Lệnh ATO là gì? Bật mí chiến thuật giao dịch với lệnh ATO để “săn” giá tốt

Đối với nhà đầu tư F0, khoảng thời gian 15 phút đầu tiên mỗi phiên giao dịch buổi sáng (từ 9:00 đến 9:15) luôn là những khoảnh khắc quan trọng và căng thẳng nhất. Bảng điện sẽ “đóng băng”, các lệnh mua bán chất đống nhưng không có gì khớp. Rồi đột nhiên… “BÙM!”, một mức giá duy nhất xuất hiện. Hàng loạt cổ phiếu bắt đầu giao dịch. “Thủ phạm” tạo nên sự kịch tính này chính là lệnh ATO.

Lệnh ATO là gì? Tại sao nó có tác động như vậy ? Và quan trọng nhất, làm thế nào để sử dụng (hoặc tránh) nó một cách khôn ngoan? Bài viết của VNSC sẽ “mổ xẻ” toàn bộ cơ chế của phiên ATO, giúp bạn tự tin làm chủ cuộc chơi ngay từ khi thị trường mở cửa.

1. Lệnh ATO là gì? Đặc điểm của lệnh ATO

ATO là từ viết tắt của At-The-Open Order, nghĩa là lệnh giao dịch tại phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa. Đây là một loại lệnh đặc biệt, cho phép nhà đầu tư đặt mua hoặc bán chứng khoán với cam kết giao dịch ở mức giá mở cửa (Opening Price) được xác định bởi hệ thống vào đầu phiên.

Lệnh ATO chỉ được sử dụng trong phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa (thường kéo dài 15 phút, ví dụ: từ 9:00 sáng đến 9:15 sáng tại HOSE).

Lệnh ATO khác biệt hoàn toàn với các lệnh khác như LO (Limit Order) ở cơ chế xác định giá:

• Không có giá cụ thể: Khi đặt lệnh ATO, nhà đầu tư không được phép nhập một mức giá cụ thể. Bạn chỉ nhập khối lượng muốn mua/bán và chấp nhận giao dịch ở bất kỳ mức giá nào được hệ thống xác định là “giá mở cửa” của phiên hôm đó. Hệ thống sẽ tìm ra mức giá mà tại đó, khối lượng giao dịch được khớp là lớn nhất và mọi lệnh ATO đều được khớp, đó chính là giá mở cửa.
• Tính ưu tiên: Lệnh ATO là lệnh được ưu tiên khớp lệnh cao nhất trong phiên xác định giá mở cửa, thậm chí ưu tiên hơn cả Lệnh Giới hạn (LO). Điều này đảm bảo ATO luôn được khớp trước nếu có lệnh đối ứng.
• Tính thanh khoản: Mục đích của lệnh ATO là để tập trung tối đa khối lượng mua và bán vào đầu phiên, giúp xác định một mức giá cân bằng ban đầu.

Hạn chế và rủi ro: Rủi ro lớn nhất của lệnh ATO là trader không kiểm soát được giá. Giá mở cửa có thể cao hơn (mua) hoặc thấp hơn (bán) nhiều so với kỳ vọng của nhà đầu tư, dẫn đến sự bất lợi. Bên cạnh đó, tính cố định khiến lệnh ATO không được huỷ hoặc sửa trong phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa.

==> Xem thêm bài viết: Lệnh LO là gì? Lưu ý khi sử dụng lệnh LO trong chứng khoán

2. Lệnh ATO được áp dụng ở đâu và khi nào?

Tại các sàn giao dịch chứng khoán Việt Nam, lệnh ATO chỉ có hiệu lực trong một khoảng thời gian rất ngắn – đó là trong phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa. Hiểu rõ quy tắc áp dụng của từng sàn là rất quan trọng giúp bạn tránh nhầm lẫn và tối ưu hóa chiến lược giao dịch.

3. “Luật chơi” của lệnh ATO: 4 đặc điểm bắt buộc phải nhớ

Lệnh ATO là công cụ mạnh mẽ cho phép nhà đầu tư tham gia vào việc xác định giá mở cửa. Tuy nhiên, nó cũng đi kèm với những quy tắc nghiêm ngặt mà nếu vi phạm có thể dẫn đến thiệt hại không đáng có, đặc biệt với nhà đầu tư F0. Việc hiểu rõ “luật chơi” là cực kỳ quan trọng để tránh mất tiền oan.

3.1. Quyền ưu tiên khớp lệnh tuyệt đối

Lệnh ATO được thiết lập để ưu tiên tập trung thanh khoản, do đó nó có vị thế cao nhất trong cơ chế khớp lệnh.

Cơ chế ưu tiên: Trong phiên ATO (9:00 – 9:15), khi hệ thống xác định giá mở cửa, lệnh ATO (cả mua và bán) sẽ được ưu tiên khớp trước tất cả các lệnh giới hạn (LO).

Ví dụ: nếu giá mở cửa là 50.000đ. Lệnh mua ATO sẽ được khớp trước cả lệnh mua ở mức giá >50.000 đ (vd: lệnh mua ở mức 51.000đ). Tương tự, lệnh bán ATO cũng sẽ được khớp trước cả lệnh bán <50.000đ (vd: lệnh bán 49.000đ). 

Nhà đầu tư dùng ATO để đảm bảo chắc chắn giao dịch của mình được khớp ngay tại giá mở cửa, bất chấp mức giá ở lệnh giới hạn đối ứng. 

3.2. Không cần nhập giá (và cũng không được nhập giá)

Lệnh ATO là một lệnh “khớp lệnh định kỳ”, không phải lệnh giá. Do đó, khi đặt lệnh ATO, bạn không cần (cũng không được phép) nhập một mức giá cụ thể, chỉ nhập khối lượng muốn mua/bán và chấp nhận giao dịch tại giá thị trường được hình thành. Việc nhập lệnh ATO vào ô giá sẽ báo cho hệ thống hiểu là bạn chấp nhận mua/ bán ở mức giá mở. 

Điều này đòi hỏi nhà đầu tư phải có sự tin tưởng vào xu hướng thị trường, chấp nhận sự không chắc chắn về mức giá thực tế. Đây là một sự đánh đổi giữa đảm bảo khớp lệnh và kiểm soát giá.

3.3 Không thể sửa hoặc hủy

Đây là quy tắc nghiêm khắc nhất và là rủi ro lớn nhất mà nhà đầu tư F0 thường mắc phải.

Một khi bạn đã đặt lệnh ATO (hoặc lệnh LO) trong khoảng thời gian từ 9:00 đến 9:15 và lệnh đã được gửi vào sàn, bạn KHÔNG THỂ sửa giá hay hủy lệnh dưới bất kỳ hình thức nào.

Như vậy, sẽ có tình huống rủi ro: giả sử bạn đặt lệnh mua ATO lúc 9:01. Đến 9.05, thị trường nhận được tin tức cực xấu (ví dụ: CEO bị bắt, chính sách vĩ mô thay đổi đột ngột). Bạn sẽ hoàn toàn bất lực và phải chấp nhận mua hoặc bán ở mức giá thấp nhất được xác định lúc 9:15, thường là mức giá rất bất lợi.

Do đó, bạn chỉ nên sử dụng ATO khi bạn có độ chắc chắn cao về xu hướng mở cửa và đã cân nhắc kỹ rủi ro.

3.4. Tự động bị hủy (Nếu không được khớp)

Lệnh ATO là lệnh chuyên dụng chỉ có giá trị trong phiên 9:00 – 9:15.Nếu lệnh ATO của bạn không được khớp hết (ví dụ: thiếu lệnh đối ứng), toàn bộ lệnh (hoặc phần còn lại) sẽ tự động bị hủy khỏi hệ thống sau 9:15.

Nó không được chuyển thành lệnh LO (lệnh giới hạn) để chờ khớp trong phiên liên tục. Trader phải đặt lại lệnh mới (LO hoặc MP) nếu muốn tiếp tục giao dịch sau 9:15. Điều này đảm bảo rằng thị trường bắt đầu phiên liên tục (9:15 – 11:30) với một sổ lệnh sạch, chỉ bao gồm các lệnh LO mới.

4. Cơ chế khớp lệnh ATO (Quan trọng nhất)

Phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa ATO là một quy trình đấu giá điện tử phức tạp, trong đó hệ thống tìm kiếm một mức giá cân bằng tối ưu để thực hiện giao dịch. Đây là phần phức tạp nhưng cốt lõi để hiểu lệnh ATO là gì. 

4.1 Nguyên tắc xác định giá mở cửa (Giá ATO)

Hệ thống sẽ duyệt qua tất cả các mức giá có thể xảy ra và ưu tiên chọn mức giá thỏa mãn 3 điều kiện theo thứ tự:

• Là mức giá có khối lượng giao dịch thực hiện LỚN NHẤT.
• Nếu có nhiều mức giá cùng có khối lượng giao dịch lớn nhất, hệ thống sẽ chọn mức giá gần với giá tham chiếu nhất (giá đóng cửa hôm trước).
• Nếu vẫn có nhiều mức giá thỏa mãn (ví dụ: giá A và B đều có khối lượng giao dịch lớn nhất và cùng cách đều giá tham chiếu), hệ thống sẽ chọn mức giá cao hơn.

4.2 Ví dụ thực tế về khớp lệnh ATO

Giả sử cổ phiếu FPT có giá tham chiếu ngày 24/10/2025 là 130.000 VNĐ. 

Bảng sổ lệnh mua

Bảng sổ lệnh bán

Trong phiên ATO, hệ thống sẽ so khớp khối lượng mua tích luỹ & khối lượng bán tích luỹ tại từng bước giá:

Bước tính toán cơ sở:

• Khối lượng mua tích lũy: Tính tổng khối lượng mua tại mức giá đó và các mức giá cao hơn. (Nhà đầu tư luôn muốn mua ở giá bằng hoặc thấp hơn).
• Khối lượng bán tích lũy: Tính tổng khối lượng bán tại mức giá đó và các mức giá thấp hơn. (Nhà đầu tư luôn muốn bán ở giá bằng hoặc cao hơn).

Có thể thấy: mức giá 130.500đ cho khối lượng giao dịch lớn nhất (40.000 cổ phiếu) → giá ATO của FPT ngày hôm đó sẽ là 130.500đ. 

Như vậy, ai được khớp lệnh? 

Sau khi giá ATO được xác định, việc khớp lệnh diễn ra theo nguyên tắc sau: 

• Lệnh ATO: được ưu tiên khớp tuyệt đối trước tất cả lệnh 
• Lệnh LO: được khớp lần lượt theo thứ tự ưu tiên về giá (lệnh mua giá cao khớp trước, lệnh bán thấp hơn được khớp trước). Sau đó là ưu tiên về thời gian (lệnh đặt trước được ưu tiên).

Như vậy, bên mua (40.000 cổ phiếu): 

• 10.000 lệnh Mua ATO được khớp toàn bộ do ưu tiên 
• 20.000 lệnh Mua ở giá 131.000 được khớp toàn bộ (giá tốt hơn 130.500đ)
• 15.000 lệnh Mua ở giá 130.500 sẽ được khớp 10.000 cổ (để đủ 40.000)
•  5.000 lệnh mua còn lại ở mức 130.500 và những lệnh mua ở mức giá thấp hơn (130.000 và 129.000) bị huỷ toàn bộ. 

Bên bán (bán 40.000 cổ phiếu):

• 5.000 lệnh Bán ATO  được khớp toàn bộ do ưu tiên. 
• 10.000 lệnh Bán 129.500 được khớp toàn bộ do giá thấp hơn 130.500.
• 25.000 lệnh bán ở mức giá 130.500 được khớp toàn bộ.
• Các lệnh bán ở mức 131.000đ có mức cao hơn giá ATO bị huỷ toàn bộ. 

5. So sánh lệnh ATO vs. lệnh ATC, lệnh MP và lệnh LO

Việc hiểu 4 loại lệnh này sẽ giúp bạn chọn công cụ phù hợp mục tiêu giao dịch của mình, dù là ưu tiên giá, tốc độ hay tính chắc chắn. 

6. Chiến lược giao dịch với lệnh ATO

Lệnh ATO là một công cụ chuyên nghiệp, được thiết kế cho các nhà đầu tư tổ chức hoặc những Trader dày dạn kinh nghiệm. Đối với nhà đầu tư F0, việc sử dụng ATO giống như đánh bạc với rủi ro rất cao. 

6.1 Trường hợp NÊN xem xét dùng lệnh ATO

• Giao dịch theo tin tức cực tốt/xấu (Overnight news)

Ví dụ: Nếu tối hôm trước, có một tin tức vĩ mô hoặc nội tại doanh nghiệp cực kỳ lớn (Ví dụ: FPT trúng hợp đồng 1 tỷ USD, hoặc ngân hàng bị điều tra). Trader chuyên nghiệp biết rằng giá sẽ nhảy (tăng/giảm đột ngột) ngay khi mở cửa. Đặt mua ATO là cách duy nhất để đảm bảo có được vị thế trước khi giá chạy xa khỏi tầm với.

• Các quỹ ETF cơ cấu

Các quỹ ETF lớn phải mua hoặc bán số lượng cổ phiếu khổng lồ tại giá mở cửa hoặc đóng cửa để đảm bảo danh mục của họ bám sát chỉ số tham chiếu. Họ bắt buộc phải dùng ATO\ATC vì khối lượng của họ quá lớn, không thể khớp bằng lệnh LO thông thường.

6.2 Cảnh báo 4 rủi ro khi F0 dùng lệnh ATO

Đối với F0, ATO là một cái bẫy tâm lý vì nó khiến họ mất quyền kiểm soát giá.

• Rủi ro “mua hớ” (mua giá trần)

Khi tin tức tốt được lan truyền, hàng triệu nhà đầu tư nhỏ lẻ thường FOMO và sẽ đồng loạt đặt lệnh mua ATO (hoặc lệnh LO ở giá cao).

Sự dồn nén của bên mua khổng lồ (cung > cầu – số lượng người mua rất nhiều trong khi bên bán rất ít) sẽ đẩy giá ATO lên mức giá trần (tăng +7% hoặc +10%). F0 sẽ mua phải cổ phiếu ở mức giá cao nhất trong ngày, tiềm ẩn nguy cơ thua lỗ ngay lập tức khi giá điều chỉnh.

• Rủi ro “bán hớ” (bán giá sàn)

Ngược lại, nếu tin đồn xấu lan nhanh, mọi người hoảng loạn đặt bán ATO. Sự dồn nén của bên bán sẽ khiến giá ATO bị đẩy về mức sàn (giảm 7% hoặc 10%). Đám đông thường sẽ bán tháo tài sản của mình ở mức giá thấp nhất và dễ bán tháo tài sản của mình ở mức thấp nhất, mất một khoảng vốn không đáng có vì hoảng loạn. 

• Rủi ro không thể kiểm soát (không thể hủy/sửa)

Đây là rủi ro lớn nhất về mặt kỷ luật: Bạn không thể sửa hoặc hủy lệnh trong suốt 15 phút (9:00 – 9:15). Nếu tin tức bất ngờ xuất hiện giữa phiên ATO làm thay đổi hoàn toàn hướng giá, bạn phải chấp nhận việc không thể can thiệp. Điều này tạo ra sự căng thẳng tâm lý cực lớn và khả năng ra quyết định sai lầm sau đó. 

• Rủi ro “nhìn nhầm” giá dự kiến

Trong 15 phút, bảng điện hiển thị “giá dự kiến” nhảy liên tục. F0 dễ hiểu lầm đây là giá khớp cuối cùng và đặt lệnh theo.Giá khớp thực tế (9:15) có thể khác biệt rất lớn so với giá dự kiến, dẫn đến sự bất ngờ và thua lỗ.

6.3 Lời khuyên vàng cho F0: NÊN TRÁNH DÙNG LỆNH ATO

Với F0, thay vì cố gắng đoán giá mở cửa, bạn nên kiên nhẫn chờ đợi sau phiên khớp lệnh liên tục bắt đầu.  Lúc này, thị trường đã bình ổn, cung cầu được thể hiện rõ ràng trên sổ lệnh. Bạn có thể chủ động đặt lệnh LO (lệnh giới hạn) để kiểm soát chính xác mức giá bạn muốn mua/bán, tuân thuỷ nguyên tắc quản trị rủi ro và tránh mất vốn oan. 

7. Kết luận

Qua bài viết trên, mong rằng bạn đã hiểu rõ lệnh ATO là gì?  Đây là một lệnh chuyên biệt được thiết kế nhằm xác định giá mở công bằng nhất dựa trên toàn bộ cung cầu tích luỹ qua đêm. Với các nhà đầu tư F0, lệnh ATO tiềm chứa nhiều rủi ro bởi không thể kiểm soát được giá , cũng không thể huỷ/ sửa lệnh.  Do đó, bạn nên quan sát ATO để học hỏi và chỉ nên tham gia giao dịch khi phiên khớp lệnh liên tục bắt đầu.