Bitcoin là gì? Cơ chế hoạt động và các thông tin chi tiết về tiền ảo Bitcoin

Bitcoin là một loại tiền ảo mà chắc hẳn ai cũng đã từng nghe đến một lần và được nhắc đến khá nhiều trong 1-2 năm trở lại đây. Tuy nhiên không phải ai cũng biết chính xác đồng tiền Bitcoin là gì. Vậy hãy cùng VNSC tìm hiểu toàn bộ thông tin về Bitcoin qua bài viết dưới đây nhé!

Thông tin cơ bản về Bitcoin

Bitcoin là gì?

Bitcoin là một đồng tiền điện tử (tiền mã hóa) đầu tiên và lớn nhất được tạo ra từ công nghệ blockchain. Nó được sử dụng như một phương tiện thanh toán trực tuyến và có tính tiền tệ độc lập, không phụ thuộc vào ngân hàng trung ương hay chính phủ nào. Đây cũng là đồng tiền điện tử đầu tiên trên thế giới và đã mở ra con đường cho sự phát triển của thị trường crypto.

Bitcoin sử dụng mạng ngang hàng (peer-to-peer), cho phép người gửi giao dịch trực tiếp với người nhận mà không cần thông qua bên trung gian. Điều này giúp loại bỏ các khoản phí không cần thiết và làm cho mỗi giao dịch có phí rẻ hơn nhiều so với dịch vụ chuyển tiền quốc tế.

Trên toàn cầu, tổng cung Bitcoin được giới hạn là 21,000,000 đồng BTC. Con số này không thể thay đổi bởi bất kỳ ai, kể cả người sáng lập là Satoshi Nakamoto. Tính đến tháng 1/2023, đã có khoảng 19.2 triệu BTC được khai thác và chỉ còn lại khoảng 1 triệu BTC chưa được đào.

Ngoài đơn vị lớn nhất là Bitcoin (BTC), Bitcoin còn có đơn vị nhỏ hơn được gọi là Satoshi (hoặc sts), được đặt theo tên của nhà sáng lập Bitcoin. Mối quan hệ giữa hai đơn vị này là 1 BTC = 100,000,000 Satoshi, nghĩa là một đơn vị Satoshi tương đương với 0.00000001 BTC.

Bitcoin có từ khi nào?

Bitcoin là đồng tiền điện tử đầu tiên trên thế giới và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của thị trường Crypto hiện nay.

Vào năm 2007, Bitcoin được tạo ra bởi Satoshi Nakamoto. Ông tin rằng có thể xây dựng một hệ thống giao dịch mà các thành viên tham gia không cần tin tưởng lẫn nhau. Vào năm 2008, tên miền Bitcoin.org được đăng ký và vào ngày 31/08/2008, trong một bản cáo bạch về phương thức thanh toán ngang hàng, Satoshi lần đầu tiên nhắc đến Bitcoin.

Ngày 03/01/2009, Bitcoin được triển khai với khối Genesis Block – khối đầu tiên của Bitcoin. Giao dịch đầu tiên được thực hiện giữa Satoshi và nhà mật mã học Hal Finney vào ngày 12/01/2009, trong đó 10 BTC được chuyển giao. Điều này đánh dấu sự ra đời của một đồng tiền điện tử không phụ thuộc vào sự kiểm soát từ chính phủ hoặc ngân hàng trung ương của bất kỳ quốc gia nào.

Ai là người tạo ra Bitcoin?

Khi được hỏi về người tạo ra Bitcoin, tên Satoshi Nakamoto là được nhắc đến nhiều nhất. Tuy nhiên, hiện chưa có bằng chứng cụ thể nào xác minh liệu Satoshi là một cá nhân hay tổ chức.

Vào năm 2010, cộng đồng phát triển Bitcoin bắt đầu mất liên lạc với Satoshi sau khi ông giao khóa cảnh báo cho Gavin Andresen khi mạng Bitcoin bị tấn công. Tuy nhiên, cho đến ngày nay, người tạo ra Bitcoin vẫn là một bí ẩn, và có một số cái tên đã được đưa ra như Nick Szabo – một người đam mê về tiền tệ phân tán, đã xuất bản bài viết Bitgold – được xem là tiền thân của Bitcoin, cũng như Hal Finney – một người tiên phong trong lĩnh vực mã hóa và là người đầu tiên sử dụng phần mềm Bitcoin.

Giá Bitcoin qua các năm

Giá của Bitcoin được dự đoán sẽ có triển vọng tăng trưởng trong năm 2023:

• Trong giai đoạn từ năm 2013 đến 2017, giá Bitcoin dao động trong khoảng từ 100 USD đến dưới 1.000 USD cho mỗi BTC.
• Cuối năm 2017, giá Bitcoin gần đạt đỉnh cao 20.000 USD cho mỗi BTC, nhưng sau đó đã giảm xuống mức từ 3.000 USD đến 10.000 USD cho mỗi BTC.
• Đầu năm 2021, giá Bitcoin bất ngờ tăng mạnh lên đến 63.000 USD cho mỗi BTC vào tháng 04, nhưng sau đó đã giảm sâu xuống mức 31.000 USD cho mỗi BTC vào tháng 07 cùng năm.
• Tháng 11/2021, giá Bitcoin lập đỉnh mới, đạt mức kỷ lục 69.000 USD cho mỗi BTC trước khi kết thúc năm ở ngưỡng 48.000 USD.
• Đến năm 2022 – một năm khó khăn đối với lĩnh vực tiền điện tử, hơn 1.300 tỷ USD vốn hóa đã bị xóa sổ, và giá trị của Bitcoin đã giảm hơn 60% từ mức gần 70.000 USD xuống còn 17.000 USD mỗi đồng.
• Khi bước vào năm 2023, Bitcoin đã có một sự khởi đầu tích cực. Giá Bitcoin vào đầu năm 2023 đã đạt mức 16.522 USD, tăng khoảng 49% so với đầu năm. Các dự đoán cho năm 2023 cho rằng giá Bitcoin có thể giảm xuống thấp nhất là 9.550 USD và sau đó hình thành đáy vĩ mô trước khi tăng lên mức 30.000 USD vào giữa và cuối năm 2023.

Vì sao Bitcoin lại giảm giá?

Giá Bitcoin có thể giảm xuống do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân thường được cho là gây ra sự giảm giá của Bitcoin:

• Áp lực chốt lời từ các nhà đầu tư: Khi giá Bitcoin tăng đột biến, một số nhà đầu tư có thể quyết định chốt lời để thu về lợi nhuận. Việc bán ra lớn có thể tạo ra áp lực bán, làm giảm giá của Bitcoin.
• Hoạt động kiểm soát tiền số: Các quy định và hành động kiểm soát từ các tổ chức và cơ quan chính phủ có thể ảnh hưởng đến giá Bitcoin. Ví dụ, việc cục dự trữ liên bang Mỹ thắt chặt kiểm soát tiền số hoặc các phiên điều trần liên quan đến tiền điện tử có thể tạo ra không chắc chắn và lo ngại, làm giảm sự tin tưởng và ảnh hưởng đến giá Bitcoin.
• Tác động của dịch bệnh và biến chủng: Các sự kiện toàn cầu như đại dịch Covid-19 và xuất hiện các biến chủng mới như Omicron có thể gây ra sự biến động và không chắc chắn trong thị trường. Nhà đầu tư có thể lo ngại về tình hình kinh tế và ảnh hưởng của dịch bệnh, dẫn đến việc rút lui khỏi các tài sản rủi ro như Bitcoin, làm giảm giá của nó.

Các nguyên nhân trên không chỉ ảnh hưởng đến Bitcoin mà còn có thể ảnh hưởng đến toàn thị trường tiền điện tử. Mức độ tác động có thể khác nhau tùy thuộc vào tình hình và sự nghiêm trọng của từng nguyên nhân.

Cơ chế hoạt động của Bitcoin

Mạng phi tập trung

Bitcoin hoạt động trên một mạng phi tập trung, nghĩa là dữ liệu của Bitcoin không được tập trung tại một nơi duy nhất. Thay vào đó, dữ liệu của Bitcoin được phân tán trên nhiều nút (nodes) trên mạng internet. Điều này đảm bảo tính phân tán và khả năng tồn tại của Bitcoin, vì khi một số nút gặp sự cố, dữ liệu vẫn được lưu trữ và truyền tải bởi các nút khác trên mạng.

Mật mã học

Bitcoin sử dụng mật mã học để bảo vệ tính an toàn và bảo mật của giao dịch. Mỗi giao dịch được biến đổi thành một khối mã hóa và được gắn kết với các khối trước đó trong chuỗi giao dịch, tạo thành blockchain. Mật mã học đảm bảo rằng giao dịch không thể bị thay đổi hay giả mạo và đồng thời bảo vệ quyền riêng tư của người dùng.

Cung và cầu

Bitcoin sử dụng cung và cầu để xác định giá trị của nó. Với việc giới hạn nguồn cung tối đa là 21 triệu đồng Bitcoin, khi nguồn cung bị hạn chế và nguồn cầu vẫn lớn, giá của Bitcoin được thúc đẩy lên cao. Ngoài ra, sau mỗi 210.000 khối được khai thác, phần thưởng cho mỗi khối sẽ giảm đi một nửa, điều này được gọi là “halving”. Quá trình halving này làm giảm tốc độ đào Bitcoin theo thời gian và ảnh hưởng đến nguồn cung mới của Bitcoin. Theo dự đoán, sẽ mất khoảng 120 năm để khai thác hết số Bitcoin còn lại.

Bitcoin có an toàn không?

Công nghệ thiết kế

Bitcoin được tạo ra dựa trên công nghệ Blockchain, một đột phá quan trọng trong lĩnh vực tài chính. Blockchain có thể được xem như một cuốn sổ ghi chép điện tử lưu trữ thông tin về các giao dịch và đảm bảo rằng dữ liệu không thể bị thay đổi. Dữ liệu trên Blockchain được phân tán và xác nhận trên nhiều máy tính khác nhau kết nối với nhau trong một mạng lưới.

Không ai hoặc bất kỳ hệ thống nào có thể thay đổi, xóa hay ghi đè lên dữ liệu trên Blockchain. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng dữ liệu có thể được bổ sung mới chỉ khi có sự đồng thuận từ tất cả các nút trong hệ thống. Một điểm nữa, nhờ công nghệ Blockchain, việc truyền tải thông tin không đòi hỏi sự trung gian và mọi người có thể chia sẻ thông tin với nhiều bên trong cùng mạng lưới.

Bảo mật và quyền riêng tư

Đồng tiền điện tử Bitcoin có tính bảo mật rất cao, với quá trình xuất hiện và phân phối BTC hoàn toàn tự động theo thuật toán.

Việc xâm nhập vào hệ thống Bitcoin để tấn công và thay đổi số lượng BTC là rất khó khăn. Hacker không chỉ cần xâm nhập vào một máy tính duy nhất mà còn cần thực hiện việc hack vào hơn một nửa số máy tính trong mạng lưới, chiếm ít nhất 51% tổng số máy tính phân tán trên toàn cầu, và phải thực hiện điều này đồng thời trong cùng một thời điểm. Do đó, mọi người có thể yên tâm rằng Bitcoin không thể tự động biến mất hoặc bị thay đổi một cách bất thường.

Ngoài ra, mạng lưới Bitcoin được bảo vệ bằng cách mỗi giao dịch được hình thành, thông tin của nó ngay lập tức được ghi lại trên một khối mới. Người tham gia buộc phải giải mã để xác nhận giao dịch và sau đó thông tin được ghi vào sổ cái phân tán trên nhiều máy tính khác nhau. Việc thêm khối mới vào sổ cái yêu cầu sự đồng thuận về tính hợp lệ của khối đó, không thể tự ý xóa hoặc ghi đè lên một khối đã được sử dụng trước đó. Điều này đảm bảo tính toàn vẹn và không thể thay đổi của các giao dịch đã được ghi lại trên Blockchain.

Các thông tin quan trọng khác về Bitcoin

Vì sao Bitcoin có giá trị?

Giá trị của Bitcoin đã tăng đáng kể trong những năm gần đây. Tuy nhiên, mức giá này không phản ánh hoàn toàn giá trị thực của Bitcoin. Thay vào đó, nó thể hiện quy luật cung cầu của thị trường. Điều quan trọng là Bitcoin có giá trị nhờ vào công nghệ của nó, đó là phương pháp thanh toán ngang hàng và loại bỏ các bước trung gian trong quá trình giao dịch. Đây là một trong những lý do chính để Bitcoin tồn tại và được sử dụng.

Tổng cộng có bao nhiêu Bitcoin?

Hiện tại, đã có tổng cộng 21 triệu Bitcoin được tạo ra, và không ai có thể thay đổi con số này, kể cả Satoshi Nakamoto – người được cho là sáng lập Bitcoin.

Trên thực tế, trên thị trường chỉ có khoảng 17 triệu Bitcoin được khai thác, nhưng số lượng Bitcoin đang lưu hành trên thị trường nhỏ hơn 17 triệu do nhiều nguyên nhân khác nhau. Có một số Bitcoin đã bị mất vĩnh viễn do người dùng đã quên mật khẩu hoặc không thể truy cập vào ví lưu trữ của mình. Ngoài ra, có một số Bitcoin được “đóng băng” và không được sử dụng trong giao dịch hàng ngày. Do đó, số lượng Bitcoin khả dụng thực tế trên thị trường có thể ít hơn số lượng đã được khai thác.

Cách tạo ra Bitcoin

Quá trình tạo ra Bitcoin được thực hiện hoàn toàn tự động thông qua mạng máy tính. Trong đó, mạng máy tính này hoạt động dựa trên cơ chế Proof-of-Work (PoW) và các máy tính tham gia vào mạng đóng vai trò như là các đơn vị đào tạo (nodes) và giúp duy trì hoạt động của mạng lưới. Hiện nay, có hai hình thức đào Bitcoin phổ biến:

• Đào thông qua công nghệ đám mây (Cloud Mining): Trong hình thức này, người đào Bitcoin đăng ký mua hợp đồng đào Coin từ một bên trung gian (có vai trò thiết lập và duy trì hệ thống đào Coin). Tuy nhiên, chi phí cho các hợp đồng đào thường khá cao, và người đào nên tìm hiểu và lựa chọn các đơn vị uy tín để tham gia.
• Đào bằng phần cứng (Hardware Mining): Đối với hình thức này, người đào phải tự sắm các thiết bị cần thiết để đào Coin. Các thiết bị này bao gồm máy đào, hệ thống mạng và cơ sở vật chất liên quan. Với phương pháp này, người đào có thể tự điều chỉnh khối lượng, mục tiêu và sản lượng đào Bitcoin. Tuy nhiên, người đào cần kiểm soát các chi phí để duy trì hệ thống đào như tiền điện, bảo trì, chi phí vận hành và các chi phí phát sinh khác.

Khi nào nên mua Bitcoin

Việc quyết định thời điểm nào là thích hợp để mua Bitcoin đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng để tránh mất mát cho tài sản của nhà đầu tư. Thị trường tiền điện tử (Crypto) thay đổi rất nhanh, với hàng nghìn giao dịch thành công diễn ra chỉ trong vài giây. Vì vậy, để đặt lệnh mua/bán đúng thời điểm, bạn cần tìm hiểu và lựa chọn phương pháp phù hợp.

Một số sàn giao dịch cung cấp các loại lệnh đặt sẵn như lệnh Giới hạn (Limit), lệnh Thị trường (Market), lệnh Chỉ đăng (Post Only), lệnh Trailing Stop,… giúp xác định mức giá và thời điểm mua hợp lý nhất.

Tuy nhiên, việc quyết định mua Bitcoin còn phụ thuộc vào phân tích thị trường, tình hình kinh tế và các yếu tố khác. Thông thường, nhà đầu tư nên tìm hiểu và làm việc cùng các chuyên gia tài chính hoặc theo dõi các nguồn tin uy tín để có cái nhìn toàn diện và quyết định mua Bitcoin dựa trên những thông tin đáng tin cậy.

Một số lưu ý khi đầu tư Bitcoin 

• Độ rủi ro cao: Mặc dù đầu tư và đầu cơ có thể mang lại lợi nhuận lớn, người tham gia có thể tăng tài khoản của họ lên gấp 100 hoặc thậm chí 1000 lần với Bitcoin. Tuy nhiên, biên độ dao động của thị trường tiền điện tử rất lớn, và có thể dẫn đến giảm mạnh số vốn đầu tư.

Ví dụ cụ thể là đồng Luna, một trong những đồng tiền điện tử có uy tín, đã trải qua một tình huống giảm giá đáng kể. Ban đầu, đồng Luna đạt mức giá đỉnh trên 100 USD cho mỗi đồng. Tuy nhiên, sau đó, giá của nó đã sụt giảm mạnh và chỉ còn đạt mức vỏn vẹn 0,00009 USD cho mỗi đồng.

• Cảnh giác với lừa đảo: Các hình thức lừa đảo, chiếm đoạt tài sản và rửa tiền thông qua tiền ảo vẫn tồn tại và chưa được giải quyết triệt để. Do đó, cần thận trọng và tìm hiểu kỹ trước khi tham gia bất kỳ dự án hoặc sàn giao dịch nào.
• Quyền pháp lý và công nhận: Mặc dù Bitcoin và thị trường tiền ảo cung cấp nhiều cơ hội đầu tư, nhiều quốc gia vẫn chưa công nhận và cung cấp khung pháp lý cho hoạt động này. Việc đầu tư vào Bitcoin và tiền ảo vẫn mang tính chất mạo hiểm và chưa được hỗ trợ pháp lý đầy đủ, bao gồm Việt Nam.

Bitcoin và các loại tiền ảo khác được tạo ra nhằm mục đích rút ngắn quá trình và tiết kiệm chi phí cho các giao dịch mặc dù vẫn còn nhiều thách thức đối với sự phát triển và sự chấp nhận công khai của loại tài sản số này. Hy vọng bài viết trên từ VNSC đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Bitcoin và những yếu tố đặc biệt của nó.