Sản lượng cá tra xuất khẩu tăng mạnh, kèm theo giá bán ra được cải thiện, các doanh nghiệp nhóm này đang báo doanh thu tăng đột biến trong tháng 1 đầu năm. Chính sách từ thị trường EU và Mỹ sẽ là động lực chính cho sự tăng trưởng trong thời gian tới.

Phục hồi xuất khẩu và giá cá tra tăng mạnh

Theo số liệu thống kê tháng 1/2024 của Tổng cục Hải Quan, xuất khẩu thủy sản của nước ta ước đạt 730 tỷ USD, tăng mức 60,8% YoY.

Ông Nguyễn Văn Đạo là tổng giám đốc của CTCP Gò Đàng cho hay, năm 2023, thị trường EU và Mỹ chịu tác động mạnh mẽ của lạm phát, nên sức tiêu dùng giảm mạnh. Tuy nhiên, vào những tháng cuối năm 2023, thị trường đã có những tín hiệu tích cực, dần ổn định hơn ở một số nước, đặc biệt là thị trường Trung Quốc. Đây cũng là một trong những yếu tố tạo niềm tin cho các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, xây dựng kế hoạch sản xuất và kinh doanh trong năm tới đây.

“Diễn biến thị trường xuất khẩu cá tra 3 tháng gần đây có nhiều dấu hiệu tích cực, tươi sáng nhất đến từ thị trường Trung Quốc, góp phần thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ tăng mạnh”, ông Đạo cho hay.

Tổng giám đốc Baseafood, ông Trần Văn Dũng đưa ra nhận định, những động thái tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp từ chính phủ như: Chính sách giảm thuế giá trị gia tăng xuống 2%, sự vào cuộc quyết liệu của cả hệ thống chính trị – ban ngành và địa phương giúp gỡ thẻ vàng IUU, cùng với những dấu hiệu tốt từ nhu cầu thị trường, tất cả tạo nên động lực giúp ngành thủy sản phục hồi vào quý II và III/2024.

“Hoạt động cấm nhập khẩu thủy sản Nhật Bản của Trung Quốc, khiến các nhà máy Nhật sang nước lân cận tìm đối tác gia công, đây cũng là cơ hội cho Việt Nam. Năm 2023, các doanh nghiệp đã tăng lượng hàng gia công cho Nhật bản, lên đến 30% và sẽ tiếp tục tăng trong năm nay”, ông Dũng cho biết.

Chủ tịch hiệp hội Cá tra Việt Nam – ông Dương Nghĩa Quốc cho biết xu hướng tăng giá cá tra hiện nay rất tích cực và dự báo giá sẽ tăng trong thời gian tới, nếu các công ty xuất khẩu đẩy mạnh tốc độ nhập và trả hàng cho đối tác.

Dự trên các yếu tố cung – cầu, công ty chứng khoán FPT Securities (FPTS) hiện đang dự báo giá cá tra xuất khẩu bình quân sang Mỹ trong năm nay sẽ tăng 10% so với năm ngoái.

Với giá cá tra nguyên liệu, thời điểm 15/2, cá tra nhỏ (dưới 1kg 1com) đang được doanh nghiệp thu mua từ người dân vào khoảng 28.000 đồng/kg, người dân lãi được khoảng 4.000 đồng/kg. Đây được xem là mức lãi cao nhất trong vòng 1 năm qua của người nuôi cá.

“Hiện tại, thị trường đang thiếu cá, do nguồn cung không đủ cầu” ông Nguyễn Hoàng Thảo – người nuôi cá tại tỉnh Tiền giang vừa thu hoạch hơn 300 tấn cá tra cho hay.

Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn (VHC) – một doanh nghiệp dẫn đầu về sản xuất và xuất khẩu cá tra vừa công bố kết qua kinh doanh tháng 1/2024, doanh thu đạt 921 tỷ đồng, tăng gấp đôi so với cùng kỳ, tăng 13% so với thời điểm tháng 12/2023. Đây cũng là kết quả tốt nhất trong 8 tháng trở lại đây, riêng mảng cá tra góp 1 nửa tổng doanh thu với giá trị 448 tỷ đồng, tăng 64% YoY.

Hưởng lợi từ chính sách tại thị trường Mỹ và EU

Tháng 12/2023, Bộ tài chính Mỹ đã đưa ra các lệnh cấm xuất khẩu diện rộng với nhóm hải sản nguồn gốc từ Nga: Cá hồi, cá tuyết, cua, cá minh thái và các loại cá & hải sản khác. Kể từ khi xung đột quân sự Nga – Ukraine bùng nổ vào tháng 2/2022, Mỹ đã áp dụng nhiều chính sách hạn chế nhập khẩu thủy sản từ quốc gia này.

Lệnh cấm mới nhất đã mở rộng đáng kể phạm vi áp dụng, nhắm vào các sản phẩm đã qua chế biến có sử dụng nguyên liệu của Nga, bất kể được xử lý cuối ở đâu.

Đồng thời, hội đồng châu Âu (EC) quyết định không cho phép thủy sản có nguồn gốc từ Nga nhận được ưu đãi miễn thuế giai đoạn 2024-2026.

Thêm vào đó, hồi tháng 11/2023, liên minh châu Âu cũng quyết định tăng cường các hoạt động kiểm soát nhập khẩu sản phẩm cá từ Trung Quốc, để kiểm soát hoạt động đánh bắt không báo cáo, không theo quy định và phi pháp (IUU).

Thời điểm hiện tại, các doanh nghiệp, tổ chức xuất khẩu thủy sản nước ta đang kỳ vọng vào động thái trên để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sản phẩm thủy sản Việt Nam, đặc biệt là cá tra phile, tại các thị trường khó tính EU và Mỹ. Đây là 2 thị trường xuất khẩu cá tra trọng điểm của Việt Nam hiện nay.