Hedge Fund là lựa chọn của nhiều nhà đầu tư chuyên nghiệp. Tuy nhiên, tại thị trường Việt Nam, đây vẫn là một khái niệm mới. Vậy Hedge Fund là gì? Liệu hình thức đầu tư này có mang lại lợi nhuận như mong muốn hay sẽ có những rủi ro có thể phát sinh? Bài viết sau của Chứng khoán Vina sẽ giúp bạn hiểu chi tiết hơn về Hedge Fund.

Hedge Fund là gì?

Hedge Fund hay còn gọi là quỹ phòng hộ. Ngoài ra, quỹ này còn được gọi bằng những cái tên khác như quỹ đối xung hay quỹ bảo hiểm rủi ro. Đây là khái niệm dùng để chỉ sự đầu tư thay thế được quản lý bằng các nhà quản lý quỹ chuyên nghiệp với vốn từ nhà đầu tư từ cá nhân. 

Các khoản đầu tư sẽ được quỹ thiết kế để bảo vệ danh mục khỏi những biến động của thị trường. Đây cũng là lý do vì sao các quỹ quản lý được biết đến với tên gọi “quỹ phòng hộ”.

Các nhà đầu tư sẽ nhận được nguồn lợi nhuận chủ động, thông qua việc đầu tư của quỹ. Danh mục đầu tư được xây dựng bằng nhiều chiến lược khác nhau, tùy thuộc vào từng chiến lược đầu tư của nhà quản lý và được phân loại dựa theo phong cách đầu tư. Các nhà quản lý có thể thực hiện đầu tư dài hạn hoặc lướt sóng theo từng kế hoạch đầu tư nhằm đảm bảo sự ổn định về lợi nhuận dù thị trường lên hay xuống.

Nguồn gốc của quỹ phòng hộ

Quỹ phòng hộ xuất hiện từ năm 1949 do nhà đầu tư người Úc Alfred Winslow Jones khởi đầu. Ông cũng được gọi là cha đẻ của khái niệm Hedge Fund và là người thành lập quỹ phòng hộ đầu tiên trên thế giới. 

Alfred xây dựng chiến lược đầu tư có hiệu quả cao hơn những chiến lược truyền thống thời bấy giờ. Ông đã tạo ra danh sách đầu tư bao gồm nhà đầu tư, người mua, người thế ký quỹ (đòn bẩy) nhằm tăng lợi nhuận của mình. 

Đến thời điểm năm 1952, Alfred Winslow Jones đã đổi mới cấu trúc công ty cũ kiểu truyền thống thành “hợp danh hữu hạn” và thu khoản phí hoa hồng chiếm 20% từ phần lợi nhuận của các nhà đầu tư. Mô hình này đã trở nên thành công rực rỡ khi các quỹ phòng hộ khác cũng áp dụng và thu được những thành quá đáng kinh ngạc vào những năm 1970. 

Chính vì thế, Hedge Fund được công nhận về sự hiệu quả hơn các quỹ truyền thống. Tất nhiên là không phải tất cả các quỹ phòng hộ đều có lãi, một số quỹ đã phải ngừng hoạt động do mất phần vốn lớn.

Bridgewater Associates được thành lập năm 1975 bởi Ray Dalio là một trong những quỹ phòng hộ thành công nhất trên thế giới và vẫn còn hoạt động đến hiện tại. Theo thống kê, quỹ Bridgewater Associates đang quản lý hơn $160 tỷ đô (3.680 triệu tỷ đồng) tài sản.

Quỹ phòng hộ hoạt động theo cơ chế nào?

Đầu tư vào quỹ phòng hộ thường được xem như một phương pháp đầu tư giúp hạn chế rủi ro. Hình thức hoạt động của quỹ phòng hộ được thiết lập theo quan hệ đối tác hợp danh giữa nhiều đơn vị. Các nhà đầu tư được yêu cầu giữ tiền trong quỹ ít nhất 1 năm nhằm đảm bảo cam kết với chính quỹ phòng hộ.

Hoạt động của quỹ phòng hộ cũng khác với những quỹ khác như quỹ tương hỗ. Cụ thể như sau:

• Những quỹ phòng hộ đều chỉ có thể chấp nhận tiền đầu tư từ những cá nhân được công nhận với mức thu nhập hàng năm trên 200.000 đô la hoặc có tài sản giá trị ròng vượt quá mốc 1 triệu đô la, mức này không bao gồm nơi ở chính của nhà đầu tư.
• Một quỹ phòng hộ có thể tiến hành đầu tư vào nhiều lĩnh vực đa dạng như bất động sản, cổ phiếu, các công cụ phái sinh và tiền tệ tài chính. Trong khi đó quỹ tương hỗ chỉ được phép sử dụng cổ phiếu hoặc trái phiếu thành công cụ thực hiện các chiến lược đầu tư dài hạn.
• Nhằm tăng hiệu suất giao dịch, các quỹ phòng hộ thường sử dụng đòn bẩy, hạn chế việc mua lại cổ phiếu và nắm giữ trong một thời gian dài trước bán. Tuy nhiên, khi hướng dự đoán của các giao dịch không như mong muốn thì các đòn bẩy cao có thể khiến mức thua lỗ nặng hơn. 
• Các quỹ phòng hộ hầu hết đều áp dụng mức phí quản lý 2% và phí thu 20% trên tổng số hoa hồng mà nhà đầu tư nhận được. 

Quỹ phòng hộ có những đặc trưng nào?

Đáp ứng điều kiện vào quỹ phòng hộ

Để tham gia đầu tư vào quỹ phòng hộ cần phải đáp ứng điều kiện về mức thu nhập tối thiểu. Cụ thể, nhà đầu tư cá nhân cần có thu nhập trên 200.000 USD mỗi năm (trong 2 năm gần nhất) hoặc mức tài sản ròng trên 1 triệu USD. Như vậy điều kiện vào quỹ phòng hộ chỉ dành cho các nhà đầu tư thực sự có nền tảng kinh tế tốt.

Đa dạng hóa

Chiến lược đầu tư của quỹ phòng hộ không gò bó trong bất kỳ hình thức nào, về cơ bản thì có thể đầu tư mọi thứ bao gồm: bất động sản, cổ phiếu, tiền tệ, chứng khoán phái sinh, tài sản có giá trị… Đây là điểm khác biệt lớn nhất với quỹ tương hỗ – chỉ đầu tư trong lĩnh vực cổ phiếu hoặc trái phiếu.

Cấu trúc phí

Quỹ phòng hộ sử dụng quy tắc “2 và 20” làm tiêu chuẩn để tính phí, gồm 2% cho phí quản lý tài sản và 20% cho phí thực hiện thường được tính trên khoản lợi nhuận đầu tư. Ví dụ khoản đầu tư 1 triệu đô sẽ cần trả 20.000 đô phí quản lý, nếu khoản đầu tư có lợi nhuận tăng lên 1,2 triệu đô thì phí thực hiện sẽ cần trả 40.000 đô cho quỹ.

Sử dụng đòn bẩy

Các nhà quản lý quỹ phòng hộ thường sử dụng đòn bẩy tài chính để khuếch đại mức lợi nhuận đầu tư. Phương pháp này khiến tỷ lệ rủi ro gặp phải sẽ cao hơn. Ví dụ rõ ràng nhất là cuộc suy thoái kinh tế 2007 – 2009 khiến cả thị trường đầu tư gần như sụp đổ.

Cơ hội và rủi ro của quỹ phòng hộ (Hedge fund)

Quỹ phòng hộ đem tới nhiều lợi ích, cơ hội kiếm lời cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có những rủi ro mà bạn cần lưu ý. Vậy cơ hội và rủi ro của Hedge Fund là gì? 

Lợi ích của quỹ phòng hộ

• Các nhà quản lý quỹ phòng hộ là những có nhiều kinh nghiệm trong đầu tư quản lý tài chính.
• Những chiến lược đầu tư của quỹ có khả năng mang đến lợi nhuận cao ngay cả khi thị trường kém ổn định, tăng hoặc giảm liên tục. 
• Danh mục đầu tư có sự cân bằng và đa dạng, được tạo ra bởi các nhà quản lý quỹ phòng hộ. Qua đó giúp giảm mức rủi ro và ổn định danh mục để tăng lợi nhuận cho nhà đầu tư.

Những rủi ro của quỹ phòng hộ 

Khi tham gia vào quỹ phòng hộ, nhà đầu tư cũng cần lưu ý một số rủi ro có thể gặp phải:

• Khi tham gia quỹ phòng hộ sẽ cần đầu tư tiền trong khoảng thời gian dài trên 1 năm. Vì thế, tính thanh sẽ khoản thấp hơn so với quỹ tương hỗ do thời gian lâu hơn. 
• Phương pháp đòn bẩy có 2 mặt khi có thể tăng mức lợi nhuận lên cao hoặc biến thành khoản lỗ to hơn khi thị trường sụt giảm. 

Cần lưu ý gì trước khi đầu tư vào quỹ phòng hộ?

Trước khi quyết định đầu tư vào quỹ phòng hộ, nhà đầu tư cần tìm hiểu các quỹ phòng hộ đáp ứng mục tiêu đầu tư, xem xét quy mô quỹ, hồ sơ theo dõi, lịch sử của quỹ, mức đầu tư tối thiểu cần thiết để tham gia và những điều khoản mua lại của quỹ.

Trước khi bắt đầu, nhà đầu tư cũng cần lưu ý:

• Hãy đọc và tìm hiểu những tài liệu, các thỏa thuận của quỹ phòng hộ để có đủ thông tin về quá trình đầu tư vào quỹ, các chiến lược đầu tư, vị trí của quỹ và dự kiến những rủi ro của khoản đầu tư.
• Nên hiểu rõ các mức độ rủi ro liên quan đến chiến lược đầu tư của quỹ phòng hộ, mức độ này thường tương đương với các mục tiêu của khoản đầu tư cá nhân, thời gian đầu tư và mức độ chấp nhận rủi ro. 
• Xác định xem quỹ hiện có đang sử dụng đòn bẩy hoặc những kỹ thuật đầu tư ra sao, có đầu tư cả vốn của nhà đầu tư và tiền vay để thực hiện đầu tư hay không.
• Chú ý đến những xung đột lợi ích tiềm ẩn từ các danh sách nhà quản lý quỹ phòng hộ, nghiên cứu thành tựu, danh tiếng của nhà quản lý quỹ để đánh giá mức độ uy tín.
• Cần theo dõi Cách định giá tài sản của quỹ phòng hộ. Vì điều này có ảnh hưởng đến chi phí quản lý bới quỹ có thể đầu tư vào chứng khoán – loại hình có tính thanh khoản cao.
• Biết về cách xác định hiệu suất của quỹ, phản ánh đúng số tiền hoặc tài sản mà quỹ nhận so với ước tính của người quản lý về sự biến đổi giá trị. 
• Hiểu các giới hạn thời gian được áp dụng để mua lại cổ phần bởi các quỹ phòng hộ thường áp thời gian nhất định trước khi thanh khoản. 

Tình hình Hedge fund ở Việt Nam 

Hình thức đầu tư hedge fund còn khá mới mẻ và ít được biết đến tại Việt Nam. Một phần do thị trường tài chính còn thiếu công cụ phục vụ cho quỹ phòng hộ cũng như lịch sử thị trường còn khá ngắn. Ở nước ta, quỹ phòng hộ được gọi bằng tên Quỹ thành viên, theo khoản 27 Điều 6 Luật Chứng khoán:

“Quỹ đầu tư chứng khoán là quỹ hình thành từ vốn góp của nhà đầu tư với mục đích kiếm lợi nhuận từ việc đầu tư vào chứng khoán hoặc các dạng tài sản đầu tư khác, kể cả bất động sản. Trong đó, nhà đầu tư không có quyền kiểm soát hàng ngày đối với việc ra quyết định đầu tư của quỹ”.

Một số quỹ đầu tư hiện có ở Việt Nam

Yêu cầu về quỹ thành viên cần mức góp vốn thực tế ít nhất là 50 tỷ VND, số lượng tối đa bao gồm 30 thành viên, chỉ có thành viên là pháp nhân Việt Nam, tổ chức nước ngoài được quản lý quỹ bằng một công ty. Tài sản của quỹ được lưu ký tại ngân hàng độc lập so với công ty quản lý quỹ thành viên đó (theo Thông tư số 224/2012/TT-BTC).

Top 10 quỹ phòng hộ lớn nhất thế giới

Trên thế giới, lịch sử các quỹ phòng hộ đã có từ lâu. Ở châu Âu, các quỹ được phép tuyên truyền rộng rãi qua các kênh truyền thông. Còn tại Mỹ việc quảng cáo bị cấm nhưng truyền bá qua miệng phổ biến thông qua những buổi hội đàm, hội thảo của các nhà môi giới chứng khoán hay ngân hàng tổ chức. 

Dưới đây là Top 10 quỹ phòng hộ lớn nhất thế giới được xếp hạng tính đến hết năm 2021:

Hedge fund hay quỹ phòng hộ dù vẫn còn một số rủi ro nhưng đây vẫn được công nhận là một phương pháp đầu tư tăng trưởng nhanh chóng, lợi ích cao so với cách đầu tư truyền thống. Hy vọng qua bài viết trên đây, bạn đã hiểu Hedge Fund là gì, từ đó có thêm thông tin, kiến thức cho quá trình đầu tư của mình.

Hiện nay, VNSC đã trở thành đối tác phân phối quỹ của nhiều đơn vị uy tín. Để biết thêm về việc đầu tư quỹ, bạn có thể truy cập liên kết bên dưới để tìm hiểu thêm.