Vì sao lợi nhuận tăng nhưng giá cổ phiếu không tăng?

Việc lợi nhuận tăng nhưng giá cổ phiếu không tăng không phải là điều bất thường, mà phản ánh cơ chế vận hành của thị trường.

Một trong những điều khiến nhà đầu tư mới bối rối là khi đọc tin doanh nghiệp báo cáo lợi nhuận tăng trưởng mạnh, nhưng giá cổ phiếu lại chẳng nhúc nhích, thậm chí còn giảm. Trái ngược với kỳ vọng “doanh nghiệp lãi thì cổ phiếu phải tăng”, thực tế thị trường chứng khoán phức tạp hơn nhiều. Vậy đâu là nguyên nhân khiến thị trường không “thưởng” cho doanh nghiệp, dù con số lợi nhuận rất đẹp?

Kỳ vọng quan trọng hơn con số

Giá cổ phiếu không chỉ phản ánh kết quả hiện tại mà còn phản ánh kỳ vọng của thị trường về tương lai. Nếu lợi nhuận tăng đúng như dự đoán từ trước, thì thông tin này đã được phản ánh vào giá cổ phiếu từ sớm. Khi kết quả công bố, nhà đầu tư sẽ không còn bất ngờ, nên giá không nhất thiết phải tăng thêm.

Ngược lại, nếu lợi nhuận tăng nhưng thấp hơn kỳ vọng, thị trường thậm chí còn phản ứng tiêu cực. Đây là lý do vì sao đôi khi một công ty báo lãi kỷ lục nhưng cổ phiếu vẫn giảm mạnh: vì kỳ vọng ban đầu còn cao hơn thế.

Lợi nhuận tăng từ đâu?

Một yếu tố khác là chất lượng lợi nhuận. Nhà đầu tư không chỉ quan tâm lợi nhuận tăng bao nhiêu, mà còn xem lợi nhuận đến từ đâu.

Nếu lợi nhuận tăng nhờ hoạt động kinh doanh cốt lõi, ví dụ doanh thu bán hàng tăng mạnh, thì đây là tín hiệu tích cực. Nhưng nếu lợi nhuận tăng nhờ khoản thu nhập bất thường như bán đất, thoái vốn hoặc ghi nhận lãi tài chính, thị trường sẽ thận trọng hơn. Nhà đầu tư hiểu rằng những khoản lãi này không bền vững, nên không sẵn sàng trả giá cao hơn cho cổ phiếu.

Thị trường đi trước một bước

Cổ phiếu thường tăng giá trước khi lợi nhuận được công bố, bởi nhà đầu tư kỳ vọng và mua vào từ sớm. Khi báo cáo ra đời, tin tốt đã “ra hết”, những ai mua trước có thể tranh thủ chốt lời, khiến giá cổ phiếu đứng yên hoặc giảm nhẹ. Đây là hiện tượng quen thuộc với câu nói “mua kỳ vọng, bán thực tế” mà dân chứng khoán vẫn nhắc đến.

Các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp

Ngoài lợi nhuận, giá cổ phiếu còn chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố vĩ mô và tâm lý thị trường. Chẳng hạn, doanh nghiệp có lãi tốt nhưng nếu thị trường chung rơi vào giai đoạn điều chỉnh, dòng tiền rút ra, cổ phiếu khó có thể tăng. Hoặc lãi suất tăng, rủi ro địa chính trị xuất hiện, nhà đầu tư có xu hướng phòng thủ, khiến giá cổ phiếu không phản ánh hết kết quả kinh doanh tích cực.

Góc nhìn dài hạn

Cuối cùng, cần nhấn mạnh rằng giá cổ phiếu và lợi nhuận không phải lúc nào cũng đi cùng nhau trong ngắn hạn, nhưng về dài hạn chúng thường hội tụ. Một doanh nghiệp duy trì được tốc độ tăng trưởng lợi nhuận bền vững qua nhiều năm sẽ được thị trường công nhận, và giá cổ phiếu sẽ phản ánh điều đó.

Do đó, thay vì thất vọng khi cổ phiếu chưa tăng ngay sau báo cáo lợi nhuận, nhà đầu tư nên nhìn vào bức tranh lớn hơn: doanh nghiệp có chiến lược dài hạn vững chắc, lợi nhuận có tính lặp lại hay không, và dòng tiền kinh doanh có ổn định không. Đây mới là cơ sở quyết định cho sự tăng trưởng giá cổ phiếu trong tương lai.

Việc lợi nhuận tăng nhưng giá cổ phiếu không tăng không phải là điều bất thường, mà phản ánh cơ chế vận hành của thị trường. Kỳ vọng, chất lượng lợi nhuận, tâm lý nhà đầu tư và bối cảnh vĩ mô đều có thể khiến thị trường “không thưởng” cho doanh nghiệp ngay lập tức. Hiểu điều này, nhà đầu tư mới sẽ bớt hoang mang, đồng thời rèn luyện được sự kiên nhẫn cần thiết để nắm giữ cổ phiếu dài hạn.

Dương Ngọc-Link gốc