Zero coupon bond là gì? Những điều nhà đầu tư cần biết về loại trái phiếu này

Trái phiếu có nhiều loại, mang đặc trưng và giá trị đầu tư khác nhau. Zero coupon là một loại trái phiếu đặc biệt trong số các sản phẩm tài chính hiện nay, được sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư. Bạn đã nghe nói về loại trái phiếu này, nhưng không hiểu thật sự hiểu Zero coupon bond là gì? Hãy cùng VNSC làm rõ thông tin về zero coupon, đặc điểm, ưu điểm và hạn chế của nó qua bài viết dưới đây.

Zero coupon bond là gì?

Trái phiếu Zero coupon là sản phẩm trái phiếu không trả lãi định kỳ mà sẽ chỉ trả lãi vào một lần duy nhất. Mặc dù chỉ trả lãi 1 lần duy nhất, nhưng mức chiết khấu của zero coupon bond lại lớn, mang lại lợi suất cao cho nhà đầu tư.

Đặc điểm của trái phiếu zero coupon như thế nào?

Trái phiếu zero coupon có những đặc điểm riêng, với nhiều nét khác biệt với trái phiếu khác. Nhà đầu tư cần hiểu rõ đặc điểm trái phiếu này để phân biệt và đầu tư hiệu quả.

• Hình thức trả lãi 1 lần duy nhất: Việc trả lãi của loại trái phiếu này sẽ được thực hiện theo 2 cách:
• • Zero coupon bond trả lãi trước được gọi là trái phiếu chiết khấu. Có nghĩa là khi phát hành, giá bán trái phiếu này sẽ thấp hơn so với mệnh giá ban đầu, phần chênh lệch sẽ là lãi suất mà nhà đầu tư nhận được. Khi đến kỳ đáo hạn, trái chủ sẽ nhận được số tiền ghi trên mệnh giá của trái phiếu đó.
  • Zero coupon bond trả lãi sau được gọi là trái phiếu gộp. Người mua trái phiếu sẽ trả đúng số tiền bằng với mệnh giá ban đầu, phần lãi sẽ không được trả định kỳ mà sẽ được gộp với số tiền gốc để tính lãi cho kỳ tiếp theo. Khi đến ngày đáo hạn, trái chủ sẽ nhận được tiền lãi gộp và mệnh giá trái phiếu.
• Hình thức phát hành dạng chứng chỉ: Vì lý do này, zero coupon bond được gọi là trái phiếu vô danh, không có tên chủ sở hữu ghi trên tờ trái phiếu. Zero coupon phát hành không có phần cuống phiếu.
• Lãi suất của zero coupon: được ghi ngay trên bề mặt tờ phiếu. Đây được xem là lãi suất danh nghĩa và là căn cứ để tính lãi phải trả.
• Kỳ hạn zero coupon dài: Thường kéo dài hơn 10 năm.

Ưu điểm và hạn chế khi đầu tư trái phiếu không trái tức

Trái phiếu Zero coupon còn được gọi với cái tên khác “Trái phiếu không trái tức”. Loại trái phiếu này có những ưu điểm và hạn chế riêng khi đầu tư mà bạn cần nắm rõ để quyết định có nên đầu tư hay không.

Ưu điểm của trái phiếu không trái tức

• Lợi tức được xác định trước và ổn định: Phần chiết khấu của zero coupon được xác định trước, điều này giúp nhà đầu tư so sánh, đánh giá nên chọn mua vào trái phiếu nào có lợi hơn. Lợi tức của trái phiếu này sẽ không đổi trong suốt thời gian sở hữu và không chịu ảnh hưởng của lãi suất, có tính ổn định cao.
• Vốn đầu tư ban đầu khá thấp: Trái phiếu zero coupon thường được chiết khấu sâu, nên số tiền mua vào để sở hữu trái phiếu khá thấp.
• Mức độ rủi ro thấp: Nhà đầu tư sẽ chịu rất ít rủi ro khi tái đầu tư với trái phiếu zero coupon. Cho đến khi trái phiếu đáo hạn, ất ít yếu tố có thể tác động xấu đến lợi nhuận của loại trái phiếu này.
• Giao dịch đơn giản dễ dàng: Trái phiếu không ghi tên người sở hữu nên việc giao dịch mua bán khá dễ dàng, ít thủ tục pháp lý. Đồng thời, nhà đầu tư có thể mua bán trái phiếu zero coupon trên thị trường thứ cấp, tỷ giá sẽ phụ thuộc vào tỷ giá thị trường thời điểm mua bán.

Hạn chế của trái phiếu không trái tức

• Thời gian đáo hạn quá dài, thường trên 10 năm là một hạn chế lớn. Điều này sẽ khiến nhiều nhà đầu tư trái phiếu khó khăn trong việc quay vòng vốn.
• Không có trả lãi định kỳ dẫn đến nhà đầu tư không có thu nhập thường xuyên.
• Rủi ro tài chính khi thời gian đáo hạn quá dài, công ty có nguy cơ phá sản. Do vậy, nhà đầu tư cần lựa chọn kỹ lưỡng đơn vị phát hành zero coupon bond uy tín.

Cách định giá trái phiếu zero coupon chính xác nhất

Trong quá trình thẩm định, đánh giá trái phiếu, nhà đầu tư cần so sánh, định giá các mã trái phiếu đó xem đó có phải là một lựa chọn đúng hay không. Vậy cách nào định giá trái phiếu zero coupon hiệu quả?

Công thức sau sẽ giúp nhà đầu tư định giá trái phiếu zero coupon:

Giá = M/(1 + r)*n

Trong đó: 

• M là mệnh giá trái phiếu zero coupon được phát hành.
• r là lãi suất yêu cầu.
• n là số năm tính từ thời điểm mua đến ngày đáo hạn.

Ví dụ định giá trái phiếu zero coupon:

Trái phiếu zero coupon có mệnh giá 25.000 USD, khoản lãi suất yêu cầu là 6% và thời gian đến ngày đáo hạn là 3 năm. Lúc này, giá trị trái phiếu zero coupon sẽ được xác định như sau: Giá trị = 25.000/(1+6%)^3 = 20.991 USD.

Nếu nhà đầu tư chấp nhận giá trị này thì sẽ mua trái phiếu với mức giá 20.991 USD thay vì 25.000 USD. Sau 3 năm, trái chủ sẽ nhận lãi suất 4.009 USD.

Theo công thức này, khoảng thời gian đáo hạn càng dài thì số tiền mua ban đầu phải chi ra càng ít và ngược lại. Do vậy, loại trái phiếu zero coupon này thường phù hợp với những nhà đầu tư dài hạn.

So sánh trái phiếu coupon và zero coupon khác nhau như thế nào?

Khá nhiều nhà đầu tư nhầm lẫn giữa trái phiếu coupon và zero coupon, bởi chúng có nhiều điểm tương đồng. Cùng so sánh điểm khác biệt giữa trái phiếu coupon và zero coupon:

Đầu tư trái phiếu zero coupon cần lưu ý gì?

Trái phiếu zero coupon có những đặc điểm riêng, ưu điểm phù hợp với nhu cầu và khẩu vị của nhiều nhà đầu tư. Nếu muốn mua vào trái phiếu zero coupon, bạn cần lưu ý những điểm quan trọng sau đây:

• Nhà đầu tư cần cân nhắc về khả năng xoay vòng vốn thấp khi đầu tư vào zero coupon bond bởi kỳ hạn của trái phiếu này thường rất cao, từ 10 năm trở lên. Nếu muốn xoay vòng vốn sớm, nhà đầu tư có thể mua trên thị trường thứ cấp, với kỳ hạn ngắn hơn.
• Tính toán giá trị trái phiếu zero coupon, so sánh với các trái phiếu khác có cùng kỳ hạn để xác định lợi tức nhận được. 
• Kiểm tra thông tin doanh nghiệp, cơ cấu tổ chức, tình hình kinh doanh, định hướng và kế hoạch phát triển trong kỳ hạn trái phiếu… để đánh giá mức độ uy tín của đơn vị phát hành trái phiếu, lịch sử trả lãi trái phiếu, đáo hạn trái phiếu của đơn vị đó…

Trên đây là những thông tin cơ bản về trái phiếu zero coupon đang được nhiều nhà đầu tư quan tâm. Loại trái phiếu này mang lại cơ hội sinh lời lớn trong dài hạn với tính ổn định cao sẽ là lựa chọn lý tưởng cho những nhà đầu tư không thích mạo hiểm. Hy vọng thông tin sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất zero coupon bond là gì, những ưu – nhược điểm khi đầu tư trái phiếu này và cách đánh giá để chọn loại trái phiếu an toàn để đầu tư sinh lời.