Từ doanh nghiệp logistics, TCO Holdings (TCO) thực hiện tái cơ cấu chuyển hướng sang trọng tâm là ngành lúa gạo. Để có tăng trưởng lợi nhuận cũng như phát triển bền vững, TCO có kế hoạch mở rộng vị thế trong chuỗi giá trị ngành gạo.
Xét trong chuỗi giá trị ngành gạo có thể được chia ra làm ba khâu cơ bản từ đầu vào (cung cấp vật tư nông nghiệp, giống, phân bón…) đến sản xuất/chế biến (từ người nông dân/hợp tác xã đến nhà máy) và cuối cùng tiêu thụ sản phẩm (mua bán nội địa, xuất khẩu).
Chuỗi giá trị ngành gạo
Mỗi khâu trong chuỗi giá trị của ngành sẽ mang những đặc thù riêng về vận hành cũng như đóng góp khác nhau về tỷ trọng lợi nhuận thu được. Trường hợp doanh nghiệp tham gia càng nhiều vào các chu trình sản xuất (thay vì gia công thì có thể trực tiếp xuất khẩu) hoặc tham gia vào các sản phẩm cuối có giá trị gia tăng cao (như bún/phở…) thì biên lợi nhuận càng tốt.
Theo một báo cáo “Phân phối thu nhập trong chuỗi giá trị gạo của Việt Nam” của ông Trần Công Thắng, Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp và Nông thôn, Bộ Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, cơ cấu phân bổ chi phí trong toàn chuỗi giảm dần từ Nông dân (83%), xay xát – đánh bóng (9%), xuất khẩu (4%), sấy (3%) và thương lái (1%). Cơ cấu lợi nhuận của toàn chuỗi do các bên liên quan khác nhau nắm giữ giảm dần từ nông dân (53%), xuất khẩu (30%), xay xát – đánh bóng (10%), sấy (4%) và thương lái (3%).
Quay trở lại câu chuyện của TCO, doanh nghiệp đã thực hiện tái cơ cấu trong năm 2023 với bước chuyển mình từ logistics sang ngành lúa gạo (với sự hỗ trợ từ mảng logistics và bất động sản cho thuê văn phòng). Trong bước đầu sau khi tái cơ cấu này, TCO định vị ở khâu gia công (OEM – Original Equipment Manufacturer) với các khâu sấy, xay xát – đánh bóng trong chuỗi giá trị.
Chiếu theo chuỗi giá trị trong báo cáo phía trên thì giai đoạn gia công ở nhà máy chế biến có thể chiếm 12% giá vốn và chiếm 14% lợi nhuận toàn chuỗi. Bước đi này của TCO được giới chuyên gia trong ngành đánh giá là khá thận trọng và an toàn do có thể hạn chế được các rủi ro như vùng trồng nguyên liệu hay chiếm dụng vốn khâu cung cấp vật tư nông nghiệp…, tuy nhiên nếu xét về lợi nhuận/ doanh thu thì sẽ thấp so với các khâu khác trong chuỗi giá trị.
Và ở vị trí gia công này, TCO đã mở rộng bằng cách tăng năng lực sản xuất cho nhà máy xay xát/chế biến. Trong năm 2024, sau khi mua nhà máy xay xát lúa gạo tươi với công suất 400 tấn lúa tươi/ngày, TCO đã đầu tư nâng cấp công suất lên 1.100 tấn/ ngày. Nhờ đó, kết quả kinh doanh năm 2024 của doanh nghiệp tăng đột biến với doanh thu thuần hơn 3.538 tỷ đồng (chủ yếu đến từ mảng kinh doanh lúa gạo) và lợi nhuận trước thuế 34 tỷ đồng (năm 2023 lần lượt là 29 tỷ và 9 tỷ đồng).
Không chỉ mở rộng quy mô ngay trong khâu gia công mà TCO còn có “nước cờ” tiếp theo với mục tiêu mở rộng các giai đoạn khác của chuỗi giá trị bằng cách tìm kiếm các mục tiêu M&A tiềm năng để hoàn thiện hệ sinh thái. Theo thông tin từ Báo cáo thường niên năm 2024, TCO sẽ chú trọng hoạt động M&A nhằm tiếp cận các cơ hội kinh doanh và tìm kiếm các đối tác đồng hành có chung định hướng để xây dựng hệ sinh thái, từ đó nâng cao vị thế trên thị trường và đảm bảo sự phát triển lâu dài. Doanh nghiệp đặt mục tiêu trung hạn trở thành đối tác hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất OEM tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, định hướng của TCO cũng sẽ xây dựng chuỗi liên kết vùng trồng, vùng nguyên liệu đạt tiêu chuẩn và bền vững nhằm gia tăng giá trị sản phẩm và góp phần bảo vệ môi trường, xây dựng các vùng chuyên canh lúa gạo theo tiêu chuẩn đáp ứng yêu cầu của thị trường xuất khẩu và nội địa. Đồng thời, ứng dụng phương pháp canh tác thân thiện với môi trường nhằm bảo vệ hệ sinh thái và thích ứng với biến đổi khí hậu. Đặc biệt là hình thành mô hình liên kết ổn định lâu dài giữa nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu để đảm bảo sản xuất có đầu ra ổn định, nâng cao giá trị chuỗi cung ứng lúa gạo.
Sắp tới đây vào ĐHĐCĐ thường niên tổ chức vào ngày 20/06/2025, TCO sẽ trình cổ đông thông qua chiến lược phát triển năm 2025 và tầm nhìn 2030 với mục tiêu vươn lên TOP 5 trong lĩnh vực lúa gạo cùng với việc theo đuổi phát triển nông nghiệp tuần hoàn. Riêng trong niên độ 2025 (giai đoạn 01/01/2025 – 30/09/2025), TCO đặt kế hoạch doanh thu hợp nhất 3.000 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 44 tỷ đồng (nếu xét toàn năm 2025 từ 01/01/2025 – 31/12/2025, kế hoạch tương ứng là doanh thu 4.000 tỷ đồng và lợi nhuận 58 tỷ đồng), có thể xem là điểm sáng hiếm hoi trong bối cảnh khó khăn của các doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo trên sàn.
VNSC by Finhay 
17-06-2025 2:05:15 
