Phương Nam hiện là một trong hai “tay chơi” Top đầu ở lĩnh vực nhà sách, cùng với Fahasa (mã chứng khoán FHS).
Mới đây, Thiên Long Group (mã chứng khoán TLG) công bố mua cổ phần chi phối chuỗi nhà sách Phương Nam nhận được nhiều quan tâm. Khi, Thiên Long được biết đến là doanh nghiệp (DN) rất nổi trội trong ngành văn phòng phẩm, lợi nhuận hàng năm thậm chí cao hơn nhiều doanh nghiệp bất động sản trên sàn.
Còn Phương Nam cũng là một trong hai “tay chơi” Top đầu ở lĩnh vực nhà sách, cùng với Fahasa (mã chứng khoán FHS). Sự kết hợp này được dự đoán tạo ra cục diện mới trên thị trường nhà sách.
Thị trường tỷ USD ít biến động
Về thị trường phát hành xuất bản phân phối sách nói chung, đây là “sân chơi” khá ổn định song quy mô cũng lên đến tỷ USD. Theo dữ liệu từ Vietdata, tổng doanh thu toàn thị trường năm 2023 lên đến 99.700 tỷ đồng (xấp xỉ 4 tỷ USD). Trong đó, doanh thu các nhà phát hành (gồm Fahasa, Phương Nam, Nhã Nam…) ghi nhận 4.000 tỷ đồng. Còn lại doanh thu mảng in ấn chiếm tỷ trọng lớn với 92.000 tỷ và 3.700 tỷ còn lại là mảng xuất bản.
Những năm trở lại đây, thị trường đối mặt với thử thách kép, bao gồm sự bùng nổ của công nghệ thông tin, ngoài việc sách điện tử trực tuyến (Ebook) đã trở thành lựa chọn ưa thích thay thế cho sách in thì vấn nạn phát hành sách giả, sách lậu ngày càng gia tăng. Theo một thống kê, các cuốn sách giả chỉ được bán với giá thấp hơn 30-50% ngoài thị trường, thậm chí đến 70%.
Dưới góc nhìn người trong cuộc, đại diện Fahasa từng khẳng định thị trường vẫn còn nhiều tiềm năng, bởi mảng online trong ngành nhà sách chỉ mạnh với nhóm khách hàng từ 18-25 tuổi, và cũng chỉ mạnh ở một số mặt hàng nhất định.
Fahasa hiện tại cũng đang cho thấy sự đầu tư mạnh mẽ vào việc tái cấu trúc các cửa hàng hiện hữu, cũng như mở thêm nhà sách và tăng hiện diện về các tỉnh thành.
Từ đầu năm 2025, Fahasa đã khai trương nhà sách tại quận Phú Nhuận và Gò Vấp (Tp.HCM) trong khi tiếp tục mở chi nhánh mới tại Đồng Nai và Bà Rịa – Vũng Tàu, toạ lạc tại các trung tâm thương mại sầm uất vào ngày 29/5 tới.
Hiện, Fahasa là chuỗi nhà sách đứng đầu với hệ thống hơn 130 nhà sách trên toàn quốc.
Tính riêng mảng nhà sách, Fahasa cũng là đơn vị dẫn đầu về doanh thu với 4.000 tỷ đồng/năm, bỏ xa các đối thủ còn lại. Vị trí thứ hai thuộc về Phương Nam, với con số hàng năm xấp xỉ ngàn tỷ.
Dữ liệu từ Vietdata đến năm 2022 cho thấy, Fahasa đạt doanh thu gần 4.000 tỷ đồng, tiếp theo là Phương Nam với 900 tỷ đồng. Các chuỗi còn lại như Nhã Nam, Tiền Phong, AlphaBooks… chỉ đạt con số dưới 200 tỷ đồng.
Với sự xuất hiện của Thiên Long thông qua việc thâu tóm Phương Nam, ông Phạm Nam Thắng, đại diện Fahasa cho rằng điều này có thể thay đổi mối quan hệ giữa Fahasa và các đối tác. Liên quan đến câu hỏi có lo ngại trước đối thủ mạnh, Fahasa khẳng định không tập trung vào đối thủ, chỉ chú trọng cải thiện và nâng cao trải nghiệm của khách hàng.
Thiên Long tính toán gì khi “thâu tóm” Phương Nam?
Về phía Phương Nam, thương hiệu này đang có khoảng 50 nhà sách, tập trung chủ yếu tại Tp.HCM. Năm 2024, Phương Nam ghi nhận doanh thu thuần 614 tỷ đồng, giảm 6% so với năm trước đó. Lợi nhuận cũng giảm về còn 10 tỷ đồng.
Như vậy, “thâu tóm” Phương Nam giúp Thiên Long nhanh chóng tận dụng được hệ thống phân phối khoảng 50 nhà sách. Được biết, Thiên Long cũng đang tự phát triển chuỗi Clever Box và Peektoy, tuy nhiên sau gần 3 năm DN mới mở được 12 cửa hàng.
Ông Nguyễn Đình Thứ, Giám đốc chiến lược và đầu tư Thiên Long cho biết M&A là chiến lược xuyên suốt nhiều năm của DN. Thương vụ với Phương Nam là thương vụ chi phối đầu tiên được công bố sau khi đánh giá rất nhiều phương diện, cũng như có phương pháp tiếp cận thận trọng đối với các khoản đầu tư.
Trung hạn, việc đầu tư vào Phương Nam giúp Thiên Long mở rộng chuỗi giá trị theo chiều dọc, và thông qua kênh phân phối này giúp nắm bắt được xu hướng, nhu cầu người tiêu dùng về sản phẩm, ngành hàng.
Thương vụ cũng giúp Thiên Long mở rộng hệ thống cửa hàng đồ chơi và lifestyle – Clever World hiện tại lên quy mô lớn hơn, trong thời gian ngắn và với chi phí hiệu quả, đúng với định hướng đã triển khai trong nhiều năm trở lại đây.
Dài hạn, Phương Nam sẽ là đối tác phù hợp với Thiên Long vì cùng có hệ sinh thái sản phẩm phục vụ học tập, sáng tạo và phát triển trí tuệ.
Hiện, cả Fahasa và Thiên Long đều có hoạt động trong mảng in ấn – mảng chiếm tỷ trọng lớn nhất toàn ngành với doanh thu hàng tỷ USD.
VNSC by Finhay 
13-08-2025 3:10:08 
