Năm 2025 đang chứng kiến một cơn sốt vàng chưa từng có tiền lệ. Tính đến ngày cuối tháng 10/2025, giá vàng thế giới đã leo lên đỉnh lịch sử mới, chạm mốc 4.380 USD/ounce, tương đương mức tăng khoảng 62% so với đầu năm. Tại Việt Nam, giá vàng SJC cũng tăng phi mã, đạt 151,5 triệu đồng/lượng, ghi nhận mức tăng đáng kinh ngạc tới 80% kể từ tháng 1.
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy bất ổn, lạm phát dai dẳng và chênh lệch giá vàng trong nước – thế giới vẫn ở mức cao, câu hỏi cấp thiết nhất lúc này không chỉ là liệu có nên mua vàng thời điểm này để bảo toàn tài sản không, mà là vì sao giá vàng tăng mạnh mẽ và liệu đà tăng này còn tiếp diễn?
Bài viết này của VNSC sẽ đi sâu vào “bóc tách” các yếu tố đa chiều đang thúc đẩy giá vàng, từ chính sách tiền tệ toàn cầu, căng thẳng địa chính trị, nhu cầu từ các “ông lớn”, cho đến bối cảnh đặc thù tại Việt Nam. Hiểu rõ giá vàng tăng do đâu chính là chìa khóa để bạn đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt.
Vì Sao Vàng Luôn Toả Sáng Trong Bất Ổn?
Trước khi đi vào các yếu tố cụ thể giải thích vì sao giá vàng tăng trong giai đoạn này, chúng ta cần hiểu vai trò kinh điển của vàng – nền tảng khiến nó luôn là lựa chọn hàng đầu khi thế giới biến động.
- “Hầm trú ẩn” an toàn: Vàng là tài sản vật chất, không phải là nghĩa vụ nợ của bất kỳ ai. Khác với cổ phiếu hay trái phiếu, vàng không có rủi ro đối tác. Lịch sử các cuộc khủng hoảng (2008, COVID-19) đã chứng minh vai trò bảo toàn vốn hiệu quả của vàng khi các tài sản khác sụt giảm.
- Công cụ chống lạm phát hiệu quả: Khi lạm phát tăng cao làm giảm sức mua của tiền giấy, giá trị của vàng – với nguồn cung hữu hạn – có xu hướng tăng lên để phản ánh đúng giá trị thực, giúp bảo vệ tài sản của người nắm giữ. Đây là một yếu tố giải thích giá vàng tăng do đâu trong các giai đoạn lạm phát dai dẳng.
- Lưu giữ giá trị bền vững qua thời gian: Lịch sử hàng nghìn năm đã chứng minh vàng là phương tiện lưu giữ giá trị xuyên biên giới và thế hệ, nhờ đặc tính vật chất quý hiếm và được chấp nhận toàn cầu.
Chính những đặc tính này khiến vàng trở nên cực kỳ nhạy cảm với các yếu tố vĩ mô – và đó chính là lời giải đáp cốt lõi cho câu hỏi giá vàng tăng do đâu.
Giải Mã Động Lực 2025: 5 Yếu Tố Chính Lý Giải Vì Sao Giá Vàng Tăng Phi Mã
Để phân tích xu hướng giá vàng sắp tới và trả lời câu hỏi có nên mua vàng thời điểm này không, bạn cần xem xét 5 yếu tố vĩ mô sau với những số liệu cập nhật mới nhất. Chính sự cộng hưởng của các yếu tố này là lời giải đáp cho việc vì sao giá vàng tăng phi mã và liên tục phá đỉnh trong năm 2025.
1. Chính sách nới lỏng của FED
Yếu tố hàng đầu củng cố cho xu hướng tăng của giá vàng trong năm 2025 chính là sự xoay trục chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). Mối quan hệ giữa lãi suất USD và giá vàng thường mang tính nghịch đảo:
- Khi FED tăng lãi suất: USD mạnh lên, chi phí cơ hội nắm giữ vàng tăng -> Áp lực giảm giá vàng.
- Khi FED hạ lãi suất: USD yếu đi, vàng rẻ hơn (tính bằng các đồng tiền khác), nhu cầu trú ẩn tăng -> Giá vàng có xu hướng tăng.
Cập nhật mới nhất đến tháng 10/2025: Tại cuộc họp chính sách kết thúc vào ngày 17/9, FOMC đã quyết định hạ lãi suất quỹ liên bang 0.25 điểm phần trăm, đưa lãi suất tham chiếu về 4.0% – 4.25%. Đây là lần cắt giảm đầu tiên trong năm 2025, báo hiệu sự khởi đầu của một chu kỳ nới lỏng mới.
Quan trọng hơn, “biểu đồ dấu chấm” (dot plot) cho thấy các quan chức FED dự kiến có thêm 2 lần cắt giảm lãi suất nữa trong những tháng còn lại của năm. Điều này khẳng định FED đã chuyển ưu tiên sang hỗ trợ tăng trưởng. Chu kỳ nới lỏng này được các nhà phân tích tại JPMorgan và Goldman Sachs dự báo sẽ kéo dài sang cả năm 2026, tạo môi trường cực kỳ thuận lợi cho đà tăng của vàng.
==> Xem thêm bài viết: FED cắt giảm lãi suất giá vàng tăng hay giảm?
2. Bất ổn kinh tế toàn cầu: Lạm phát & suy thoái
Trong những thời kỳ kinh tế bất định, vai trò trú ẩn an toàn của vàng càng được phát huy mạnh mẽ.
- Lạm phát dai dẳng: Mặc dù lạm phát tổng thể đã hạ nhiệt, lạm phát lõi (không bao gồm năng lượng và thực phẩm) tại nhiều quốc gia vẫn duy trì ở mức cao, cho thấy áp lực giá cả vẫn còn dai dẳng và khó giải quyết triệt để.
- Rủi ro suy thoái: Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu cho năm 2025, chỉ ra nhiều thách thức và nguy cơ suy thoái tại các đầu tàu kinh tế như Eurozone và Trung Quốc. Ngay cả kinh tế Mỹ cũng xuất hiện những dấu hiệu suy yếu. Khi rủi ro gia tăng, dòng tiền thông minh có xu hướng tìm đến vàng.
- Căng thẳng thương mại & Thuế quan: Môi trường kinh doanh toàn cầu vẫn đối mặt với sự bất định từ căng thẳng thương mại Mỹ – Trung và các chính sách thuế quan. Sự không chắc chắn này kìm hãm đầu tư và thúc đẩy nhu cầu tích trữ vàng như một công cụ phòng ngừa rủi ro.
Nhận định: Môi trường kinh tế toàn cầu tiềm ẩn nhiều rủi ro (suy thoái, lạm phát dai dẳng, bất ổn thương mại) tiếp tục thúc đẩy dòng tiền tìm đến vàng như một kênh bảo vệ giá trị, lý giải vì sao giá vàng tăng ngay cả khi lãi suất vẫn còn ở mức tương đối cao. Chừng nào những bất ổn này còn hiện hữu, vàng vẫn sẽ là công cụ phòng thủ quan trọng.
3. Căng thẳng địa chính trị leo thang
Sự gia tăng bất ổn địa chính trị toàn cầu cũng là một câu trả lời quan trọng cho câu hỏi vì sao giá vàng tăng. Bởi lẽ, lịch sử chứng minh, mỗi khi thế giới có biến động địa chính trị lớn, dòng tiền sẽ thực hiện cuộc “di cư đến nơi an toàn”, và vàng luôn là điểm đến cuối cùng.
Bối cảnh năm 2025 với hàng loạt “điểm nóng” đang diễn biến phức tạp:
- Xung đột Nga – Ukraina: Bước sang cuối năm 2025, cuộc xung đột vẫn chưa có hồi kết. Các nỗ lực đàm phán gặp bế tắc, trong khi giao tranh trên thực địa tiếp tục diễn ra khốc liệt, gây bất ổn an ninh và năng lượng kéo dài tại châu Âu.
- Bất ổn Trung Đông: Các nỗ lực nhân đạo gặp nhiều khó khăn, và nguy cơ xung đột lan rộng ra các quốc gia khác trong khu vực vẫn hiện hữu, tác động đến giá dầu và tâm lý thị trường toàn cầu.
- Cạnh tranh chiến lược Mỹ – Trung: Cuộc đối đầu toàn diện này ngày càng gay gắt, thể hiện qua các biện pháp kiểm soát xuất khẩu công nghệ cao (chip AI, bán dẫn tiên tiến) và những căng thẳng gia tăng tại các điểm nóng chiến lược như Đài Loan và Biển Đông.
Kết luận: Căng thẳng địa chính trị toàn cầu năm 2025 với sự cộng hưởng của nhiều điểm nóng tạo ra một môi trường bất định kéo dài, là một trong những lý do chính vì sao giá vàng tăng liên tục và giữ vững vai trò tài sản trú ẩn không thể thay thế.
4. Nhu cầu khổng lồ từ các ngân hàng trung ương
Đây là một động lực thầm lặng nhưng cực kỳ mạnh mẽ, giải thích giá vàng tăng do đâu một cách bền vững. Đằng sau làn sóng mua ròng của các ngân hàng trung ương (NHTW) là một sự dịch chuyển chiến lược toàn cầu.
- Xu hướng Phi đô la hóa: Trong bối cảnh địa chính trị phức tạp, các quốc gia (đặc biệt là các nền kinh tế mới nổi) ngày càng muốn giảm sự phụ thuộc vào đồng USD trong dự trữ ngoại hối. Vàng, một tài sản trung lập và không có rủi ro đối tác, trở thành lựa chọn tối ưu để đa dạng hóa và củng cố an ninh tài chính.
- Vàng là tài sản không rủi ro đối tác: Nó mang lại sự ổn định và tin cậy tuyệt đối trong thời kỳ khủng hoảng.
Số liệu cập nhật năm 2025: Số liệu mới nhất từ Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) xác nhận rằng các NHTW trên toàn cầu đã tiếp tục mua ròng một lượng vàng khổng lồ trong 9 tháng đầu năm 2025, nối tiếp chuỗi mua kỷ lục. Dẫn đầu vẫn là Trung Quốc, Ba Lan, Thổ Nhĩ Kỳ và các quốc gia mới nổi khác.
Hành động của các “cá voi” này tạo ra một “sàn đỡ giá” (price floor) cực kỳ vững chắc. Lực mua của họ mang tính chiến lược, dài hạn và ít bị ảnh hưởng bởi biến động giá ngắn hạn. Đây là một trong những yếu tố nền tảng giải thích vì sao giá vàng tăng một cách bền vững và có thể tiếp tục được hỗ trợ trong dài hạn.
5. Bối cảnh đặc thù tại Việt Nam
Đối với nhà đầu tư trong nước, việc xem xét các yếu tố quốc tế là chưa đủ khi quyết định có nên mua vàng thời điểm này. Thị trường vàng Việt Nam có những đặc thù riêng biệt.
- Chênh lệch giá kỷ lục: Tại ngày 20/10/2025, giá vàng SJC (151,5 triệu đồng/lượng) đang cao hơn rất nhiều so với giá vàng thế giới quy đổi (~ 135 triệu). Mức chênh lệch khổng lồ này phản ánh sự mất cân đối cung – cầu nghiêm trọng trong nước.
- Chính sách quản lý mới: Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Nghị định số 232/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP, với những thay đổi mang tính cách mạng:
- Xóa bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng SJC: Mở đường cho nhiều doanh nghiệp tham gia, tăng cạnh tranh.
- Cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu: Đây là giải pháp căn cơ nhất để giải quyết vấn đề thiếu hụt nguồn cung, yếu tố chính gây ra chênh lệch giá.
Nhận định: Sự kết hợp giữa mức chênh lệch cao và chính sách mới sắp có hiệu lực tạo ra một rủi ro rất lớn cho người mua vàng miếng SJC ở thời điểm này. Rủi ro lớn nhất không phải giá thế giới giảm, mà là mức chênh lệch giá có thể bị thu hẹp đột ngột khi nguồn cung được khơi thông. Đây là yếu tố đặc thù giải thích vì sao giá vàng tăng mạnh ở Việt Nam nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ điều chỉnh lớn.
==> Xem thông tin về giá vàng tăng/ giảm cập nhất mới nhất tại Radar tài chính.
Xu Hướng Giá Vàng Sắp Tới Và Chiến Lược Đầu Tư
Sau khi phân tích các yếu tố vì sao giá vàng tăng, câu hỏi tiếp theo là xu hướng này sẽ kéo dài bao lâu và nhà đầu tư nên hành động thế nào?
Xu hướng giá vàng: Các yếu tố hỗ trợ vẫn chiếm ưu thế
- Các yếu tố hỗ trợ
+ Chu kỳ nới lỏng chính sách tiền tệ của FED mới chỉ bắt đầu.
+ Bất ổn địa chính trị và kinh tế toàn cầu khó có thể giải quyết trong một sớm một chiều.
+ Xu hướng mua ròng của các NHTW mang tính dài hạn.
- Các yếu tố cản trở:
+ Nếu lạm phát dai dẳng hơn dự kiến, FED có thể trì hoãn việc cắt giảm lãi suất.
+ Một sự phục hồi kinh tế toàn cầu mạnh mẽ hơn kỳ vọng có thể làm giảm sức hấp dẫn của vàng như một kênh trú ẩn.
+ Giá vàng đã ở mức rất cao, có thể đối mặt với áp lực chốt lời kỹ thuật.
Nhận định: Mặc dù có thể xuất hiện các nhịp điều chỉnh, xu hướng tăng trung và dài hạn của giá vàng thế giới vẫn được hỗ trợ mạnh mẽ bởi các yếu tố nền tảng. Tuy nhiên, tốc độ tăng có thể sẽ chậm lại so với giai đoạn bứt phá vừa qua.
Chiến lược đầu tư vàng thông minh: Trung bình giá (DCA)
Một trong những kinh nghiệm đầu tư vàng là thay vì cố gắng “đoán đỉnh, bắt đáy”, hãy áp dụng chiến lược Trung bình giá (DCA), đặc biệt trong bối cảnh hiện tại.
- Cách thực hiện: Thay vì dồn tiền mua một lần, bạn chia nhỏ số tiền và mua đều đặn theo lịch trình cố định (ví dụ: mỗi tháng mua 1 chỉ vàng nhẫn vào ngày nhận lương), bất kể giá lên hay xuống.
- Lợi ích: Chiến lược này giúp trung hòa yếu tố cảm xúc, giảm thiểu rủi ro mua phải đỉnh ngắn hạn và xây dựng tài sản một cách bền vững. Đây là cách tiếp cận phù hợp và an toàn nhất cho nhà đầu tư cá nhân khi cân nhắc có nên mua vàng thời điểm này.
==> Đọc thêm bài viết: Mua vàng tiết kiệm nên mua loại nào?
Kết luận: Hiểu Đúng “Vì Sao Giá Vàng Tăng” Để Ra Quyết Định Sáng Suốt
Như vậy, có thể thấy đà tăng phi mã của giá vàng trong năm 2025 được thúc đẩy bởi sự hội tụ của nhiều yếu tố vĩ mô mạnh mẽ: chính sách tiền tệ nới lỏng dự kiến từ FED làm suy yếu đồng USD, bất ổn kinh tế toàn cầu gia tăng với rủi ro suy thoái và lạm phát dai dẳng, căng thẳng địa chính trị leo thang tại nhiều khu vực, và lực mua ròng kỷ lục từ các Ngân hàng Trung ương nhằm đa dạng hóa dự trữ.
Vậy liệu xu hướng giá vàng sắp tới còn tiếp diễn và có nên mua vàng thời điểm này? Xét trên các yếu tố vĩ mô toàn cầu, đặc biệt là chu kỳ cắt giảm lãi suất của Fed mới chỉ bắt đầu và những bất ổn địa chính trị chưa có hồi kết, dư địa tăng trưởng cho giá vàng thế giới được đánh giá là còn rất lớn. Nhiều tổ chức dự báo giá vàng có thể tiếp tục chinh phục các mốc cao mới trong năm 2026.
Tuy nhiên, thị trường vàng Việt Nam đang tồn tại những rủi ro đặc thù rất lớn liên quan đến chênh lệch giá SJC và sự thay đổi chính sách sắp tới. Nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng, ưu tiên các sản phẩm bám sát giá thế giới như vàng nhẫn 999.9 và áp dụng chiến lược đầu tư dài hạn để tối ưu hóa hiệu quả và bảo vệ tài sản của mình.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Nội dung trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, cung cấp thông tin và phân tích xu hướng giá vàng dựa trên các nguồn đáng tin cậy tại thời điểm đăng bài. Thông tin này không cấu thành lời mời chào, tư vấn hay khuyến nghị đầu tư dưới bất kỳ hình thức nào.