Sau hơn 1 thập kỷ gắn bó, Kraft Heinz đã chính thức tuyên bố chia tách. Sự kiện này không chỉ đánh dấu hồi kết cho một cuộc “hôn nhân” từng được kỳ vọng sẽ tái định hình toàn ngành, mà còn hé lộ thất bại lớn trong sự nghiệp đầu tư lẫy lừng của Warren Buffett.
Cuộc chia ly nghìn tỷ của “đế chế ketchup và xúc xích”
Kraft Heinz – công ty sở hữu hàng loạt thương hiệu nổi tiếng như Heinz ketchup, Oscar Mayer, Kraft Singles hay Lunchables và được Warren Buffett đầu tư mạnh tay, sẽ tách thành hai công ty độc lập. Một đơn vị sẽ tập trung vào nhóm sản phẩm “nâng tầm khẩu vị” toàn cầu, gồm nước sốt, gia vị và phô mai. Công ty còn lại sẽ khai thác mảng thực phẩm thiết yếu cho thị trường Bắc Mỹ.
CEO Carlos Abrams-Rivera – người sẽ lãnh đạo mảng thực phẩm Bắc Mỹ trị giá 10 tỷ USD doanh thu, thừa nhận rằng cấu trúc quá phức tạp với gần 200 thương hiệu trên 55 danh mục tại 150 quốc gia đã cản trở việc đầu tư và phát triển hiệu quả. Việc chia tách này nhằm mục tiêu đơn giản hóa hoạt động, tối ưu hóa vốn đầu tư và bắt kịp thay đổi trong thói quen tiêu dùng.
Từ giấc mộng “siêu sáp nhập” đến thất bại cay đắng
Thương vụ sáp nhập giữa Kraft và Heinz năm 2015 từng được ca tụng là một trong những cuộc kết hợp quyền lực nhất ngành thực phẩm, do chính Warren Buffett và quỹ đầu tư 3G Capital đứng sau hậu thuẫn. Khi đó, Buffett đã rót hàng tỷ USD vào Kraft Heinz thông qua tập đoàn Berkshire Hathaway, trở thành cổ đông lớn nhất.
Tuy nhiên, kết quả không như kỳ vọng. Chiến lược cắt giảm chi phí, thu hẹp sản phẩm, đóng cửa nhà máy và tái cấu trúc toàn diện, phong cách đặc trưng của 3G Capital, đã khiến Kraft Heinz mất đi khả năng thích nghi với thị trường ngày càng đề cao thực phẩm lành mạnh, tiện lợi và tự nhiên. Các sản phẩm truyền thống như phô mai lát, xúc xích hay Lunchables dần thất thế trước xu hướng tiêu dùng mới.
Trong quý II/2024, Kraft Heinz đã ghi nhận khoản lỗ khổng lồ với mức giảm giá tài sản phi tiền mặt lên tới 9,3 tỷ USD. Cổ phiếu công ty trong năm qua đã giảm hơn 21%, kém xa mức tăng 14% của chỉ số S&P 500.
Tính từ sau khi sáp nhập đến nay, Berkshire Hathaway đã chứng kiến khoản đầu tư vào Kraft Heinz "bốc hơi" hàng chục tỷ USD. Có thời điểm, Berkshire đã phải ghi nhận lỗ ròng 15,3 tỷ USD chỉ vì giá trị Kraft Heinz sụt giảm.
Warren Buffett từng gọi Kraft Heinz là “nỗi thất vọng lớn”, thừa nhận ông đã trả giá quá đắt cho thương vụ này. Dù giữ niềm tin lâu dài, nhưng giới phân tích cho rằng đây là một trong những thương vụ tồi tệ nhất của huyền thoại đầu tư nước Mỹ.
Trả lời CNBC hôm 2/9, vị tỷ phú thẳng thắn nhận định về động thái chia tách của Kraft Heinz: “Đây không phải là một ý tưởng tuyệt vời.” Dù vậy, ông cũng cho rằng việc chia tách Kraft Heinz “sẽ không giải quyết được vấn đề cốt lõi.”
Đáng chú ý, Buffett tiết lộ rằng Greg Abel – người kế nhiệm ông tại Berkshire Hathaway vào cuối năm nay, cũng cảm thấy “thất vọng sâu sắc” trước tình trạng hiện tại của Kraft Heinz. Kể từ sau sáp nhập, Berkshire chưa từng bán ra cổ phiếu nào, cho thấy mức độ kiên định cao, nhưng kết quả tài chính lại không theo kịp kỳ vọng.
Buffett vốn nổi tiếng với chiến lược đầu tư dài hạn vào các công ty có thương hiệu mạnh, dòng tiền ổn định. Dẫu vậy, ông đã không lường trước được sự thay đổi quá nhanh trong thị hiếu người tiêu dùng. Thực phẩm tiện lợi, nhiều muối, nhiều đường – vốn là thế mạnh của Kraft Heinz, đang dần bị thay thế bởi xu hướng ăn uống lành mạnh, hữu cơ và bền vững. Sự cứng nhắc trong đổi mới sản phẩm đã khiến Kraft Heinz chậm bước so với các đối thủ linh hoạt hơn.
Không chỉ Kraft Heinz, nhiều tập đoàn thực phẩm lớn khác cũng đang quay lưng với chiến lược mở rộng quy mô bằng sáp nhập. Kellogg năm 2023 đã chia làm hai, Kellanova cho mảng snack toàn cầu, và WK Kellogg cho ngũ cốc Bắc Mỹ. Keurig Dr Pepper cũng đang tháo gỡ thương vụ sáp nhập năm 2018.
Chuyên gia phân tích Robert Moskow từ TD Cowen nhận định: “Quy mô lớn của danh mục không còn tạo ra lợi thế như kỳ vọng. Những công ty có danh mục gọn và tập trung sẽ có khả năng thắng thế cao hơn trong dài hạn.”
Tuy nhiên, việc chia tách Kraft Heinz cũng không hề đơn giản. Quyết định này còn theo những phức tạp lớn về vận hành. Từ hệ thống sản xuất, kho vận đã hợp nhất trong nhiều năm, cho đến các nền tảng số và chuỗi cung ứng gắn liền với Microsoft và Google, tất cả đều phải được tháo rời và tổ chức lại.
Tham khảo WSJ
Diệp Vy
VNSC by Finhay 
03-09-2025 9:30:09 
