tháng 6.
• Tỷ lệ thất nghiệp: Dự báo tỷ lệ thất nghiệp cuối năm được giữ nguyên ở mức 4.5%.
• Tỷ lệ lạm phát (PCE): Dự báo lạm phát cuối năm nay được giữ ở mức 3%, cao hơn so với mục tiêu 2% của Fed. Điều này cho thấy FED sẵn sàng chấp nhận lạm phát cao hơn một chút để ưu tiên hỗ trợ thị trường lao động và tăng trưởng kinh tế.

Phản ứng và kỳ vọng của thị trường

Ngay sau cuộc họp của Fed, thị trường lãi suất tương lai đã nhanh chóng phản ứng. Các nhà giao dịch hiện đang đặt cược khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất trong cuộc họp tháng 10 ở mức rất cao, khoảng 90%. Điều này cho thấy thị trường tin rằng đây là sự khởi đầu của một chu kỳ nới lỏng chính sách tiền tệ bền vững.

Biến động lãi suất FED ảnh hưởng thế nào đến kinh tế thế giới và Việt Nam?

Vị thế thống trị của nền kinh tế Mỹ đã trao cho đồng USD một quyền lực vượt trội: trở thành “mạch máu” của thương mại và tài chính toàn cầu. Vì vậy, bất kỳ sự thay đổi nào về lãi suất đồng tiền này, dù là nhỏ nhất, đều có khả năng gây ra những biến động lớn trên khắp thế giới.

Nắm trong tay quyền kiểm soát nguồn cung và lãi suất USD, Cục Dự trữ Liên bang (FED) thực chất đang nắm giữ một trong những “công tắc” điều khiển kinh tế toàn cầu. Mỗi quyết định tăng hay giảm lãi suất của họ đều trực tiếp định hình lại sân chơi tài chính của mọi quốc gia.

Ảnh hưởng của việc FED tăng lãi suất

Đối với kinh tế thế giới (Nhìn lại chu kỳ 2022 – 2024)

Giai đoạn 2022 – 2024 là một ví dụ điển hình về tác động của chu kỳ thắt chặt tiền tệ:

• Làm chậm đà phục hồi kinh tế: Việc tăng lãi suất đã làm giảm tiêu dùng và đầu tư, tác động tiêu cực đến đà phục hồi kinh tế toàn cầu sau đại dịch. Nhiều nền kinh tế lớn, bao gồm cả Mỹ, đã đối mặt với nguy cơ suy thoái trong giai đoạn này.
• Gây biến động thị trường tài chính: Lãi suất tăng khiến các kênh đầu tư an toàn tại Mỹ trở nên hấp dẫn hơn. Điều này đã kích hoạt tình trạng dịch chuyển vốn đầu tư gián tiếp, theo đó các nhà đầu tư có xu hướng rút vốn khỏi các thị trường mới nổi rủi ro hơn để quay về Mỹ.
• Tăng giá đồng USD, gây áp lực lên các nước khác: Lãi suất cao khiến tỷ giá USD tăng mạnh so với các đồng nội tệ khác. Điều này gây khó khăn cho hoạt động nhập khẩu của nhiều quốc gia và tạo áp lực lạm phát nhập khẩu, đặc biệt với các nước nhập siêu.

Đối với kinh tế Việt Nam (Tác động trong giai đoạn 2022-2024)

Trong chu kỳ tăng lãi suất vừa qua, kinh tế Việt Nam cũng chịu những tác động rõ rệt:

• Hoạt động thương mại chậm lại: Khi kinh tế toàn cầu suy yếu, nhu cầu đối với hàng hóa nói chung và hàng xuất khẩu của Việt Nam nói riêng đã giảm sút, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế.
• Áp lực lớn lên tỷ giá USD/VND: Đồng USD mạnh lên đã tạo sức ép lớn lên tỷ giá, buộc Ngân hàng Nhà nước phải có những biện pháp điều hành linh hoạt để giữ ổn định.
• Mặt bằng lãi suất trong nước tăng theo: Để ổn định tỷ giá và đối phó với áp lực lạm phát, mặt bằng lãi suất trong nước đã phải tăng lên. Điều này làm tăng chi phí vốn của doanh nghiệp và người dân, ảnh hưởng đến các quyết định đầu tư và tiêu dùng.
• Nghĩa vụ trả nợ nước ngoài tăng: Các doanh nghiệp có khoản vay bằng đồng USD đã phải đối mặt với gánh nặng trả nợ lớn hơn do cả lãi suất và tỷ giá cùng tăng.
• Dòng vốn đầu tư gián tiếp bị ảnh hưởng: Thị trường chứng khoán Việt Nam đã chứng kiến những giai đoạn nhà đầu tư nước ngoài bán ròng khi họ tìm cách tái cơ cấu danh mục đầu tư về các thị trường an toàn hơn.

FED Tăng Lãi Suất Ảnh Hưởng Gì Đến TTCK Việt Nam

Việc nhìn lại những tác động sâu sắc của chu kỳ tăng lãi suất quyết liệt trong giai đoạn 2022 – 2024 lên thị trường chứng khoán Việt Nam là bài học vô cùng quan trọng.

• Thắt chặt tài chính toàn cầu và giảm nhu cầu xuất khẩu: Khi FED tăng lãi suất, chi phí vốn trên toàn cầu tăng lên, làm chậm lại tăng trưởng kinh tế thế giới. Điều này trực tiếp làm giảm nhu cầu đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, gây ảnh hưởng tiêu cực đến doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết thuộc nhóm ngành sản xuất, dệt may, thủy sản.
• Áp lực lên lãi suất và tỷ giá trong nước: Đồng USD mạnh lên đáng kể trong giai đoạn này, gây áp lực lớn lên tỷ giá USD/VND. Để ổn định tỷ giá và kiểm soát lạm phát trong nước, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã phải điều hành chính sách tiền tệ một cách thận trọng, bao gồm cả việc tăng lãi suất điều hành. Lãi suất huy động và cho vay trong nước tăng đã làm tăng chi phí vốn của doanh nghiệp, giảm sức hấp dẫn của kênh đầu tư chứng khoán so với gửi tiết kiệm.
• Dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII) rút ròng: Lãi suất cao tại Mỹ đã hút dòng vốn đầu tư toàn cầu quay trở lại các kênh an toàn. TTCK Việt Nam, cũng như các thị trường mới nổi khác, đã chứng kiến một giai đoạn khối ngoại bán ròng kéo dài, tạo ra áp lực lớn lên chỉ số và thanh khoản thị trường.
• Ảnh hưởng đến định giá cổ phiếu: Về mặt lý thuyết, lãi suất cao hơn làm tăng tỷ lệ chiết khấu được sử dụng trong các mô hình định giá doanh nghiệp, từ đó làm giảm giá trị hợp lý của cổ phiếu, đặc biệt là các cổ phiếu tăng trưởng

Ảnh hưởng của việc FED hạ lãi suất

Trong khi giai đoạn 2022-2024 cho thấy những tác động tiêu cực của việc thắt chặt tiền tệ, chu kỳ nới lỏng mà FED bắt đầu vào cuối năm 2025 được kỳ vọng sẽ mang lại một luồng gió tích cực cho nền kinh tế toàn cầu và Việt Nam.

Đối với kinh tế thế giới (Kỳ vọng từ cuối năm 2025)

Khi FED cắt giảm lãi suất, một môi trường “tiền rẻ” hơn sẽ được tạo ra, mang lại những tác động tích cực lan tỏa:

• Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế: Lãi suất thấp hơn làm giảm chi phí vay vốn, khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng đầu tư và người tiêu dùng tăng cường chi tiêu. Điều này được kỳ vọng sẽ là động lực quan trọng giúp kinh tế toàn cầu, đặc biệt là kinh tế Mỹ, tránh được nguy cơ suy thoái và duy trì đà tăng trưởng.
• Kích thích dòng vốn chảy vào các thị trường mới nổi: Khi lợi suất từ các kênh đầu tư an toàn tại Mỹ (như trái phiếu chính phủ) trở nên kém hấp dẫn, các nhà đầu tư sẽ có xu hướng tìm kiếm lợi nhuận cao hơn ở các thị trường rủi ro hơn nhưng có tiềm năng tăng trưởng tốt, trong đó có Việt Nam. Dòng vốn đầu tư gián tiếp (FII) được dự báo sẽ quay trở lại mạnh mẽ các thị trường này.
• Làm suy yếu đồng USD, giảm áp lực cho các quốc gia khác: Lãi suất thấp làm giảm sức hấp dẫn của đồng USD. Khi tỷ giá USD giảm so với các đồng tiền khác, gánh nặng nợ nước ngoài (vay bằng USD) của nhiều quốc gia sẽ giảm bớt. Đồng thời, áp lực lạm phát nhập khẩu cũng sẽ hạ nhiệt.

Đối với kinh tế Việt Nam (Triển vọng từ cuối năm 2025)

Với một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam, chu kỳ hạ lãi suất của FED được xem là một yếu tố hỗ trợ vĩ mô cực kỳ quan trọng:

• Giảm áp lực lên tỷ giá USD/VND: Đây là tác động tích cực rõ rệt nhất. Khi đồng USD trên thị trường quốc tế suy yếu, áp lực mất giá của đồng VND sẽ giảm đi đáng kể. Điều này giúp Ngân hàng Nhà nước có thêm nhiều dư địa để điều hành chính sách tiền tệ một cách linh hoạt hơn, ưu tiên cho mục tiêu hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
• Tạo điều kiện để hạ mặt bằng lãi suất trong nước: Khi áp lực tỷ giá giảm, Ngân hàng Nhà nước có thể cân nhắc hạ các mức lãi suất điều hành để hỗ trợ nền kinh tế. Lãi suất cho vay thấp hơn sẽ giúp giảm chi phí vốn cho doanh nghiệp, kích thích sản xuất kinh doanh và đầu tư.
• Thu hút mạnh mẽ dòng vốn đầu tư gián tiếp (FII): Môi trường lãi suất thấp ở Mỹ sẽ thúc đẩy các nhà đầu tư nước ngoài tìm đến các thị trường cận biên và mới nổi có nền tảng vĩ mô ổn định như Việt Nam. Thị trường chứng khoán được kỳ vọng sẽ đón nhận dòng vốn ngoại quay trở lại mua ròng, giúp cải thiện thanh khoản và tâm lý thị trường.
• Giảm gánh nặng nợ nước ngoài: Các doanh nghiệp Việt Nam có các khoản vay bằng USD sẽ được hưởng lợi kép: chi phí lãi vay có thể giảm và nghĩa vụ trả nợ khi quy đổi sang VND cũng sẽ nhẹ gánh hơn nhờ tỷ giá ổn định hoặc giảm.
• Thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu: Một môi trường kinh tế toàn cầu tăng trưởng tốt hơn sẽ làm tăng nhu cầu đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Đồng thời, việc tỷ giá ổn định cũng giúp các doanh nghiệp nhập khẩu dễ dàng hơn trong việc lập kế hoạch chi phí.

Đối với các kênh đầu tư khác

Chứng khoán: Khi FED cắt giảm lãi suất, thị trường chứng khoán thường là kênh được hưởng lợi rõ rệt nhất, được xem là một tín hiệu “risk-on” (chấp nhận rủi ro) mạnh mẽ. Tác động này đến từ ba cơ chế chính:

• Tác động lên định giá: Lãi suất thấp hơn làm giảm tỷ lệ chiết khấu trong các mô hình định giá, từ đó làm tăng giá trị hợp lý của cổ phiếu, đặc biệt là các cổ phiếu tăng trưởng.
• Cải thiện lợi nhuận doanh nghiệp: Chi phí vay vốn của các doanh nghiệp niêm yết giảm, giúp cải thiện biên lợi nhuận. Đồng thời, một môi trường kinh tế được kích thích sẽ thúc đẩy doanh thu.
• Thu hút dòng vốn ngoại (FII): Lợi suất thấp tại Mỹ thúc đẩy dòng vốn đầu tư toàn cầu tìm đến các thị trường mới nổi có tiềm năng sinh lời cao hơn như Việt Nam. Dòng vốn FII quay trở lại mua ròng là một động lực tăng trưởng quan trọng cho chỉ số VN-Index.

Vàng và Bitcoin: Môi trường lãi suất thực thấp hơn và đồng USD yếu đi là hai yếu tố hỗ trợ xu hướng tăng mạnh mẽ nhất cho các tài sản không sinh lãi suất.

• Tác động này được phân tích sâu hơn trong bài viết: FED cắt giảm lãi suất: Giá vàng tăng hay giảm?
• Tương tự, đối với thị trường tiền mã hóa, đây cũng là một chất xúc tác quan trọng. Xem chi tiết tại: FED cắt giảm lãi suất: Bitcoin tăng hay giảm?

Kết Luận

Qua những phân tích chi tiết trên, có thể khẳng định Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) không chỉ là ngân hàng trung ương của Hoa Kỳ mà còn là một trong những định chế tài chính có tầm ảnh hưởng sâu rộng nhất đến kinh tế toàn cầu và mọi kênh đầu tư.

Tính đến 12/9/2025, chúng ta đang đứng trước một bước ngoặt chính sách quan trọng. Sau một thời gian dài “gồng mình” chống lạm phát, các dữ liệu kinh tế cho thấy FED đã sẵn sàng “xoay trục”, bắt đầu chu kỳ nới lỏng tiền tệ với đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên được dự báo sắp diễn ra.

Đối với nhà đầu tư, việc hiểu rõ cơ chế tác động của FED không còn là một lựa chọn, mà là một yêu cầu bắt buộc. Chu kỳ hạ lãi suất sắp tới được kỳ vọng sẽ mang lại một môi trường thuận lợi hơn cho các tài sản rủi ro như chứng khoán và crypto, đồng thời giảm bớt áp lực cho nền kinh tế. Tuy nhiên, việc theo dõi sát sao các tín hiệu từ FED, các báo cáo kinh tế vĩ mô và phản ứng của thị trường vẫn là chìa khóa để đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt và hiệu quả trong giai đoạn đầy biến động sắp tới.