Bộ Tài chính đề xuất áp thuế 20% từ tiền lãi chứng khoán, các quốc gia khác đang làm thế nào?

Đây là đề xuất mới nhất của Bộ Tài chính liên quan tới cá nhân cư trú chuyển nhượng chứng khoán.

Bộ Tài chính vừa đề xuất mức thuế 20% trên lãi bán chứng khoán hàng năm. Ảnh minh họa

Theo Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) đang được lấy ý kiến, Bộ Tài chính dự kiến sửa quy định về cách tính thuế thu nhập cá nhân với hoạt động chuyển nhượng vốn, chứng khoán.

Cụ thể, Bộ Tài chính đề xuất cá nhân cư trú chuyển nhượng chứng khoán sẽ chịu mức thuế suất 20% trên thu nhập tính thuế. Khoản thu nhập tính thuế này sẽ được xác định bằng giá bán trừ giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan trong kỳ tính thuế theo năm.

Đáng chú ý, trường hợp không xác định được giá mua và chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng, số thuế sẽ được tính bằng thuế suất 0,1% nhân với giá bán chứng khoán, theo từng lần.

Với chuyển nhượng vốn, Bộ Tài chính đề xuất tính thuế 20% trên thu nhập tính thuế nhưng tính theo từng lần. Trong trường hợp không xác định được giá mua và chi phí, người bán sẽ chịu mức thuế suất 2%.

Như vậy, với đề xuất này có thể hiểu là thuế suất 20% sẽ được đánh trên phần lãi ròng. Chẳng hạn, nhà đầu tư bán cổ phiếu A lãi 10%, với vốn 10 tỷ đồng, lãi 1 tỷ đồng, thì mức thuế phải nộp khoảng 200 triệu đồng. Ngược lại, nếu nhà đầu tư bán cổ phiếu A lỗ 10%, thì sẽ không phải nộp thuế.

Qua ví dụ này có thể thấy, số thuế phải nộp với thuế suất 20% trên lãi ròng cao hơn nhiều so với mức 0,1% hiện hành. Ngoài ra, cách tính thuế dựa trên lãi cũng sẽ phức tạp hơn, đòi hỏi quyết toán chi tiết về giá vốn và chi phí, thay vì khấu trừ trực tiếp như quy định hiện nay.

Theo các chuyên gia, theo đề xuất mới của Bộ Tài chính, tổng thuế nộp có thể sẽ cao hơn đáng kể so với mức khoán 0,1% hiện nay, nhất là khi nhà đầu tư đạt lợi nhuận lớn. Ảnh minh họa

Trong khi đó, theo luật thuế thu nhập cá nhân hiện hành, thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán chịu thuế suất 0,1% trên tổng giá trị giao dịch bán, không phân biệt là lãi hay lỗ.

Chẳng hạn, nếu nhà đầu tư bán cổ phiếu X lãi 10%, với tổng giá trị bán ra 2 tỷ đồng, thì thuế thu nhập cá nhân phải nộp khoảng 2 triệu đồng. Ngược lại, nếu nhà đầu tư chuyển nhượng cổ phiếu này nhưng lỗ 10%, tức là tổng giá trị bán ra chỉ còn 1,8 tỷ đồng, thì thuế thu nhập cá nhân phải nộp là 1,8 triệu đồng.

Các quốc gia khác đang thu thuế từ chứng khoán thế nào?

Nhật Bản  đang áp tỷ lệ cố định 20,3% với thu nhập từ việc bán một số chứng khoán như cổ phiếu, trái phiếu chứng quyền. Ảnh: Reuters

Bộ Tài chính cho biết, việc sửa cách tính thuế với chuyển nhượng chứng khoán xuất phát từ thực tiễn thực hiện trong thời gian qua, cũng như xu hướng và kinh nghiệm của các nước thời gian gần đây.

Theo Bộ Tài chính, hầu hết các quốc gia đều thu thuế với thu nhập từ chuyển nhượng vốn, chứng khoán, nhưng cách thức rất khác nhau. Cụ thể, có quốc gia thu theo tỷ lệ phần trăm trên giá chuyển nhượng, những cũng có nơi thu theo thu nhập, hoặc áp dụng chính sách thuế khác giữa chứng khoán niêm yết và chưa niêm yết.

Ví dụ, Nhật Bản hiện đang áp tỷ lệ cố định 20,3% với thu nhập từ việc bán một số chứng khoán như cổ phiếu, trái phiếu chứng quyền. Trong khi đó, Indonesia áp dụng mức thuế khấu trừ tại nguồn 0,1% với doanh thu từ chuyển nhượng cổ phiếu niêm yết trên thị trường chứng khoán.

Ngoài ra, Philippines hiện thu thuế 0,6% trên giá trị giao dịch. Trung Quốc áp thuế 20% trên thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán không niêm yết. Thái Lan hiện áp thuế với thu nhập từ vốn giống các loại thu nhập thông thường.

Minh Hằng-Link gốc