Năm 2025 chứng kiến sự trở lại của hoạt động IPO, được thúc đẩy bởi quyết định nâng hạng thị trường và các chính sách mới. Phong độ của các tân binh đã lên sàn có sự phân hóa, trong khi loạt doanh nghiệp quy mô lớn đang chờ ngày gia nhập.
Bối cảnh thuận lợi này được tạo nên từ kỳ vọng nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên "Mới nổi Thứ cấp" của FTSE Russell, chính thức công bố vào ngày 8/10 vừa qua, dự kiến có hiệu lực từ tháng 9/2026, mở ra cơ hội đón dòng vốn ước tính 3-7 tỷ USD.
Hạ tầng thị trường được nâng cấp với việc hệ thống giao dịch KRX chính thức vận hành từ tháng 5/2025. Về mặt chính sách, Nghị định 245 với quy định rút ngắn thời gian lên sàn từ 90 xuống còn 30 ngày đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp doanh nghiệp nhanh chóng tiếp cận nguồn vốn.
Phong độ các doanh nghiệp mới niêm yết năm 2025
Nhìn lại một số doanh nghiệp đã niêm yết hoặc chuyển sàn trong năm 2025, có sự phân hóa về kết quả kinh doanh và diễn biến giá cổ phiếu.
Taseco Land (TAL) ghi nhận diễn biến tích cực nhất. Chuyển sàn HoSE từ ngày 01/08 với giá tham chiếu khoảng 23.000 đồng/cp, cổ phiếu TAL đã tăng hơn 100% chỉ sau 3 tháng, đạt mức 48.200 đồng/cp (ngày 10/10). Động lực tăng giá đến từ kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm với lợi nhuận sau thuế tăng 254% so với cùng kỳ, đạt 60,6 tỷ đồng, song hành cùng việc công ty đẩy mạnh đầu tư vào các dự án bất động sản có biên lợi nhuận cao.
Lọc Hóa dầu Bình Sơn (BSR) cho thấy sự phục hồi. Chuyển sàn HoSE từ ngày 17/01 với giá tham chiếu khoảng 18.000 đồng/cp, giá cổ phiếu đã tăng lên 29.200 đồng/cp (ngày 10/10). Theo công bố từ phía doanh nghiệp, kết quả kinh doanh 9 tháng đầu năm ghi nhận lợi nhuận sau thuế hơn 2.000 tỷ đồng. Diễn biến giá cổ phiếu còn được hỗ trợ bởi kế hoạch chia cổ phiếu thưởng tỷ lệ 61,5%.
F88 (F88) cũng báo lãi 6 tháng gấp 3,1 lần cùng kỳ, đạt 254,7 tỷ đồng. Chào sàn UPCoM ngày 08/08, cổ phiếu này gây chú ý khi có thị giá cao nhất thị trường. Từ mức giá đóng cửa phiên đầu tiên là 888.800 đồng/cp, F88 đã tăng lên 1.069.100 đồng/cp (ngày 10/10). Mức giá này được lý giải do lượng cổ phiếu lưu hành tự do rất thấp, tuy nhiên cổ phiếu đã có sự điều chỉnh sau giai đoạn tăng nóng ban đầu.
Ngược lại, cổ phiếu Vinpearl (VPL) có nhiều biến động. Niêm yết trên HoSE từ ngày 13/05 với giá tham chiếu khoảng 95.000 đồng/cp, cổ phiếu VPL hiện giao dịch tại mức 89.000 đồng/cp (ngày 10/10), tương ứng mức giảm nhẹ. Lợi nhuận sau thuế 6 tháng của VPL giảm 90% còn 258,8 tỷ đồng, chủ yếu do cùng kỳ năm trước có khoản thu nhập tài chính đột biến. Dù vậy, mảng kinh doanh cốt lõi là khách sạn và vui chơi giải trí vẫn ghi nhận doanh thu tăng trưởng 37,3%.
Các doanh nghiệp quy mô lớn sắp niêm yết
Hoạt động IPO sắp tới được dự báo sẽ tiếp tục sôi động. Ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc chiến lược thị trường VPBankS, ước tính hoạt động IPO và niêm yết từ nay cho đến 2027 có tổng giá trị dự kiến khoảng 47,5 tỷ USD.
Trong lĩnh vực tài chính, TCBS đã IPO thành công vào giữa tháng 9 với định giá trước IPO đạt 3,7 tỷ USD, vốn huy động dự kiến hơn 10.800 tỷ đồng.
VPBankS cũng đang khởi động một thương vụ quy mô lớn. Công ty đã bắt đầu đợt IPO từ ngày 10/10 với kế hoạch chào bán 375 triệu cổ phiếu, giá 33.900 đồng/cp. Với mức giá này, VPBankS được định giá khoảng 2,4 tỷ USD và dự kiến huy động về hơn 12.700 tỷ đồng.
Hòa Phát dẫn đầu thị phần bò Úc tại Việt Nam. (Ảnh: HPG)
Ở nhóm sản xuất, xu hướng đưa các "hệ sinh thái" con lên sàn đang rõ nét. Tập đoàn Hòa Phát đã nộp hồ sơ IPO cho CTCP Phát triển Nông nghiệp Hòa Phát (HPA), dự kiến niêm yết HoSE vào tháng 12/2025.
HPA là mảng kinh doanh lớn thứ hai của Hòa Phát, có hiệu quả vượt trội so với ngành (biên LN ròng 15%, ROE 32% năm 2024). Kế hoạch chào bán 30 triệu cổ phiếu với giá tối thiểu 11.887 đồng/cp, huy động gần 357 tỷ đồng. Ở mức giá này, định giá P/E của HPA chỉ khoảng 2,1 lần.
Một "hệ sinh thái" khác là CTCP Hạ tầng Gelex cũng có kế hoạch IPO, dự kiến chào bán 100 triệu cổ phiếu để huy động khoảng 3.000 tỷ đồng, với mức định giá có thể đạt quy mô tỷ USD. Lộ trình niêm yết sớm nhất vào tháng 1/2026.
Đây là holding nắm giữ các mảng kinh doanh cốt lõi của Gelex, chiếm 66% tổng tài sản tập đoàn, bao gồm 50,21% cổ phần tại Viglacera (VGC) và 62,46% vốn tại Nước sạch Sông Đà (VCW).
Bên cạnh đó, các thương vụ chuyển sàn của những doanh nghiệp lớn trên UPCoM như Tổng công ty Cảng Hàng không Việt Nam (ACV) và Masan Consumer (MCH) – doanh nghiệp có vốn hóa lên tới 5,7 tỷ USD – cũng được thị trường quan tâm.
Việc thị trường được nâng hạng mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận dòng vốn quốc tế và định giá lại giá trị doanh nghiệp. Thị trường chứng khoán sẽ dần trở thành kênh huy động vốn quan trọng hơn, giúp các doanh nghiệp giảm phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng.
Tuy nhiên, việc tham gia vào một sân chơi lớn hơn cũng đi kèm với những yêu cầu cao hơn. Các doanh nghiệp niêm yết, đặc biệt là các doanh nghiệp mới IPO, sẽ phải đáp ứng các tiêu chuẩn về minh bạch thông tin và quản trị doanh nghiệp theo thông lệ quốc tế để thu hút dòng vốn từ các quỹ đầu tư chuyên nghiệp.