Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ trên hành trình chuyển đổi số bằng việc triển khai hệ thống Power Monitoring – quản lý hiệu năng tập trung, mang lại lợi ích kinh tế lên tới hàng trăm tỷ đồng mỗi năm, đặt nền móng cho mục tiêu trở thành nhà máy điện số vào năm 2030.

Thách thức từ 8 nhà máy phân tán

PV Power hiện vận hành 8 nhà máy điện với tổng công suất lắp đặt tính cả LNG Nhơn Trạch 3,4 là 5,849MW, chiếm gần 7% công suất nguồn điện quốc gia. Các nhà máy này khai thác các nguồn năng lượng khác nhau như nhiệt điện than, nhiệt điện khí và thủy điện, tạo ra thách thức lớn trong việc quản lý và tối ưu đồng bộ..

image(7)(1)

Nhà máy điện LNG Nhơn Trạch 3 & 4 – Tổng công suất thiết kế lên tới 1.624 MW

Trước đây, công tác quản lý kỹ thuật tại PV Power chủ yếu dựa vào quy trình thủ công. Ông Nguyễn Hữu Hùng, Phó trưởng Ban Kỹ thuật của Tổng công ty, cho biết: “Dữ liệu được thu thập qua báo cáo giấy định kỳ, có độ trễ lớn, hạn chế khả năng ra quyết định dựa trên dữ liệu theo thời gian thực.”

image(8)(1)

Ông Nguyễn Hữu Hùng – Phó Trưởng Ban kỹ thuật PVPower

Tình trạng dữ liệu phân mảnh, thiếu nhất quán giữa các nhà máy trở thành rào cản cho việc quản trị tập trung, báo cáo tự động và phát hiện sớm dấu hiệu bất thường.

Trước yêu cầu cấp thiết đó, PV Power đã đặt ra mục tiêu phải xây dựng một hệ thống quản lý hiệu năng tập trung, có khả năng tích hợp, chuẩn hóa và phân tích dữ liệu từ mọi tài sản sản xuất, đồng thời là làm nền tảng cho vận hành thông minh và ra quyết định dựa trên dữ liệu.

Cuối năm 2021, PV Power định hình nền tảng cho cuộc chuyển đổi số toàn diện bằng một Lộ trình Chuyển đổi số (Digital Transformation Roadmap) chính thức. Trên lộ trình này, “bộ não số” của nhà sản xuất điện, mang tên dự án Hệ thống Giám sát Power Monitoring là một thành công lớn cả về kỹ thuật và chiến lược.

Giải mã hệ thống Power Monitoring tại PV Power

Dự án Power Monitoring của PV Power được triển khai theo từng giai đoạn, với các cấu phần công nghệ cốt lõi, tạo nền tảng cho vận hành thông minh.

Giai đoạn đầu là tích hợp dữ liệu – bước thu thập và liên thông dòng dữ liệu từ hàng nghìn cảm biến được lắp đặt tại các nhà máy điện. Việc chuẩn hóa và đồng bộ dữ liệu là tiền đề để xây dựng hệ thống vận hành số toàn diện.

Tiếp theo, PV Power tập trung phát triển Bản sao số (Digital Twin) – hạt nhân của hệ thống. Đây không chỉ là nền tảng lưu trữ dữ liệu mà còn mô hình hóa toàn bộ tài sản dưới dạng cấu trúc phân cấp, từ thiết bị đơn lẻ, tổ máy đến toàn nhà máy. Điều này cho phép đặt dữ liệu trong bối cảnh vận hành thực tế, phục vụ cho các phân tích chuyên sâu và ra quyết định chính xác.

Cuối cùng là chuẩn hóa và tính toán hiệu suất vận hành. Hệ thống được thiết kế dựa trên các bộ tiêu chuẩn quốc tế như ASME PTC (Bộ tiêu chuẩn quốc tế do Hiệp hội Kỹ sư Cơ khí Hoa Kỳ), IEEE, ISO, tích hợp các thuật toán tính toán tự động các chỉ số hiệu suất chính (KPI) cho từng loại thiết bị. Qua đó, giúp giám sát, đánh giá và tối ưu hiệu quả vận hành theo thời gian thực.

Tổng Công ty Giải pháp Doanh nghiệp Viettel (Viettel Solutions) – thành viên Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội được PV Power lựa chọn là đối tác công nghệ tin cậy đồng hành trong dự án định hình năng lực quản trị số. Với vai trò tư vấn, phối hợp mở rộng hệ thống PI Systems (nền tảng hạ tầng dữ liệu lõi) cho PV Power, Viettel Solutions đã trực tiếp tham gia xây dựng và triển khai các giao diện trực quan (Graphic display), phục vụ theo dõi các thiết bị chủ chốt trong các nhà máy điện do PV Power vận hành.

image(9)(1)

Bước ngoặt trong giám sát vận hành tại PV Power

Tiết kiệm chi phí sản xuất lên tới hàng trăm tỷ đồng mỗi năm, tăng độ khả dụng tổ máy, giảm thời gian xử lý sự cố trung bình 30 – 40%, đó là các con số ấn tượng về hiệu quả mà hệ thống Power Monitoring mang lại cho toàn bộ công tác vận hành của PV Power.

Chỉ riêng tại nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 – chỉ trong 6 tháng đầu năm 2024, đã tiết kiệm lên tới 50 tỷ đồng chi phí nhiên liệu và con số này vẫn không ngừng được tăng lên theo thời gian.

Hiệu quả tiết kiệm chi phí chủ yếu đến từ việc tối ưu hóa nhiên liệu đầu vào – yếu tố chiếm tới khoảng 80% tổng chi phí sản xuất trong các nhà máy điện. Nhờ khả năng giám sát liên tục và phân tích chuyên sâu, hệ thống Power Monitoring giúp nhận diện sớm các tổn thất năng lượng trong lò hơi (tổn thất do carbon không cháy hết, tổn thất qua khói thoát…) và suy giảm hiệu suất tuabin, từ đó đưa ra các điều chỉnh vận hành kịp thời.

Đặc biệt, việc chuyển đổi bảo dưỡng theo định kỳ (time-based) sang bảo mô hình bảo dưỡng chủ động, dựa trên tình trạng “sức khỏe” thực tế của thiết bị (Condition-Based Maintenance) giúp PV Power tăng độ khả dụng của tổ máy lên trên 95%, giảm thiểu các sự cố dừng máy đột xuất và tối ưu hóa chi phí vật tư, nhân công cho công tác bảo trì.

Ông Nguyễn Hữu Hùng chia sẻ, chuyển đổi số tại PV Power không hướng tới cắt giảm nhân sự mà tập trung nâng cao hiệu suất lao động, điều chuyển các nhân sự đến các nhà máy được xây dựng mới, còn nhờ chuyển đổi số – lực lượng nhân sự còn lại của các nhà máy vẫn đang đảm nhiệm tốt việc sản xuất, tiết kiệm chi phí đầu và hiệu quả vận hành. Các chỉ số kỹ thuật được gắn liền với hiệu quả kinh tế sẽ là cơ sở đánh giá năng suất lao động, tạo động lực cho đội ngũ kỹ thuật cùng hướng đến mục tiêu tối ưu toàn hệ thống.

Chiến lược triển khai của PV Power được thực hiện theo hướng ưu tiên các tài sản có tiềm năng tối ưu hóa cao nhất (low-hanging fruits), trước hết là Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1 và đang tiếp tục được nhân rộng ra các nhà máy nhiệt điện khí như Cà Mau, Nhơn Trạch.

Đại diện PV Power cho biết, dự án Power Monitoring được xem là hạ tầng dữ liệu cốt lõi cho tầm nhìn dài hạn của PV Power trở thành nhà máy điện số (Digital Power Plant) vào năm 2030.

Theo đó, nhà máy điện số khác biệt so với nhà máy điện truyền thống ở khả năng chủ động trong khai thác dữ liệu vận hành. Với hệ thống số hóa, việc điều hành sản xuất có thể thực hiện từ xa, cho phép phân tích và chẩn đoán các vấn đề kỹ thuật mà trước đây khó tiếp cận, từ đó triển khai các chương trình vận hành và bảo dưỡng, sửa chữa một cách chủ động và hiệu quả hơn. Ngoài ra, nhà máy điện số còn sở hữu hiệu năng cao hơn, tiết kiệm được chi phí đầu vào khi sản xuất cùng một đơn vị điện đầu ra.

Có thể nói, sự thành công của dự án Power Monitoring tại PV Power là một minh chứng điển hình về việc ứng dụng công nghệ số để giải quyết các bài toán kinh doanh cốt lõi. Bằng một chiến lược bài bản, sự hợp tác hiệu quả và quyết tâm thay đổi, PV Power không chỉ tối ưu hóa chi phí mà còn mở rộng hệ sinh thái chuyển đổi số, hướng tới mô hình vận hành hiện đại, linh hoạt và phát triển bền vững.

image(11)(1)