Dragon Capital: Nâng hạng chứng khoán Việt Nam có thể kích hoạt loạt “bom tấn” IPO

Ngoài dòng vốn có thể lên đến hàng tỷ USD dự báo sẽ đổ vào chứng khoán Việt Nam sau khi nâng hạng, Dragon Capital còn chỉ những tác động tích cực khác, đáng chú ý là khả năng thúc đẩy hoạt động IPO – một lợi ích thường ít được nhà đầu tư chú ý khi đạt được vị thế thị trường mới nổi.

Theo báo cáo mới đây về cơ hội nâng hạng của Việt Nam, Dragon Capital đánh giá có những tín hiệu rõ ràng cho thấy việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam có thể được FTSE Russell công bố vào tháng 9/2025, và chính thức có hiệu lực từ tháng 3/2026.

Tiến trình này được thúc đẩy bởi những nỗ lực từ phía Việt Nam trong việc gỡ các nút thắt, đặc biệt là việc cho phép nhà đầu tư tổ chức nước ngoài không cần ký quỹ trước giao dịch (Non Pre-funding). Bên cạnh đó, hệ thống công nghệ mới (KRX) đi vào vận hành từ 5/5, nhằm mục đích giải quyết một số điểm kém hiệu quả trong hoạt động như tốc độ thực hiện giao dịch và độ tin cậy của thanh toán.

Trước đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) đã làm việc với các công ty chứng khoán để chuẩn hóa các hoạt động và đảm bảo tính nhất quán của thị trường. Ngoài ra, một định nghĩa mới đã được đưa ra về thông tin nhận dạng nhà đầu tư, cùng với các quy tắc xử lý tài liệu kỹ thuật số, vai trò của thành viên lưu ký và quản lý cổ phiếu lẻ.

Các biện pháp khác của SSC đang được tiến hành bao gồm phát triển nền tảng giao tiếp điện tử giữa các công ty chứng khoán và ngân hàng lưu ký; một khuôn khổ tài khoản giao dịch tổng hợp mới để đơn giản hóa giao dịch cho các nhà đầu tư nước ngoài; và tinh chỉnh các thủ tục phân bổ giao dịch. Theo Dragon Capital, một cơ chế thanh toán bù trừ đối tác trung tâm (CCP) nên được triển khai vào năm 2026.

Mở đường cho các “bom tấn” niêm yết

Ngoài dòng vốn có thể lên đến hàng tỷ USD dự báo sẽ đổ vào chứng khoán Việt Nam sau khi nâng hạng, DragonCapital còn chỉ những tác động tích cực khác. Trong đó, đáng chú ý là khả năng thúc đẩy hoạt động IPO – một lợi ích thường ít được nhà đầu tư chú ý khi đạt được vị thế thị trường mới nổi.

Theo Dragon Capital, khi một thị trường được phân loại là mới nổi và thu hút nhiều vốn quốc tế hơn, thị trường này có xu hướng khuyến khích các công ty (và Chính phủ thông qua cổ phần hóa) khai thác thị trường, vì một số lý do:

Định giá và nhu cầu cao hơn: Các chủ sở hữu công ty coi đây là thời điểm tốt để niêm yết, vì họ có thể đạt được mức giá tốt hơn cho cổ phiếu của mình và tự tin rằng có đủ nhu cầu của nhà đầu tư. Dragon Capital cho rằng, đối với Việt Nam, các kỳ lân trong nước hoặc các doanh nghiệp nhà nước lớn có thể sẵn sàng tiến hành IPO hơn khi thị trường nằm trong danh mục mới nổi, kỳ vọng nhu cầu mạnh mẽ từ các nhà đầu tư nước ngoài hiện có thể đầu tư.

Theo Dragon Capital, một thị trường mới nổi có thể thúc đẩy Chính phủ Việt Nam đẩy nhanh các kế hoạch cổ phần hóa, bán cổ phần tại các công ty nhà nước thông qua thị trường chứng khoán cho các nhà đầu tư quốc tế với mức giá ưu đãi. Đồng thời có thể khuyến khích các nhà lãnh đạo khu vực tư nhân như các công ty công nghệ lớn hoặc bán lẻ cân nhắc IPO để tài trợ cho việc mở rộng, vì biết rằng thị trường có thể hấp thụ các giao dịch lớn hơn.

Sự tự tin và khả năng hiển thị toàn cầu: Vị thế thị trường mới nổi mang lại uy tín và sự tín nhiệm. Các công ty thường thích niêm yết trên một thị trường nằm trong tầm ngắm của các nhà đầu tư toàn cầu. Nếu Việt Nam là một thị trường mới nổi, bất kỳ đợt IPO nào tại Việt Nam đều tự động có đối tượng tiềm năng rộng hơn, điều này có nghĩa là các quỹ thị trường mới nổi toàn cầu có thể tham gia mà không hoặc không thể xem xét một đợt IPO tại thị trường biên giới.

Theo Dragon Capital, động lực này có nghĩa là nhiều ngân hàng đầu tư đa quốc gia có thể sẽ bảo lãnh cho các đợt IPO tại Việt Nam, cải thiện quá trình huy động vốn. Việt Nam đã chứng kiến ​​tương đối ít đợt IPO lớn trong những năm gần đây (sau một loạt các đợt IPO vào khoảng năm 2018). Tuy nhiên, nâng hạng có thể mở khóa các kế hoạch này và thực tế có thể thấy một loạt các “bom tấn” IPO đang chờ đợi điều kiện thị trường cải thiện cuối cùng cũng tiến triển.

Độ sâu thị trường và chuẩn mực: Khi được nâng hạng, việc có nhiều công ty niêm yết hơn, đặc biệt là trong các lĩnh vực mà các nhà đầu tư toàn cầu muốn tiếp cận, có thể tự củng cố. Để duy trì hoặc tăng trọng số của Việt Nam trong chỉ số của thị trường mới nổi, các công ty niêm yết lớn mới sẽ đóng góp lớn.

Do đó, các nhà hoạch định chính sách có thể thúc đẩy IPO của các công ty lớn như các ngân hàng nhà nước lớn, các công ty viễn thông hoặc các công ty con của các tập đoàn để tăng quy mô thị trường và tính đa dạng của ngành.

Trên thực tế, sau khi Vinpearl chính thức niêm yết hồi tháng 5, nhiều tên tuổi đáng chú ý như TCBS, F88 cũng đang rục rịch IPO và tiến tới lên sàn chứng khoán. Xa hơn, thị trường có thể kỳ vọng thêm những cái tên như THACO AUTO, Bách Hóa Xanh, Golden Gate và Highlands Coffee, VPS, Viettel IDC, Misa, VNPay, Long Châu,… Theo ước tính của Dragon Capital, chứng khoán Việt Nam có thể đón làn sóng IPO quy mô đến 47 tỷ USD trong 3 năm tới.

Việt Nam đặt mục tiêu tăng vốn hóa thị trường lên 100% GDP vào năm 2025. Theo Dragon Capital, để đạt được mục tiêu này, có thể cần cả sự tăng giá và niêm yết mới. Việc nâng hạng có thể đóng vai trò là chất xúc tác cho mục tiêu đó bằng cách thúc đẩy giá và làm cho việc phát hành cổ phiếu mới khả thi hơn.

“Mặc dù việc nâng hạng không đảm bảo sẽ có một loạt IPO, nhưng nó tạo ra các điều kiện thuận lợi cho hoạt động IPO lành mạnh hơn: nhu cầu cao hơn, định giá cao hơn và sự tự tin lớn hơn. Chúng ta nên kỳ vọng rằng các cơ quan quản lý của Việt Nam sẽ tích cực tận dụng việc nâng hạng lên thị trường mới nổi như một chất xúc tác để thu hút các đợt niêm yết mới”, Dragon Capital nhấn mạnh.

Hà Linh-Link gốc